Bác sĩ lý giải tại sao trẻ hay ốm vào mùa đông

Tại sao trẻ hay ốm vào mùa đông?

Mặc dù các bệnh như cảm lạnh, cúm thường xảy ra thường xuyên hơn vào những tháng mùa đông khiến nhiều người lầm tưởng rằng, khi thời tiết lạnh có thể khiến trẻ bị ốm nhưng điều đó không đúng. Bản thân bị lạnh không gây bệnh. Tuy nhiên khi trời lạnh, trẻ em có xu hướng ở trong nhà nhiều hơn, dễ lây nhiễm các vi khuẩn, virus.

Chơi cùng nhau trong nhà có nghĩa là trẻ ở gần nhau hơn, cũng nhau hít thở một bầu không khí trong một không gian có thể dễ lây và mắc các bệnh lý nhiễm trùng.

Khi trời lạnh, trẻ em có xu hướng ở trong nhà nhiều hơn, dễ lây nhiễm các vi khuẩn, virus. Ảnh: PV

Một số virus phát triển nhanh và mạnh, thậm chí có thể lây lan tốt hơn khi không khí mát và ít ẩm hơn. Chất nhầy ở mũi có thể khô hơn, dính hơn trong những ngày mùa đông, điều này có thể ảnh hưởng đến sự lây lan của virus. 

Cuối cùng, các thói quen ăn, ngủ thường xuyên bị thay đổi, gián đoạn trong khi du lịch vào mùa đông, có thể dẫn đến hệ thống miễn dịch dễ bị tổn thương hơn và kém hiệu quả trong việc chống lại nhiễm trùng.

Các bệnh thường gặp trong mùa đông

RSV (Virus hô hấp hợp bào): Là một căn nguyên gây virus gây nhiễm trùng đường hô hấp phổ biến, nhất là ở trẻ dưới 2 tuổi, có thể gây ra viêm phổi, viêm tiểu phế quản. Nó có thể gây ra các triệu chứng nặng và nguy hiểm ở trẻ sơ sinh.

Các triệu chứng liên quan tới nhiễm RSV như ho, sổ mũi, sốt, tắc nghẽn đường hô hấp trên như ngạt mũi, thở khò khè, thở nhanh, có thể gây ngừng thở ở trẻ sơ sinh

Các triệu chứng của RSV thường bắt đầu sau 1-2 ngày đầu tiên và nặng lên vào khoảng ngày 3 đến ngày 7. RSV có thể kéo dài tới 2 tuần, và một số trẻ có các triệu chứng có thể lên tới 3 tuần.

Để làm giảm được các triệu chứng, cha mẹ nên thường xuyên nhỏ nước muối sinh lý vào mũi để làm ẩm, thông thoáng mũi, tránh tình trạng tắc mũi, giúp trẻ dễ thở hơn.

Cúm: Là một virus gây nhiễm trùng đường hô hấp rất dễ lây lan. Sự khởi phát của bệnh thường đột ngột và có các triệu chứng đi kèm như sốt cao, ho, chảy mũi, ngạt mũi, đau nhức cơ, mệt mỏi, viêm kết mạc mắt nhẹ (đỏ mắt, ngứa), có thể kèm theo nôn ói/ tiêu chảy. Nếu các triệu chứng của cúm được phát hiện sớm, một số loại thuốc kháng virus có thể hữu ích. 

Cảm lạnh thông thường: Là một bệnh do virus gây ra, các triệu chứng thường nhẹ. Trẻ có thể bị sốt nhẹ ngay từ khi mắc bệnh. Mặc dù cảm lạnh có vẻ xảy ra thường xuyên hơn vào những tháng mùa đông nhưng chúng có thể xảy ra quanh năm. Có nhiều loại virus gây ra cảm lạnh, có thể kéo dài 5-14 ngày.

Các triệu chứng của cảm lạnh thường gặp gồm chảy mũi, tắc mũi, ho, đau họng, sốt, nôn ói và tiêu chảy thường không đi kèm theo cảm lạnh. Khi trẻ bị cảm lạnh, cần cho trẻ nghỉ ngơi, có được sự thoải mái và điều trị hỗ trợ các triệu chứng là quan trọng. Luôn giúp cho trẻ được duy trì đủ nước. Thuốc ho và cảm lạnh thường không được khuyến cáo cho trẻ dưới 6 tuổi.

Viêm họng do vi khuẩn (Strep throat): Là một bệnh lý nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, dễ lây lan, hay gặp vào mùa thu, mùa đông và đầu mùa xuân, đặc biệt ở trẻ nhóm từ 5 đến 15 tuổi.

Các triệu chứng bao gồm đau họng, khó nuốt, sốt, đau bụng, đau đầu, ho và chảy mũi thường không gặp trong viêm họng. Đôi khi có thể phát ban đỏ ở trẻ viêm họng do liên cầu khuẩn.

Viêm họng do vi khuẩn có thể điều trị dễ dàng và nhanh chóng bằng thuốc kháng sinh. Có những biến chứng tiềm ẩn của Strep throat như áp xe vùng hầu- họng, hay sốt thấp khớp. Nếu bạn nghi ngờ trẻ bị viêm họng do vi khuẩn, điều trị rất quan trọng.

Viêm dạ dày- ruột (Stomach flu: “cúm bao tử”): Là một bệnh nhiễm trùng đường ruột hay gặp, thường không liên quan tới cảm lạnh hoặc cúm. Nguyên nhân quan trọng nhất, hay gặp là norovirus. 

Cúm bao tử rất dễ lây và có thể có những triệu chứng nặng trong thời gian bị bệnh. Điển hình, nôn có thể 1-2 ngày nhưng triệu chứng liên quan tới đường tiêu hóa có thể lên tới 1 tuần.

Các triệu chứng của viêm dạ dày ruột do virus bao gồm nôn, tiêu chảy nhiều nước, đau bụng, sốt nhẹ, đau đầu, mệt mỏi. Những virus này phát triển rất nhanh, trong 12-48 giờ. Vì vậy cha mẹ nên đảm bảo rửa tay cho trẻ sạch sẽ và thường xuyên. Để giúp trẻ vượt qua các triệu chứng Stomach flu, cha mẹ nên hỗ trợ bằng cách cung cấp đầy đủ nước và các loại thức ăn dễ tiêu. Trong những trường hợp nặng, thuốc chống tiêu chảy và chống nôn có thể phải sử dụng.

Làm thế nào để dự phòng các bệnh về mùa đông?

Bạn có thể giúp con mình ít mắc bệnh hơn bằng các biện pháp đơn giản như rửa tay thường xuyên với xà phòng, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh và trước các bữa ăn, tiêm phòng đầy đủ. Ăn các loại thực phẩm lành mạnh và uống nhiều nước. Cho trẻ nghỉ ở nhà nếu cảm thấy trẻ không khỏe để ngăn ngừa virus lây lan.

Bác sĩ Phí Xuân Thi (Khoa Nhi, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh)

Theo Vietnamnet