Cận cảnh vụ phóng tên lửa New Glenn của tỷ phú Jeff Bezos - mở đường tới Sao Hỏa

14/11/2025 - 13:27

Vụ phóng tên lửa New Glenn của Blue Origin lần đầu đưa vệ tinh NASA lên đường tới sao Hỏa và hạ cánh tầng đẩy thành công.

Theo hãng tin Reuters, tập đoàn hàng không vũ trụ Blue Origin của tỷ phú Jeff Bezos đã đánh dấu bước tiến quan trọng trong cuộc đua không gian khi tên lửa hạng nặng New Glenn thực hiện thành công nhiệm vụ thương mại đầu tiên vào 15h33 ngày 13/11 theo giờ Mỹ (tức khoảng 3h ngày 14/11 theo giờ Việt Nam). Chuyến bay đã đưa hai vệ tinh khoa học của NASA lên quỹ đạo và lần đầu tiên hạ cánh tầng đẩy tái sử dụng xuống xà lan trên Đại Tây Dương.

New Glenn - tên lửa hai tầng sử dụng 7 động cơ BE-4 - đã rời bệ phóng trong nền trời trong xanh sau nhiều ngày trì hoãn vì thời tiết xấu và bão từ. Chuyến bay đầu tiên kể từ màn ra mắt hồi tháng 1 này cũng là cột mốc mới của Blue Origin trong cuộc đua với SpaceX.

Khoảng 10 phút sau phóng, tên lửa - với tầng đẩy đầu tiên cao bằng toà nhà 17 tầng - đã hạ cánh an toàn lên xà lan trên Đại Tây Dương mang tên Jacklyn, đặt theo tên mẹ của Jeff Bezos. Màn đáp này được xem là thành tựu tái sử dụng quan trọng, điều mà SpaceX của tỷ phú Elon Musk đã tiên phong.

Trong trung tâm điều khiển Rocket Park tại Cape Canaveral, không khí vỡ òa khi tầng đẩy - được đặt biệt danh Never Tell Me the Odds theo câu thoại trong phim Star Wars - chạm boong xà lan và đứng vững.

Với lần phóng này, NASA lần đầu “gửi gắm” nhiệm vụ khoa học cho New Glenn là đem theo tàu vũ trụ sinh đôi EscaPADE (Escape and Plasma Acceleration and Dynamics Explorers). Khoảng 20 phút sau khi vào quỹ đạo, tầng hai của New Glenn đã triển khai thành công bộ đôi vệ tinh vào không gian để bắt đầu chuyến hành trình kéo dài 22 tháng tới sao Hỏa.

Hai tàu thăm dò - có biệt danh Blue và Gold - dự kiến mất 22 tháng để tiếp cận sao Hỏa và đi vào quỹ đạo năm 2027. Trong 11 tháng, chúng sẽ nghiên cứu tương tác giữa gió Mặt Trời và từ quyển yếu của sao Hỏa - yếu tố góp phần khiến khí quyển hành tinh đỏ bị bào mòn, biến một môi trường từng ấm và ẩm thành sa mạc lạnh khô như hiện nay.

Vệ tinh được chế tạo bởi Rocket Lab (California), trong khi các thiết bị khoa học do Đại học California, Berkeley cung cấp

Đáng chú ý, NASA đã chi khoảng 55 triệu USD cho sứ mệnh EscaPADE - một mức giá khiêm tốn so với các chương trình không gian trị giá hàng tỷ USD của cơ quan này - và đã trả cho Blue Origin 18 triệu đô la vụ phóng New Glenn.

New Glenn được xem là “quân bài chiến lược” của Blue Origin để cạnh tranh trong phân khúc tên lửa hạng nặng. Tên lửa này tạo lực đẩy gấp đôi Falcon 9 và tương đương Falcon Heavy của SpaceX, đồng thời có khoang chứa hàng lớn hơn.

Ngoài việc tự triển khai vệ tinh, Blue Origin còn sản xuất động cơ cho các tên lửa khác như Vulcan Centaur của United Launch Alliance, và đang phát triển tàu đổ bộ Mặt Trăng cho chương trình Artemis của NASA.

Dù vậy, khoảng cách với SpaceX vẫn là rất lớn khi tính riêng trong 2 năm qua, Falcon 9 và Falcon Heavy đã thực hiện gần 280 nhiệm vụ, chủ yếu phục vụ mạng vệ tinh Starlink. Blue Origin đã và sẽ tăng tốc để đuổi kịp SpaceX.

Trong khi đó, New Glenn mới chỉ thực hiện hai chuyến bay. Nhưng chuyến bay lần này được xem là bước nhảy dài mở ra tương lai cạnh tranh thực sự giữa hai “ông lớn” ngành hàng không vũ trụ do hai tỷ phú Bezos và Musk dẫn dắt.

Theo TTXVN