Thượng úy Chu Thành Tín, huấn luyện viên (HLV) của Zota thông tin: “Chó nghiệp vụ thường là chó đực, loại bec-giê, đáp ứng các yêu cầu khắt khe như: hệ thần kinh, ngoại hình tốt, các bộ phận (đặc biệt là khứu giác, thị giác và thính giác) phải nhạy. Từ 1 tuổi trở lên, các chú chó sẽ được huấn luyện tại trường ít nhất 1 năm mới được đưa về cơ sở. Để đảm bảo sức khỏe, chó sẽ được cho ăn thức ăn công nghiệp, mức phí hơn 60.000 đồng/ngày.
Ngoài ra, chó còn được tăng cường thêm nhiều thức ăn bổ dưỡng khác, tùy điều kiện thực tế. Do tính chất công việc, chó nghiệp vụ không được phép thân cận với bất kỳ ai, chỉ nghe theo lệnh của HLV. Kể cả khi người khác ra khẩu lệnh, động tác theo quy định, chúng cũng không chấp hành. Mỗi chú chó tham gia phục vụ trong quân đội đến khi qua đời, hoặc không còn đủ sức khỏe nữa, bị thải loại”.
Zota là chú chó duy nhất đang sinh hoạt ở đồn, trong khi 4 “đồng nghiệp” còn lại đã bám chốt dã chiến. Tuy nhiên, bất cứ lúc nào chỉ huy đồn có chỉ thị, Zota sẽ phải lên đường thi hành nhiệm vụ ngay. Trong thời gian này, Zota có thời gian biểu khá nghiêm ngặt: sáng thức dậy đi vệ sinh, vận động cơ thể để tăng cường sức khỏe, sau đó đi tuần tra cùng cán bộ, chiến sĩ. Buổi trưa, sau khi ăn xong trở lại chuồng nghỉ ngơi. Buổi chiều lại đi tuần tra, ăn uống, kết thúc 1 ngày.
Chó nghiệp vụ cùng cán bộ, chiến sĩ tuần tra kiểm soát tuyến biên giới
“Đặc sản” của biên giới An Giang mùa này là ruồi muỗi rất nhiều, nắng nóng kéo dài, thi thoảng lại mưa giông. Vì vậy, các chú chó làm nhiệm vụ ở chốt dã chiến vất vả hơn Zota. Thượng úy Nguyễn Trung Kiên cho biết: “Micpô đã từng đi công tác từ Bắc chí Nam. Nhưng khi về đây, đêm đầu tiên, Micpô không thể ngủ được vì muỗi bao vây. Hôm sau, một chiếc mùng được trang bị xung quanh chuồng, kèm thêm miếng bạt ny-lon để tránh mưa gió. Từ ngày có mặt ở chốt, hắn làm nhiệm vụ nghiêm túc lắm, thấy người lạ xuất hiện sẽ báo động ngay”.
Mỗi chú chó có tính cách, nét đặc trưng riêng. Nếu Zota, Putơn tương đối “vui vẻ”, Micpô “lầm lì” thì Polat được nhận xét là “cực kỳ hiếu động”. Theo thiếu úy Trần Tấn Phát, hễ được thả dây ra, Polat có thể chạy giỡn liên tục. Kể cả khi bị buộc dây, chú chó vẫn đứng ngồi không yên.
Đặc biệt, Polat đã bị thương sau một lần thi hành nhiệm vụ, khiến tai phải của chú bị cụp xuống, biến dạng. Khoảng 2 năm nữa, Polat sẽ “về hưu”, vẫn được hưởng mọi chế độ chính sách theo quy định. Còn Gassê lại “khá nghiêm nghị”, “lạnh lùng”, “trầm tĩnh”. An Giang là nơi đến công tác đầu tiên của Gassê sau khi “ra trường”.
Thiếu úy Huỳnh Thanh Lâm cho biết: “Gassê đã tạm quen với môi trường mới, nhưng tôi phải dành nhiều thời gian để ý nó, sợ nó di chuyển, cọ xát làm đứt dây rồi đi cắn các động vật khác. Hoạt động yêu thích của nó là tắm, vì thời tiết ở đây oi bức lắm. Chó không có tuyến mồ hôi, dễ bị say nắng, cần phải giải nhiệt cho chúng”.
Khi tôi đến thăm, Putơn đang nằm nghỉ ngơi trong vườn cây rợp bóng. Được sinh ra và lớn lên trong môi trường quân đội, về Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Vĩnh Xương “công tác”, giờ Putơn lại theo thiếu úy Nguyễn Viết Lãm ra chốt dã chiến. Chỉ cần một chỗ nghỉ ngơi đủ rộng, thoáng mát, tránh ẩm ướt, Putơn đã có thể thoải mái làm nhiệm vụ.
“Mỗi chú chó như một đứa trẻ, mình thương nó, nó sẽ thương và nghe lời mình. Để huấn luyện được chúng, rất cần sự kiên nhẫn, yêu nghề. Ngoài dạy nghiệp vụ, HLV phải chăm sóc chúng từng miếng ăn giấc ngủ, hiểu tính nết của chúng để có cách giao tiếp phù hợp. Những hôm nghỉ phép, tôi bàn giao Putơn lại cho các HLV khác trong đồn. Về nhà, nhiều lúc nhớ nó quá, tôi phải chạy vào thăm. HLV và chó nghiệp vụ tuy "2 mà 1", cùng nhau trải qua đủ gian lao, khổ cực, hạnh phúc” - thiếu úy Nguyễn Viết Lãm chia sẻ.
Sau khi đi tuần tra một vòng địa bàn, Putơn được đưa vào chuồng. Lãm cẩn thận che màn xung quanh, dặn dò chú chó nằm ngoan, rồi Lãm chạy xe về đồn, tỉ mẩn nấu cháo trứng vịt lộn cho Putơn dùng bữa tối. Một ngày lại trôi qua...
Hiện nay, tình hình biên giới An Giang ổn định, chưa phát sinh tình huống đặc biệt cần sử dụng chó nghiệp vụ để trấn áp. Đại úy Hà Thái Ngọc Châu (Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Vĩnh Xương) thông tin: “Các chú chó nghiệp vụ do đồn quản lý đã phát huy trách nhiệm được giao, cùng cán bộ, chiến sĩ tham gia mật phục, bắt giữ buôn lậu trên địa bàn. Ngoại hình “hung dữ”, được huấn luyện bài bản về nghiệp vụ chiến đấu, không thể dùng “tình cảm” thông thường để giao tiếp được, nên các chú chó được xem là cánh tay đắc lực trong phòng, chống tội phạm, tuần tra kiểm soát, ngăn chặn người nhập biên trái phép, người trốn cách ly trong mùa dịch. Sự xuất hiện của các chú chó cũng khiến đối tượng e ngại, hạn chế manh động, liều lĩnh”.
“Cuộc chiến” phòng, chống dịch bệnh Covid-19 chắc chắn sẽ kết thúc sớm thôi. Rồi Zota, Micpô, Putơn, Gassê, Polat cùng các HLV của mình sẽ hoàn thành nhiệm vụ ở các chốt dã chiến biên giới, trở về nhịp sinh hoạt, rèn luyện thường ngày. Nhưng chắc chắn, các chú chó là người bạn cùng “chiến đấu” rất đáng nhớ với cán bộ, chiến sĩ ở tổ chốt, là “nhân vật” đặc biệt trong tác phẩm báo chí của tôi!
Bài, ảnh: GIA KHÁNH