Chương trình mục tiêu quốc gia nâng cao chất lượng giáo dục 2026-2035

Chương trình tổng thể, lâu dài, đầu tư xứng tầm

Đối với việc xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, ông Tạ Việt Hùng, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Ninh cho rằng, đây là một chủ trương có ý nghĩa chiến lược, thể hiện tầm nhìn mới của Đảng trong giai đoạn đất nước bước vào thời kỳ phát triển nhanh, bền vững trên nền tảng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện.

Theo ông Tạ Việt Hùng, Chương trình mục tiêu quốc gia này tạo cơ chế, nguồn lực và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị để đưa giáo dục - đào tạo thực sự trở thành “quốc sách hàng đầu”. Đây không chỉ là một dự án đầu tư đơn lẻ, mà là một chương trình tổng thể, lâu dài, mang tính liên ngành nhằm đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận giáo dục chất lượng, hiện đại và bình đẳng, từ mầm non đến đại học, giáo dục nghề nghiệp và học tập suốt đời.

Chương trình sẽ góp phần thu hẹp chênh lệch chất lượng giữa các vùng, thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý, dạy học, kiểm định chất lượng, đồng thời tạo đột phá về hạ tầng, thiết bị, thư viện số, phòng học bộ môn, nhà công vụ giáo viên…

Trong bối cảnh hiện nay, ngành Giáo dục phải đổi mới mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018, sự chuyển dịch của thị trường lao động, yêu cầu về nhân lực chất lượng cao trong thời đại trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi xanh và kinh tế tri thức… đang đặt ra những thách thức lớn. Nếu không có một chương trình mục tiêu quốc gia với tầm bao quát và nguồn lực tương xứng sẽ khó bảo đảm tính đồng bộ giữa chính sách, đầu tư và quản lý, đặc biệt là ở cấp địa phương.

Vì vậy, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Ninh hy vọng, khi chương trình được ban hành và triển khai, các địa phương sẽ có cơ sở pháp lý và cơ chế tài chính để huy động đa dạng nguồn lực xã hội, đồng thời tăng quyền chủ động trong quản lý, tổ chức thực hiện.

Nhà giáo ưu tú Nguyễn Văn Ngai, nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, Chương trình cần đầu tư đồng bộ vào các lĩnh vực: xây dựng cơ sở vật chất, trang bị thiết bị công nghệ, phát triển đội ngũ giáo viên, nâng cao năng lực quản lý trường học, đổi mới phương pháp giảng dạy và tổ chức học tập. Đồng thời, phải bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, tránh khoảng cách lớn giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng thuận lợi và khó khăn; các trường ở vùng sâu, vùng xa cần được ưu tiên.

Chương trình cũng cần đặt việc phát triển năng lực người học làm trung tâm, giúp học sinh phát triển tư duy sáng tạo, kỹ năng sống và khả năng thích ứng với môi trường số; xem học sinh là “chủ thể học tập” thay vì chỉ là người tiếp thu kiến thức.

Việc triển khai cần có công tác quản trị và cơ chế thực thi rõ ràng, với lộ trình cụ thể, tiêu chí đánh giá minh bạch và phân công trách nhiệm rõ ràng. Bên cạnh đó, cần huy động nguồn lực xã hội và tăng cường hợp tác quốc tế, tận dụng sự tham gia của doanh nghiệp, tổ chức quốc tế và công nghệ để nâng tầm giáo dục, góp phần hội nhập khu vực và thế giới.

Ông Nguyễn Văn Ngai chia sẻ: Trong suốt những năm qua, dù còn nhiều khó khăn, ngành giáo dục Việt Nam đã đạt những thành tựu đáng ghi nhận. Chất lượng giáo dục phổ thông được nâng cao, chuyển đổi số và đổi mới phương pháp dạy học, đánh giá học sinh có những bước tiến rõ rệt, là tiền đề quan trọng để thực hiện mục tiêu hiện đại hóa giáo dục trong giai đoạn mới. Việc xây dựng, triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao toàn diện chất lượng giáo dục và đào tạo lần này là hành động cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 71-NQ/TW, đồng thời tiếp nối truyền thống quý báu của Đảng và Nhà nước khi coi giáo dục là quốc sách hàng đầu.

Tập trung nguồn lực cho các đại học nghiên cứu và đổi mới sáng tạo

Tiến sĩ Lê Đức Thuận, nguyên Trưởng phòng giáo dục quận Ba Đình, Hà Nội  chia sẻ: Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo là một quyết sách nhằm hiện thực hóa mục tiêu "Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới". Đó không chỉ là một dự án đầu tư, mà là một cam kết chính trị mạnh mẽ, thể hiện tầm nhìn đưa Việt Nam bắt kịp các nước tiên tiến thông qua phát triển nguồn nhân lực.

Theo Tiến sĩ Lê Đức Thuận, để chương trình thực sự tạo ra chuyển biến, cần tập trung vào các nhóm ưu tiên.

Cụ thể, đối với giáo dục phổ thông, phải hoàn thành mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi vào năm 2030 và thực hiện dạy học 2 buổi/ngày. Đây là nền tảng thể chất và tri thức ban đầu quan trọng nhất. Bên cạnh đó, ưu tiên phát triển năng lực ngoại ngữ, với mục tiêu "đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học"; đẩy mạnh giáo dục STEAM (Khoa học, Kỹ thuật, Công nghệ, Nghệ thuật, Toán học), nghiên cứu khoa học và phát triển năng lực số trong trường phổ thông.