Theo nội dung cáo trạng truy tố, Bản án dân sự 129/2010/DSST, ngày 30/9/2010 của Tòa án nhân dân (TAND) TX. Tân Châu tuyên buộc: Ông Đỗ Hiền Nhơn (cha ruột Hằng) và con gái Đỗ Thị Mai Trinh có trách nhiệm liên đới trả cho ông Võ Minh Chọi số tiền hơn 276 triệu đồng và án phí dân sự sơ thẩm hơn 13 triệu đồng. Tiếp tục duy trì quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của TAND TX. Tân Châu đối với 7.000m2 đất của ông Nhơn tọa lạc tại ấp Phú Hữu 2 (xã Lê Chánh, TX. Tân Châu).
Năm 2011, Chi cục Thi hành án dân sự TX. Tân Châu tiến hành kê biên, bán đấu giá tài sản đối với diện tích trên của ông Nhơn để thi hành Bản án dân sự 129/2010/DSST, ngày 30/9/2010. Ông Ngô Thành Kiên (sinh năm 1958, ngụ ấp Phú An A, xã Phú Vĩnh, TX. Tân Châu) là người trúng đấu giá diện tích 4.874,8m2 với giá hơn 314 triệu đồng, đủ để đảm bảo thi hành án và các khoản án phí, chi phí cho việc thi hành án. Phần diện tích đất còn lại, chấp hành viên giải tỏa kê biên trả lại cho ông Nhơn.
Ngày 18/1/2012, ông Kiên được UBND TX. Tân Châu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng phần đất trúng đấu giá. Sau khi được giao đất, ông Kiên vẫn không vào đất để canh tác được, vì khi thuê người đến cải tạo lại đất thì bị các con ông Nhơn, trong đó có Hằng ngăn cản, không cho ông Kiên canh tác, với lý do đất cha ruột để lại. Ngày 4/10/2018, sau khi đo đạc lại, Sở Tài nguyên và Môi trường đã cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khu đất trên cho ông Kiên với diện tích là 4.765m2.
Bị cáo Hằng thành khẩn tại phiên tòa
Sau khi cơ quan chuyên môn giao đất, Hằng không chấp hành mà tiếp tục ngăn cản, chiếm dụng quyền sử dụng đất, để canh tác trái pháp luật nhiều năm vào mục đích trồng các loại cây: Cà na, mít, ổi, đu đủ… và tự thu hoạch trên phần đất ông Kiên được chủ quyền.
Ngày 22/11/2021, UBND xã Lê Chánh lập biên bản vi phạm hành chính đối với Đỗ Thị Lệ Hằng về hành vi “Chiếm đất nông nghiệp là đất trồng lúa tại khu vực nông thôn” của ông Kiên; ngày 23/11/2021, UBND TX. Tân Châu ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Hằng, số tiền 27,5 triệu đồng.
Đáng nói hơn, sau đó, UBND xã Lê Chánh nhiều lần mời Hằng để tống đạt quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nhưng Hằng không đến và không chấp hành quyết định. UBND xã Lê Chánh đã niêm yết quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại địa phương cư trú của Hằng. Chẳng những không chấp hành quyết định xử phạt, Hằng còn đe dọa, ngăn cản không cho ông Kiên vào canh tác, tiếp tục chiếm diện tích đất trên để canh tác trái pháp luật; ông Kiên nhiều lần trình báo chính quyền địa phương, yêu cầu giải quyết.
Ngày 20/7/2022, ông Kiên gửi đơn đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TX. Tân Châu tố giác và yêu cầu xử lý hình sự đối với Hằng, về hành vi lấn chiếm đất, sử dụng trái phép phần đất của ông. Ngày 27/2/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TX. Tân Châu khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và cấm đi khỏi nơi cư trú và sau đó bắt tạm giam Hằng. Nhằm mục đích giáo dục, tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân, TAND TX. Tân Châu quyết định đưa vụ án ra xét xử lưu động.
Quá trình điều tra và tại phiên tòa sơ thẩm, Hằng khai nhận hoàn toàn hành vi. Bất chấp pháp luật, từ bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi chiếm đất nông nghiệp, đến tiếp tục thực hiện hành vi chiếm đất và canh tác trái phép trên đất trồng lúa của ông Kiên thời gian dài. Tuy nhiên, ngoài yêu cầu Hằng trả lại diện tích đất chiếm, ông Kiên không yêu cầu bồi thường thiệt hại tài sản trong thời gian Hằng chiếm đất sử dụng và còn xin giảm nhẹ hình phạt đối với Hằng.
Hội đồng xét xử nhận định, bị cáo là người có đủ năng lực và trách nhiệm hình sự, bản thân nhận thức rõ hành vi chiếm đất của người khác là vi phạm pháp luật, nhưng vẫn cố tình thực hiện đến cùng, xem thường pháp luật. Hành vi của bị cáo đã trực tiếp xâm phạm đến trật tự quản lý kinh tế, xâm phạm đến các quy định của nhà nước trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai, xâm phạm đến quyền sử dụng đất hợp pháp của người khác, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự địa phương, nên cần phải xử lý nghiêm...
Qua xem xét, Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Đỗ Thị Lệ Hằng 6 tháng tù, tội “Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai” quy định tại Khoản 1 (người nào lấn chiếm đất, chuyển quyền sử dụng đất hoặc sử dụng đất trái với các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt từ 50 - 500 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm) Điều 228, Bộ luật Hình sự.
NGUYỄN HƯNG