Để không lãng phí các bộ sách giáo khoa hiện hành

29/12/2025 - 09:42

"Kết nối tri thức với cuộc sống" là bộ sách giáo khoa thống nhất cả nước trong năm học tới, vấn đề là làm sao để tận dụng hết nguồn tài liệu phong phú từ các bộ sách giáo khoa còn lại ("Cánh diều" và "Chân trời sáng tạo")?

Nên tái sử dụng 2 bộ sách giáo khoa (SGK) còn lại làm tài liệu tham khảo. Mỗi bộ sách hiện hành đều có ưu điểm, như về cách tiếp cận chương trình, bài tập, ngữ liệu, hình ảnh, phương pháp… Với sự biên soạn công phu của các nhóm, các bộ sách hoàn toàn có thể được dùng làm sách tham khảo cho giáo viên (GV), học sinh (HS). Chỉ xét riêng ở môn ngữ văn, các bộ sách này có nhiều ngữ liệu rất mới, rất hay, có thể tham khảo để cho HS luyện tập, GV ra đề kiểm tra. Giải pháp khả thi là nhà trường đưa vào sử dụng trong thư viện để HS và GV tham khảo.

 - Ảnh 1.

Một vấn đề đặt ra hiện nay là tận dụng nguồn tài liệu phong phú từ 2 bộ sách còn lại bên cạnh bộ sách đã được chọn dùng chung toàn quốc. ẢNH: VÕ HÀ LAM

Cũng có thể tái biên tập các bộ SGK thành sách bài tập, sách rèn luyện kỹ năng. Hiện nay rất nhiều GV, nhiều trường học có chủ trương biên soạn tài liệu giảng dạy riêng để phù hợp đối tượng HS của mình, nếu biết tận dụng, các bộ sách này sẽ là nguồn tư liệu vô cùng phong phú.

Nên chuyển đổi thành tài nguyên số phục vụ cho việc học tập. Chẳng hạn, nhà trường có thể tích hợp vào nền tảng học tập trực tuyến, ngân hàng câu hỏi, bài tập. Như vậy, các nội dung này sẽ tiếp tục phục vụ việc dạy và học của GV, HS.

Có thể tận dụng các bộ sách này trong công tác bồi dưỡng GV. Các bộ SGK hiện hành có sự thống nhất về chương trình tổng thể, chương trình môn học, yêu cầu cần đạt, song vẫn cho thấy cách tổ chức bài học khác nhau nên là tư liệu quý để giúp tập huấn GV về phương pháp dạy học đa dạng.

Ngoài ra, có thể dùng cho các hoạt động trải nghiệm, câu lạc bộ, bồi dưỡng HS hoặc tái xuất bản có chỉnh lý để bán ra thị trường dưới dạng sách tham khảo.

Để không lãng phí các bộ sách giáo khoa hiện hành  - Ảnh 1.

Để tận dụng được các bộ sách còn lại, đòi hỏi đến sự đột phá và mạnh dạn từ các trường, trong đó quan trọng nhất là xây dựng kế hoạch bài học và đổi mới kiểm tra đánh giá. Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Tuy nhiên, đa số GV khi được hỏi đều thể hiện lo ngại nếu tái sử dụng SGK cũ mà lại không đảm bảo chất lượng, không được cập nhật về chương trình học, thi cử, đánh giá theo chuẩn của sách thống nhất mới thì có thể bị ảnh hưởng về hiệu quả.

Vì vậy, để tận dụng được các bộ sách này đòi hỏi đến sự đột phá và mạnh dạn từ các trường, trong đó quan trọng nhất là xây dựng kế hoạch bài học và đổi mới kiểm tra đánh giá.

Vai trò của Bộ GD-ĐT là rất lớn. Theo đó, Bộ cần có các văn bản khuyến khích các địa phương, cho phép nhà trường, GV được quyền "thoát ly" sự "độc quyền" (như là pháp lệnh) của một bộ sách chung. Việc kiểm tra, đánh giá (nhất là các kỳ thi chung) cũng cần phát huy tính mở của đề, chứ không chỉ tập trung vào kiến thức của một bộ sách đã học.

Theo Thanh Niên