Điều gì xảy ra nếu Chính phủ Mỹ đóng cửa?

Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại Washington, D.C., ngày 26/9/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Đóng cửa chính phủ là gì?

Việc chính phủ đóng cửa xảy ra khi Quốc hội không phê duyệt dự luật ngân sách cho chính phủ liên bang trước thời điểm năm tài chính mới bắt đầu vào ngày 1/10. Hàng năm, Quốc hội phải thông qua 12 dự luật phân bổ tạo nên ngân sách tổng thể và ấn định mức ngân sách cho các cơ quan liên bang.

Điều gì xảy ra khi Chính phủ Mỹ đóng cửa?

Nếu các nhà lập pháp không ban hành tất cả hoặc một số dự luật phân bổ ngân sách, nhiều hoạt động của chính phủ sẽ bị đình trệ, dẫn đến việc chính phủ phải đóng cửa toàn bộ hoặc một phần cho đến khi Quốc hội hành động. Tuy nhiên, chính phủ vẫn tiếp tục vận hành các chức năng thiết yếu.

Mỗi cơ quan liên bang đưa ra một kế hoạch dự phòng trong đó nêu rõ chức năng nào sẽ tiếp tục trong thời gian ngừng hoạt động và chức năng nào sẽ dừng, cũng như bao nhiêu nhân viên sẽ tiếp tục làm việc và bao nhiêu người sẽ bị cho nghỉ phép cho đến khi việc đóng cửa kết thúc.

Chính phủ Mỹ đóng cửa tác động như thế nào với người dân nước này?

Bởi vì nhiều nhân viên liên bang phải nghỉ việc trong thời gian chính phủ đóng cửa, nhiều dịch vụ bị dừng hoặc chậm lại, cuộc sống hàng ngày của nhiều người Mỹ sẽ bị xáo trộn.

Đáng chú ý, các khoản thanh toán an sinh xã hội cho người cao tuổi, người khuyết tật và những người khác sẽ tiếp tục được phân phối. Bưu điện cũng sẽ tiếp tục hoạt động bình thường. Một số bang sẽ sử dụng quỹ riêng của mình để tiếp tục mở cửa một số công viên quốc gia như Grand Canyon.

Dưới đây là một số tác động của việc chính phủ Mỹ đóng cửa có thể ảnh hưởng tới công dân nước này:

Thứ nhất, do thiếu hụt về nhân viên an ninh hàng không và kiểm soát không lưu, số chuyến bay bị chậm sẽ tăng lên giống như từng xảy ra vào năm 2019.

Thứ hai, tất cả 21 bảo tàng Smithsonian và Vườn thú Quốc gia sẽ vẫn mở cửa ít nhất cho đến ngày 7/10 nhưng có thể đóng cửa sau đó.

Thứ ba, tòa án di trú có thể đóng cửa, khiến hồ sơ tồn đọng tăng lên.

Thứ tư, khoảng 10.000 trẻ em có thu nhập thấp sẽ ngay lập tức mất quyền tiếp cận chương trình chuẩn bị chi việc vào học mẫu giáo (chương trình Head Start).

Thứ năm, việc kiểm tra an toàn thực phẩm của Cơ quan Quản lý thực phẩm và Dược phẩm (FDA) có thể bị gián đoạn.

Thứ sáu, việc xây dựng các công trình giao thông trên toàn quốc có thể bị đình trệ.

Thứ bảy, các dự án sửa chữa đường ray tàu điện ngầm, cải tạo xe buýt hoặc mua xe buýt mới có thể tạm dừng.

Thông báo công viên đóng cửa trong lần Chính phủ Mỹ đóng cửa hồi cuối năm 2028, đầu năm 2019. Ảnh: Reuters.

Thứ tám, nhiều công viên quốc gia sẽ đóng cửa, mặc dù một số công viên vẫn có thể tiếp cận được với dịch vụ hạn chế dành cho du khách

Thứ chín, nguồn tài trợ của Chương trình Phụ nữ, trẻ sơ sinh và trẻ em (WIC) sẽ gặp rủi ro ngay lập tức trừ khi các tiểu bang can thiệp. Nguồn tài trợ từ Chương trình Hỗ trợ dinh dưỡng bổ Sung (SNAP) cũng trở nên không chắc chắn trong suốt tháng 10.

Tác động của việc chính phủ Mỹ đóng cửa đối với nhân viên công quyền

Khi tình trạng chính phủ đóng cửa xảy ra, hàng triệu nhân viên liên bang và quân nhân không được trả lương cho đến khi lệnh đóng cửa kết thúc.

Những nhân viên được coi là “thiết yếu” như những người làm trong các dịch vụ bảo vệ an ninh công cộng hoặc an ninh quốc gia, vẫn tiếp tục làm việc. Trước đây, nhân viên được coi là “thiết yếu” bao gồm làm trong các ngành dịch vụ như thực thi pháp luật liên bang và kiểm soát không lưu.

Những nhân viên không thiết yếu sẽ bị cho nghỉ phép hoặc tạm thời bị đình chỉ công việc.

Cả hai nhóm đều phải rút tiền tiết kiệm hoặc tìm cách khác để có được tiền chi tiêu, không chỉ cho đến khi tình trạng chính phủ đóng cửa kết thúc, mà còn cho đến khi chính phủ có tiền trả cho họ. Số lượng công nhân bị ảnh hưởng tùy thuộc vào việc chính phủ đóng cửa toàn bộ hay một phần. Nếu một số dự luật phân bổ ngân sách được thông qua đúng hạn, các cơ quan liên bang tương ứng sẽ có nguồn ngân sách được phê duyệt và tiếp tục hoạt động như bình thường, dẫn đến việc chính phủ chỉ đóng cửa một phần.

Trong lần chính phủ đóng cửa gần đây nhất vào cuối năm 2018 và đầu năm 2019, ước tính có khoảng 420.000 nhân viên liên bang đã làm việc không lương và 380.000 người khác bị cho nghỉ việc tạm thời. Số lượng tùy thuộc vào cơ quan nào bị ảnh hưởng bởi việc chính phủ bị đóng cửa.

Khi chính phủ bị đóng cửa, viễn cảnh mà các nhà thầu chính phủ thậm chí còn tồi tệ hơn. Không giống như nhân viên liên bang, các nhà thầu không có đảm bảo sẽ nhận lại tiền khi chính phủ mở cửa trở lại. Số lượng công nhân làm việc cho nhà thầu cung cấp dịch vụ cho Cơ quan Hàng không vũ trụ quốc gia (NASA), Bộ An ninh Nội địa, Cục Hàng không Liên bang và các cơ quan liên bang khác lên tới hàng triệu người.

Chính phủ Mỹ đóng cửa tác động như thế nào với kinh tế Mỹ?

Ở quy mô quốc gia, việc chính phủ đóng cửa có thể gây ra những hậu quả kinh tế sâu rộng, cản trở tăng trưởng và thúc đẩy sự bất ổn, đặc biệt nếu chúng kéo dài. Cái giá phải trả bao gồm tăng tỷ lệ thất nghiệp, giảm tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và tăng chi phí vay. Theo ước tính của Ernst & Young, mỗi tuần chính phủ Mỹ đóng cửa có thể khiến nền kinh tế nước này thiệt hại 6 tỷ USD và làm giảm tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội 0,1 điểm phần trăm trong quý 4 năm 2023.

Việc đóng cửa cũng khiến tình hình kinh tế Mỹ trở nên không rõ ràng. Trong trường hợp như vậy, Cục Thống kê Lao động ngừng công bố dữ liệu, chẳng hạn như các số liệu chính về lạm phát và thất nghiệp, khiến Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và các nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc hiểu rõ nền kinh tế và đưa ra quyết định liên quan như lúc này, Fed đang ở thời điểm then chốt trong chiến dịch chống lạm phát cao.

Hoạt động kinh doanh thông thường trên khắp nước Mỹ cũng bị ảnh hưởng. Trong lần đóng cửa gần đây nhất, chính phủ Mỹ đã tạm dừng hai chương trình cho vay lớn của Cơ quan Quản lý doanh nghiệp nhỏ, nơi phân phối gần 200 triệu USD mỗi ngày cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Mỹ. Các hoạt động kinh doanh mới cũng bị đình trệ. Vào năm 2019, các hoạt động sáp nhập công ty đang chờ xử lý đã bị chậm lại do Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) không có đủ nhân viên và các đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) bị tạm dừng sau khi SEC ngừng xem xét và phê duyệt hồ sơ.

Theo TTXVN