Đờn ca tài tử - nét đẹp văn hóa tinh thần

Nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ đã được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Cũng như nhiều thể loại âm nhạc dân gian khác, đờn ca tài tử cũng bắt nguồn từ cuộc sống đời thường, nên mộc mạc, gần gũi, dễ tạo cảm xúc cho người nghe. Nét đẹp trong đờn ca tài tử là ngoài những thanh âm của phím đờn, còn có những lời ca của các tài tử nam, nữ. Một bài hát hay, mượt mà là có sự kết hợp nhịp nhàng, ăn ý trong ca diễn của cả tài tử đờn và tài tử ca.  

Huyện An Phú  (tỉnh An Giang) có trên 50 CLB đờn ca tài tử ở các xã, thị trấn, với hàng trăm thành viên tham gia sinh hoạt thường xuyên ở nhiều lứa tuổi khác nhau. Ông La Văn Suôl (ấp Phước Thạnh, xã Phước Hưng) chia sẻ: “Ai cũng có sở thích riêng và chúng tôi thì yêu thích đờn ca tài tử, nên tập trung lại đờn ca với nhau. Nghe được những lời ca tiếng hát về quê hương, đất nước, tâm trạng cảm thấy rất thoải mái, êm dịu sau những ngày lao động. Đây là nét đẹp mà mọi người muốn gìn giữ và truyền lại cho thế hệ sau”.

Giao lưu đờn ca tài tử

Định kỳ hàng tháng, các tài tử ca, tài tử đờn lại gặp nhau để thỏa sự đam mê ca hát. Các tài tử luôn “cháy” hết mình trong từng điệu đờn, lời ca, trong từng cung bậc của các bản Nam, Bắc, Oán, vọng cổ và hòa tấu; đem lại cho người xem, người nghe nhiều cảm xúc dạt dào. Dần dần, hoạt động của các CLB, các nhóm đờn ca tài tử trở thành phong trào văn hóa - văn nghệ không thể thiếu, là món ăn tinh thần của bà con. Qua đó, tạo nét sinh hoạt văn hóa - văn nghệ lành mạnh trong cộng đồng, góp phần duy trì và phát huy loại hình nghệ thuật đờn ca tài tử, là nơi giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, sự gắn bó với nghệ thuật đặc sắc này.

Phó Chủ tịch UBND xã Phước Hưng Lê Thành Nam thông tin: “Ngoài sinh hoạt giải trí sau những ngày lao động vất vả, đờn ca tài tử còn là món ăn tinh thần, tạo nét sinh hoạt văn hóa - văn nghệ lành mạnh trong cộng đồng. Đến với đờn ca tài tử, các thành viên có dịp giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm sống, làm việc, thắt chặt mối đoàn kết”.

Hàng năm, các CLB đờn ca tài tử tham gia nhiều đêm diễn do Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh huyện An Phú tổ chức; biểu diễn phục vụ giao lưu với các đơn vị bạn. Những ngày lễ, Tết, các CLB còn đại diện địa phương tham gia các hội thi, hội diễn, liên hoan do các cấp, ngành tổ chức và đạt nhiều giải thưởng cao. Các tài tử ca, tài tử đờn cũng góp phần cho công tác thông tin, tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ở địa phương.

 “Những người cùng đam mê hội tụ lại, rồi thành lập CLB đờn ca tài tử. Cứ đến ngày sinh hoạt CLB là các tài tử lại gặp gỡ, giao lưu với nhau. Không chỉ giao lưu về ca hát, mà các thành viên còn chia sẻ với nhau nhiều kinh nghiệm trong cuộc sống, sản xuất - kinh doanh. CLB còn giao lưu với các CLB đờn ca tài tử ngoài địa phương, phục vụ đám tiệc.

Đến với CLB, ai cũng vui và trao đổi, truyền nghề cho nhau. Mọi người đờn ca thoải mái, ai biết bao nhiêu thì ca bấy nhiêu, hay - dở không thành vấn đề, chủ yếu là thưởng thức và hưởng thụ văn hóa tinh thần. Thời gian tới, huyện tiếp tục củng cố, nâng chất, phát triển thêm các CLB mới, góp phần bảo tồn Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại” - bà Quách Thị Bích Sơn (Tổ trưởng Văn hóa - Văn nghệ, Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh huyện An Phú) chia sẻ.

Phong trào đờn ca tài tử trên địa bàn huyện An Phú thời gian qua có bước phát triển tốt, góp phần làm phong phú thêm cho đời sống tinh thần của người dân trên địa bàn. Điều đó cho thấy, trong cuộc sống hiện đại, mọi thứ có thể đổi thay liên tục theo nhịp sống, nhưng đờn ca tài tử vẫn lan tỏa rộng khắp.

Vì thế, không khó để thưởng thức những làn điệu dân ca khi đến với vùng sông nước đầu nguồn An Phú. Ở bất cứ đâu, thỉnh thoảng chúng ta vẫn nghe văng vẳng một câu hò xưa vọng lại, đôi nhịp đờn vọng cổ vang lên. Nét mộc mạc, giản dị của từng cung bậc bổng trầm qua điệu đàn và lời ca tha thiết của tài tử ngân nga, trở thành nét văn hóa đặc trưng, nếp sinh hoạt thường ngày của người dân miền sông nước.

NGỌC CẨM - H.HUYNH