Gần 2 triệu người Việt khiếm thị, suy giảm thị lực, chưa đến 1% sách chữ nổi

14/11/2025 - 15:59

Hiện nay, theo ước tính, Việt Nam có gần 2 triệu người khiếm thị và suy giảm thị lực, trong đó khoảng 16.000 - 23.000 là trẻ em. Tuy nhiên, chưa đến 1% sách tại Việt Nam được chuyển đổi sang định dạng tiếp cận được, như sách chữ nổi Braille, sách nói hay tài liệu xúc giác.

Điều này đồng nghĩa với việc hàng chục ngàn trẻ em khiếm thị, suy giảm thị lực vẫn chưa có cơ hội được chạm tay vào những câu chuyện phù hợp với lứa tuổi của mình - những cuốn sách có thể nuôi dưỡng trí tưởng tượng, niềm vui đọc, và khát vọng học hỏi. Và đây cũng là tình trạng tương tự đang diễn ra ở nhiều nước trên thế giới, gây thiệt thòi ngày càng sâu rộng cho trẻ em có khuyết tật nhìn.

Thông tin trên được bà Nguyễn Diệu Nương, Giám đốc Quốc gia Room to Read, chia sẻ tại Hội thảo hướng dẫn kỹ thuật và chia sẻ kinh nghiệm sản xuất sách chữ nổi Braille, diễn ra tại TP.HCM từ 10 tới 14/11. 

Gần 2 triệu người khiếm thị, suy giảm thị lực, chưa đến 1% sách chữ nổi Braille - Ảnh 1.

Sách chữ nổi Braille, tài liệu 3D cho học sinh khuyết tật được trưng bày tại hội thảo. ẢNH: THÚY HẰNG

Hội thảo do Room to Read Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Clovernook (Mỹ) tổ chức, có sự tham gia của đại diện Bộ GD-ĐT, học viên đến từ các tổ chức trong nước: Trung tâm Nghiên cứu giáo dục công bằng và hòa nhập; Hiệp hội Vì giáo dục cho mọi người Việt Nam; Thư viện Khoa học Tổng hợp; Trường Nguyễn Đình Chiểu; Trường Phổ thông đặc biệt Nguyễn Đình Chiểu; Perkins School for the Blind; Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Tân Bình; Trung tâm tư vấn và hỗ trợ hòa nhập. 

Đồng thời, có các học viên đến từ Thư viện Quốc gia Philippines, cùng các đồng nghiệp Room to Read ở cấp khu vực châu Á, châu Phi, toàn cầu và Việt Nam tham dự.

Mỗi trang sách chữ nổi, học liệu 3D mở ra thế giới tri thức cho hàng ngàn trẻ em khiếm thị

Xuyên suốt khóa hội thảo, ông Samuel Chapin Foulkes, Giám đốc Trung tâm Clovernook và đội ngũ chuyên gia hướng dẫn các đại biểu, học viên cách vận hành thiết bị in chữ nổi và máy in 3D; quy trình biên tập, chuyển đổi và kiểm định chất lượng tài liệu Braille; thiết kế và in các mô hình 3D xúc giác để giúp trẻ em khiếm thị cảm nhận và hiểu sâu hơn nội dung truyện.

Hôm nay (14/11), buổi hội thảo còn có hoạt động trưng bày những sản phẩm sách, truyện tranh in chữ nổi Braille với minh họa xúc giác, các mô hình 3D xúc giác giúp trẻ em khiếm thị dễ dàng cảm nhận, tưởng tượng từ thế giới trong các câu chuyện.

Một số cuốn sách, truyện tranh chữ nổi Braille, tài liệu xúc giác, mô hình 3D cho trẻ em khiếm thị được trưng bày tại hội thảo

Ban tổ chức hy vọng, với sự án mở rộng tiếp cận sách truyện thiếu nhi có chất lượng (tên tiếng Anh là Expanding Access to Quality Children's Storybooks), tổ chức Room to Read cùng sự đồng hành của Quỹ Lavelle Fund for the Blind và đối tác quốc tế như Clovernook, mong muốn từng bước phát triển năng lực sản xuất sách chữ nổi, mở rộng tiếp cận sách truyện thiếu nhi cho trẻ em có khuyết tật nhìn tại Việt Nam, Phillippines và tạo nền tảng để tiến tới mở rộng sang các nước khác trên thế giới mà Room to Read có hoạt động chương trình.

Hoạt động chính trong năm 2026 và các năm tiếp theo của dự án bao gồm chuyển thể, thí điểm và in ấn một số tựa sách tranh sang sách chữ nổi Braille, dần chuyển giao kỹ thuật, thiết bị cho đối tác phù hợp tại Việt Nam.

Gần 2 triệu người khiếm thị, suy giảm thị lực, chưa đến 1% sách chữ nổi Braille - Ảnh 2.

Ông Samuel Chapin Foulkes, Giám đốc Trung tâm Clovernook, hướng dẫn mọi người tại hội thảo

Gần 2 triệu người khiếm thị, suy giảm thị lực, chưa đến 1% sách chữ nổi Braille - Ảnh 3.

Các học viên thực hành làm sách chữ nổi, tài liệu 3D cho trẻ khiếm thị. ẢNH: THÚY HẰNG

Theo bà Diệu Nương, đây không chỉ là chương trình hướng dẫn, chuyển giao kỹ thuật, mà còn là cơ hội để ngành xuất bản hướng đến một hệ sinh thái xuất bản toàn diện, nơi mọi trẻ em có thể tận hưởng niềm vui, lợi ích của việc đọc sách và trở thành người đọc độc lập.

"Chúng ta tin rằng, mỗi trang sách chữ nổi, mỗi tài nguyên, học liệu 3D được tạo ra từ chương trình này sẽ không chỉ là sản phẩm học tập, mà còn là cánh cửa mở ra thế giới tri thức và niềm vui đọc sách cho hàng nghìn trẻ em khiếm thị tại Việt Nam và Phillippines", bà Diệu Nương nói.

Room to Read là tổ chức phi chính phủ quốc tế hoạt động trong lĩnh vực giáo dục từ năm 2000 đến nay tại 50 quốc gia với niềm tin "thế giới thay đổi khi trẻ em được đến trường". Tại Việt Nam, Room to Read bắt đầu hoạt động từ năm 2001 với hai chương trình chính: Phát triển ngôn ngữ; bình đẳng giới, đã và đang triển khai dự án tại 30 tỉnh thành trên cả nước.

Theo Báo Thanh Niên