Hai Bà Trưng đốt ngọn đuốc bất khuất đầu tiên

Ngược dòng lịch sử, năm 40 (sau Công nguyên), trên mảnh đất Mê Linh, Hai Bà Trưng giương cao ngọn cờ kêu gọi hào kiệt bốn phương cùng Nhân dân đứng lên đánh đuổi ngoại xâm. Được sự hưởng ứng của Lạc Hầu, Lạc Tướng và Nhân dân 65 huyện thành, với khí thế như nước vỡ bờ, chỉ trong thời gian ngắn, Hai Bà Trưng lãnh đạo quân, dân cả nước đánh đuổi quân Tô Định ra khỏi bờ cõi, giành lại giang sơn,chấm dứt ách đô hộ hà khắc của nhà Đông Hán.

Ngay ngày thắng lợi, Hai Bà Trưng xưng vương, lập kinh đô, củng cố, xây dựng lại đất nước, trở thành vị Vua nữ đầu tiên của dân tộc, nữ vương đầu tiên trên thế giới. Sau khi 2 bà mất, Nhân dân lập đền thờ để tỏ lòng tri ân và tôn kính đối với 2 bà cùng lục bộ chư tướng. Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng (năm 40 - 43 sau Công nguyên) là dấu son sáng chói lọi đầu tiên trong lịch sử giữ nước, chống ngoại xâm của dân tộc.

Ghi nhận công lao “có một không hai”, các thế hệ người Việt Nam không ngớt lời ngợi ca, ngưỡng mộ, vinh danh Hai Bà Trưng với nhiều mỹ từ ít có người sánh được. Bài viết nhân lễ giỗ Hai Bà Trưng (vào ngày 6/2/1922 âm lịch), Mai Đăng Đệ cho rằng: “Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là sự kiện lớn, không chỉ đối với nước ta mà còn đối với thế giới”. Ông dẫn chứng, trong cuốn “Thế giới đại sự niên biểu” (xuất bản năm 1922 ở Trung Quốc), những người biên soạn ghi nhận năm 40 Công nguyên chỉ có 1 sự kiện lớn trên thế giới. Đó là cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng; năm 43 có 2 sự kiện là Hai Bà Trưng mất và đế quốc La Mã đánh nước Anh”.

Cùng quan điểm, cây bút tài hoa Nhượng Tống - Hoàng Phạm Trân (viết 4 cuốn sách về Hai Bà Trưng) cho rằng: “Hai Bà Trưng là thế giới đệ nhất nữ anh hùng”. Ông nhận định, với 2 nữ anh hùng (bà Jeanne d’Arc của Pháp - tức bà Trinh Nữ được phong thánh và Nữ Thiên hoàng Trì Thống - thiên hoàng thứ 41 của Nhật Bản) có đóng góp đặc biệt lớn được vinh danh. Với bà Jeanne d’Arc, sự nghiệp lớn lao, tuy có nhưng so với Hai Bà Trưng không thể sánh bằng. Còn thiên hoàng thứ 41 của Nhật Bản là người đổi tên nước Nhật từ Hòa quốc sang Nhật Bản, thiết chế lại nền hành chính, đặt ra pháp luật... 

Tháng 5/2016, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama cũng nhắc đến Hai Bà Trưng: “Từ thời đại Hai Bà Trưng đến nay, người phụ nữ Việt Nam luôn mạnh mẽ, tự cường và giúp đất nước Việt Nam tiến về phía trước...”. Ngày 10/11/2017, tại Trung tâm Hội nghị quốc tế Ariyana Đà Nẵng, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump phát biểu: “Người Việt Nam có tinh thần độc lập dân tộc, không chỉ 200 năm mà suốt hàng ngàn năm qua, tiêu biểu nhất là cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng vào năm 40”. Trong cuốn hồi ký “Những năm ở Nhà Trắng”, cựu ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger tổng kết khá sâu sắc về truyền thống lịch sử của dân tộc ta: “Đất nước Việt Nam là một dải màu xanh hiền hòa, màu xanh của rừng núi, của ruộng đồng cùng màu xanh của biển. Hàng nghìn năm, đã như một thứ nam châm thu hút anh hùng tứ xứ đến đó tìm vinh quang, nhưng chỉ gặp một sự thất vọng. Họ chỉ có thể áp đặt những nguyên tắc, trật tự của họ lên những cánh rừng, ruộng đồng... nhưng nếu không nằm lại vĩnh viễn ở đó thì cũng ra đi với sự thất vọng cay đắng mà thôi. Người Việt Nam không bao giờ cam đành số phận như những người phương Tây thường nghĩ về Châu Á. Họ đã chiến đấu trong nhiều thế kỷ, chống lại những kẻ xâm lược. Người Việt Nam sinh ra với lòng tự trọng bẩm sinh và biết từ chối một cách đáng khâm phục sự cúi mình trước kẻ thù. Lòng tự trọng bẩm sinh, tinh thần bất khuất được hun đúc, rèn luyện, thử thách trong suốt chiều dài lịch sử, thấm vào trong dòng máu, tinh thần bất khuất, mà khởi đầu từ Hai Bà Trưng”.

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân từng nhấn mạnh: Hai Bà Trưng là biểu tượng của ý chí hiên ngang và khí phách quật cường của dân tộc ta, thể hiện truyền thống yêu nước nồng nàn của phụ nữ Việt Nam. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là cuộc khởi nghĩa đầu tiên trong lịch sử dân tộc do phụ nữ lãnh đạo. Từ trong ngọn lửa của cuộc khởi nghĩa ấy tỏa ra chân lý lịch sử: Một dân tộc dù nhỏ bé nhưng đã quyết tâm đứng lên, đoàn kết một lòng làm chủ đất nước và số phận của mình thì không một sức mạnh cường bạo nào có thể tiêu diệt được...

N.R