Khai báo y tế trung thực - mình vì mọi người

Trong khuyến cáo “5K” của Bộ Y tế, khai báo y tế là cung cấp những thông tin về sức khỏe của người dân, bao gồm: thông tin cá nhân, tình hình sức khỏe, có xuất hiện triệu chứng bệnh hay không, có tiếp xúc với người bệnh, người nghi ngờ nhiễm bệnh hay có đi về từ vùng dịch không. Khi người dân đi về từ vùng dịch hoặc có tiếp xúc gần với người nhiễm, nghi nhiễm COVID-19 mà không tự giác khai báo y tế hoặc khai báo y tế không trung thực sẽ gây ra hậu quả khó lường. Điều này làm ảnh hưởng đến công tác điều tra, khoanh vùng, truy vết các F1, F2, F3… và tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Tại An Giang, hàng chục chốt chặn tại các cửa ngõ vào địa bàn được thành lập, có nhiệm vụ kiểm soát người và phương tiện từ tỉnh khác, bằng cách cho khai báo y tế, test nhanh kháng nguyên và khử khuẩn. Mỗi ngày, hàng chục ngàn lượt người và phương tiện được kiểm soát, nhưng không thể nào kiểm tra, kiểm soát chính xác từng trường hợp. Vì vậy, việc khai báo y tế được nhấn mạnh là “hiệu quả hay không phụ thuộc rất lớn vào ý thức của người khai báo”.

Suốt nhiều ngày, TP. Long Xuyên - nơi gánh vác trên 11.000 lượt người và phương tiện đi vào địa bàn tỉnh hàng ngày - phát đi thông báo: “Vì một Long Xuyên trẻ khỏe không COVID-19”. Cả nước đang “gồng mình” chống dịch, chân thành xin bà con cô bác khi đi qua các trạm kiểm dịch, khai báo y tế trên địa bàn thành phố, hãy: (1) Cho chúng tôi rõ địa chỉ số nhà, ấp/khu vực, xã/phường, huyện/quận, tỉnh/thành phố nơi đi và nơi đến. (2) Xin vui lòng, cho chúng tôi mượn căn cước công dân và giấy phép lái xe. (3) Xin hợp tác và tôn trọng chúng tôi; xin cảm ơn và xin lỗi vì làm chậm trễ hành trình của bà con, chúng tôi cố gắng ghi nhanh nhất có thể. (4) Xin trung thực cung cấp thông tin. Hơn cả tháng, thành phố phải "gồng mình" kiểm soát, không để COVID-19 xuất hiện, đừng vì sự thiếu trách nhiệm của một cá nhân mà ảnh hưởng đến bao công sức, cố gắng, thời gian qua của cả thành phố”.

Dù đã được thông tin, tuyên truyền rộng rãi về tầm quan trọng của khai báo y tế, nhưng thời gian qua, vẫn xảy ra trường hợp người dân khai báo y tế không trung thực, không đúng theo lịch trình di chuyển khi từ vùng dịch trở về hoặc đi qua vùng dịch. Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh (CDC), kết quả phối hợp điều tra của Trung tâm Y tế huyện Châu Phú và TP. Long Xuyên, báo cáo của UBND TP. Long Xuyên, khoảng 18 giờ, ngày 3-7, tài xế N.V.M. (sinh năm 1987, ngụ tỉnh Đồng Tháp) đến chốt kiểm soát dịch Vàm Cống (phường Mỹ Thạnh, TP. Long Xuyên). Khi được hỏi, ông N.V.M. cho biết nhận hàng chở về Khu công nghiệp Bình Long (Châu Phú), không thuộc đối tượng kiểm soát nên được cho qua.

Đến 18 giờ 30 phút cùng ngày, ông N.V.M. tự đến Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang làm xét nghiệm, được tư vấn làm PCR nhưng ông không đồng ý do đi gấp, chỉ đồng ý test nhanh kháng nguyên. Sau khi lấy mẫu, dù được nhân viên y tế tư vấn khoảng 1 giờ sau có kết quả, nhưng do gấp đi giao hàng nên ông M. tự ý bỏ đi. Đến 20 giờ 30 phút, ông đến cổng Khu công nghiệp Bình Long, bị lực lượng chức năng kiểm tra và đưa về Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang lấy mẫu xét nghiệm làm RT-PCR, có kết quả dương tính với virus SAR-CoV-2 vào sáng 4-7. Hiện nay, các cơ quan chức năng, địa phương đang tiếp tục truy vết, khoanh vùng và đề xuất hướng xử lý vụ việc. Chỉ vì sự thiếu ý thức trách nhiệm của một cá nhân, làm vất vả cả cộng đồng, tạo điều kiện cho dịch bệnh xâm nhập.

Theo Ban Chỉ đạo Phòng, chống dịch COVID-19 tỉnh, cùng với việc thực hiện nghiêm túc, quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp về các giải pháp ứng phó, ngăn chặn dịch bệnh COVID-19, thì ý thức, tinh thần trách nhiệm và sự tự giác của mỗi người dân là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa và ngăn chặn dịch bệnh lây lan ra cộng đồng. Mỗi người dân trong cộng đồng có trách nhiệm cam kết khai báo y tế, các trường hợp đi về từ vùng dịch, từ các địa phương đang có dịch phải thực hiện khai báo y tế trung thực với chính quyền địa phương hoặc trạm y tế nơi cư trú, đồng thời tuân thủ, thực hiện đầy đủ các quy định của địa phương và Bộ Y tế về phòng, chống dịch bệnh COVID-19.

Những trường hợp không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo không trung thực làm dịch bệnh COVID-19 lây lan cho người khác và cộng đồng có thể bị xử phạt vi phạm hành chính, hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người” quy định tại điều 240 của Bộ luật Hình sự 2015.

Theo đó, mức phạt tiền từ 50 triệu đến 200 triệu đồng, hoặc bị phạt tù từ 1-5 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tù từ 5-10 năm nếu dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế hoặc làm chết người. Trường hợp dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ hoặc làm chết 2 người trở lên, người phạm tội, thậm chí còn có thể bị áp dụng mức phạt từ 10-12 năm.

Khai báo y tế tự nguyện về bản chất là cung cấp thông tin và tương tác 2 chiều giữa từng người dân và cơ quan y tế. Việc khai báo y tế tự nguyện là hành động thiết thực nhất mà mỗi người dân có thể thực hiện nhằm chung tay đối phó với sự lây lan của dịch bệnh. Do đó, rất cần sự tự giác, vào cuộc của mỗi cá nhân vì sức khỏe bản thân và cộng đồng.

Bài, ảnh: GIA KHÁNH