Khai hội Xuân Ngọa Vân ở Quảng Ninh: Tri ân công đức Phật hoàng Trần Nhân Tông

Nhân dân, phật tử chiêm bái Phật Hoàng Trần Nhân Tông tại Am Ngọa Vân. (Ảnh: Thanh Vân/TTXVN)

Ngày 18/2 ( ngày 9 tháng Giêng âm lịch), Lễ khai hội Xuân Ngọa Vân năm 2024 đã được tổ chức tại thôn Trại Lốc, xã An Sinh, thị xã Đông Triều (tỉnh Quảng Ninh), thu hút hàng nghìn người hành hương về bái Phật.

Am - Chùa Ngọa Vân là thánh địa linh thiêng của Phật giáo Trúc Lâm - nơi đức vua, Phật hoàng Trần Nhân Tông tu hành, hóa Phật.

Chùa Ngọa Vân nằm trên lưng núi Bảo Đài Sơn, thuộc thôn Tây Sơn, xã Bình Khê, được xây dựng vào thời Trần (đầu thế kỷ thứ 14). Nơi đây vào đêm 01/11/1308, Thái Thượng hoàng Trần Nhân Tông tu hành đắc đạo, nhập niết bàn, hóa Phật.

Đức Vua, Phật Hoàng Trần Nhân Tông là vị vua anh minh, danh nhân văn hóa dân tộc, người đã có nhiều đóng góp cho đất nước, dân tộc.

Bằng tài thao lược và sự anh minh, đức độ của mình, Đức vua, Phật Hoàng Trần Nhân Tông đã tập hợp được những nhà quân sự tài giỏi, huy động mọi tiềm lực của nhân dân để tạo nên sức mạnh vô song, trực tiếp lãnh đạo quân và dân Đại Việt làm nên những chiến công oanh liệt, đánh thắng đội quân Nguyên-Mông hung hãn và thiện chiến bậc nhất thời bấy giờ, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và độc lập dân tộc, khôi phục và đưa đất nước bước vào thời kỳ thái bình thịnh trị, xã hội phát triển trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trong kỷ nguyên của văn minh Đại Việt.

Năm 1299, khi vua Trần Anh Tông đã tự gánh vác việc trị nước, Thái Thượng Hoàng Trần Nhân Tông chính thức xuất gia tu hành khổ hạnh tại đỉnh Tử Tiêu núi Yên Tử, lấy hiệu là Hương Vân Đại Đầu Đà và xưng là Trúc Lâm Đại Sĩ, sáng lập dòng thiền Trúc Lâm, dòng thiền mang đậm bản sắc văn hóa Đại Việt với tinh thần Phật giáo nhập thế, khai phóng và vị tha.

Đường cáp treo lên Am Ngọa Vân, Đông Triều. (Ảnh: Thanh Vân/TTXVN)

Yên Tử là nơi Phật Hoàng Trần Nhân Tông tu hành, thuyết pháp, độ tăng và Ngọa Vân chính là điểm kết thúc trọn vẹn quá trình tu hành, thành Phật của Đức Vua, Phật Hoàng Trần Nhân Tông, Tổ thứ nhất của Thiền phái Trúc Lâm.

Ngọa Vân cũng chính là “Thánh địa” của Thiền phái Trúc Lâm nói riêng, Phật giáo Việt Nam nói chung.

Sau khi Phật Hoàng mất, Ngọa Vân đã được xây dựng, mở rộng thành một trung tâm quan trọng của Phật giáo Trúc Lâm thời Trần; đồng thời triều đại nhà Trần đã biến An Sinh - Đông Triều thành Kinh đô của Phật giáo.

Lễ hội Xuân Ngọa Vân đã trở thành lễ hội truyền thống đầu Xuân hàng năm trên mảnh đất Đông Triều và kéo dài hết tháng 3 âm lịch.

Đây là hoạt động văn hóa mang giá trị nhân văn sâu sắc, hướng về cội nguồn; là dịp để nhân dân, Phật tử, du khách hành hương về Ngọa Vân - "Thánh địa" của Thiền phái Trúc Lâm Việt Nam dâng hương, chiêm bái, tri ân ân công đức to lớn của Phật hoàng Trần Nhân Tông và tôn vinh những giá trị tư tưởng của Thiền phái Trúc Lâm.

Về chốn linh thiêng - Am Ngọa Vân, hành hương lên núi Bảo Đài để dâng hương, chiêm bái Phật Hoàng Trần Nhân Tông, cầu bình an cho năm mới sẽ là dấu ấn đáng ghi nhớ cho những ngày đầu năm của mọi gia đình.

Am - Chùa Ngọa Vân là một trong 14 điểm di tích quan trọng thuộc Khu di tích nhà Trần tại Đông Triều được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích Lịch sử Quốc gia đặc biệt (tại Quyết định số 2383/QĐ-TTg ngày 9/12/2013).

Các đại biểu dâng hương trong Lễ khai hội Xuân Ngọa Vân năm 2024. (Ảnh: Thanh Vân/TTXVN)

Xác định rõ những giá trị to lớn của miền "Thánh địa" Phật giáo Trúc Lâm, những năm qua, thị xã Đông Triều đã phối hợp với Ban Trị sự Giáo hội phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh dồn tâm sức, huy động hiệu quả các nguồn lực đầu tư tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị của di tích Ngọa Vân cũng như Khu Di tích Quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều theo đúng Quy hoạch tổng thể đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Tại lễ hội Xuân Ngọa Vân năm 2024, các đại biểu đã tiến hành nghi lễ cầu quốc thái, dân an; gióng trống - thỉnh chuông khai hội; lễ dâng hương tri ân công đức của Phật hoàng Trần Nhân Tông và các bậc tiền nhân.

Ngoài phần nghi lễ trang trọng, chương trình còn diễn ra phần hội với nhiều với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, trò chơi dân gian rất đặc sắc, độc đáo tại khu vực sân ga cáp treo.

Lần đầu tiên tại Lễ hội Xuân Ngọa Vân năm 2024 có sự xuất hiện của liên đoàn Vovinam Việt Nam, kết hợp với màn trống hội hoành tráng, và màn hợp xướng mang tinh thần hào hùng với ca khúc "Sử Thi Phật Hoàng Trần Nhân Tông" nhằm tạo không khí vui tươi, sôi động phục vụ du khách gần xa khi hành hương về mảnh đất Ngọa Vân.

Bên cạnh đó, Ủy ban Nhân dân Thị xã Đông Triều chỉ đạo cho Ban Quản lý khu di tích nhà Trần, Trung tâm Truyền thông và Văn hóa thị xã phối hợp với Công ty Cổ phần Văn hóa du lịch Ngọa Vân-Yên Tử tổ chức hội chợ các gian hàng ẩm thực và nông sản địa phương, Liên hoan đàn và hát dân ca xuân Ngọa Vân thị xã Đông Triều, giao lưu trò chơi dân gian./.