Lan tỏa tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Niệm (thứ 2, từ trái qua) trao đổi giải pháp phát huy đổi mới sáng tạo với giáo viên, học sinh. Ảnh: CẨM TÚ

Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo là quá trình tạo ra sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới, đáp ứng nhu cầu thị trường, tạo ra giá trị mới. Các cuộc thi ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp, hội thi sáng tạo kỹ thuật do tỉnh tổ chức hằng năm thu hút đông đảo học sinh, sinh viên, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và nhóm cá nhân khởi nghiệp tham gia. Nhiều dự án, sản phẩm mang ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo, có tính mới và ứng dụng cao trong sản xuất, kinh doanh, đời sống xã hội, giải quyết được vấn đề cấp thiết đang diễn ra, có tiềm năng khai thác thương mại.

Điển hình là dự án “Viên nén tái tạo - Hiệp đồng từ đất biển Kiên Giang” của nhóm học sinh Trường Trung học phổ thông chuyên Huỳnh Mẫn Đạt, Trường Trung học cơ sở Nguyễn Du, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Võ Văn Kiệt, phường Rạch Giá. Dự án phối trộn rác thải nhựa, vỏ trấu và dolomit thành viên nén thân thiện môi trường, có giá trị kinh tế cao, thay thế phù hợp cho nhiên liệu hóa thạch đang dần cạn kiệt.

Vòng chung kết cuộc thi ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp tỉnh An Giang lần thứ IX năm 2025 quy tụ nhiều dự án đặc sắc, đa dạng lĩnh vực. Nổi bật trong số đó là mô hình nuôi và khai thác mật ong dú trong vườn cây ăn trái kết hợp trồng dược liệu, giải pháp nâng tầm giá trị cây nấm rơm - từ nông sản thô đến sản phẩm giá trị gia tăng, nước chấm lá chúc “SỆT” độc đáo, ghẹ chà bông. Ban tổ chức cuộc thi trao giải nhất cho dự án “Nuôi và khai thác mật ong dú trong vườn cây ăn trái kết hợp trồng cây thảo dược” của anh Nguyễn Trung Thành, ngụ phường Thới Sơn.

Các cuộc thi, hội thi là sân chơi bổ ích, giúp đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên học hỏi phương thức triển khai ý tưởng, xây dựng tốt mô hình phát triển kinh tế, hỗ trợ sáng kiến, ý tưởng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Sở Khoa học và Công nghệ, Tỉnh đoàn lựa chọn dự án, giải pháp có tính khả thi, tiếp tục ươm mầm, hỗ trợ, hướng dẫn đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên hoàn thiện ý tưởng, phát triển thành sản phẩm hoàn chỉnh để ứng dụng vào thực tiễn.

Ngày nay, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra mạnh mẽ, trí tuệ nhân tạo AI trở thành động lực then chốt thúc đẩy đổi mới sáng tạo, mở ra cơ hội cho phát triển kinh tế - xã hội. Việc ứng dụng AI tạo nên bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực kinh tế, y tế, giáo dục, khơi dậy tinh thần sáng tạo, khởi nghiệp trong giới trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên. Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Niệm - chuyên gia lĩnh vực khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của tỉnh, nếu AI là công cụ mạnh mẽ hỗ trợ phân tích, ra quyết định, tự động hóa thì đổi mới sáng tạo là quá trình sáng tạo liên tục để giải quyết vấn đề thực tiễn theo cách mới, hiệu quả hơn. Việc kết hợp giữa 2 yếu tố này trong môi trường giáo dục mở ra tiềm năng to lớn cho sự hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp tri thức, nơi học sinh, sinh viên không chỉ tiếp thu tri thức mà còn trở thành người kiến tạo.

Hiện nay, chuyển đổi số đóng vai trò quan trọng giúp doanh nghiệp tồn tại, phát triển, tạo ra nhiều cơ hội mới cho doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Không dừng ở mô hình nhỏ lẻ, nhiều doanh nghiệp khoa học, công nghệ trên địa bàn tỉnh vươn lên mạnh mẽ, đóng góp thiết thực cho tăng trưởng kinh tế số. Hiện, toàn tỉnh có khoảng 118 doanh nghiệp công nghệ số (doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông, công nghệ thông tin); tỷ lệ doanh nghiệp nộp thuế điện tử đạt khoảng 92,6%. Tỷ lệ doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng nền tảng số đạt khoảng 70,8%. Các doanh nghiệp này tích cực ứng dụng AI và phát triển sản phẩm có tính cạnh tranh cao.

Phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo lan tỏa tinh thần dám nghĩ, dám làm, khẳng định bản lĩnh của giới trẻ trong thời kỳ mới. Từ những mô hình khởi nghiệp nhỏ đến doanh nghiệp công nghệ quy mô lớn, tất cả hợp thành làn sóng mạnh mẽ, sẵn sàng đưa An Giang bứt phá trong kỷ nguyên số.

CẨM TÚ