Lãng du trên đồi

Lên đồi “mây trắng”

Sau khi thắp nén hương thành tâm khấn vái Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam, chúng tôi đến viếng Lăng Ông Thoại rồi vượt dốc núi leo lên ngọn núi thiêng. Bà Nguyễn Thị Ngọc (69 tuổi), nhà gần chiếc cầu Hòa Bình, đang ngồi trước nhà vào buổi sớm. Cạnh nhà bà Ngọc có nuôi con khỉ mặt đỏ, rất hung tợn. Bà Ngọc cho biết, trước đây con khỉ này được người dân phóng sinh trên núi. Ai dè, nó quậy phá khắp chùa chiền, lục tung đồ đạc trong nhà dân, một người dân bắt nhốt tới nay. Sắp tới, nó sẽ được mang vào vùng Bảy Núi thả.

Khu vực đồi Bạch Vân. Ảnh: THÀNH CHINH

Ngồi trò chuyện, bà Ngọc kể cuộc sống hơn 40 năm bám đồi núi của mình, chứng kiến biết bao đổi thay. Những ngôi chùa ở đây hình thành từ trước năm 1975. Vào dịp rằm, du khách đến núi Sam, leo qua đồi Bạch Vân đông lắm! Cao điểm Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam, du khách leo núi cúng chùa cả ngày lẫn đêm.

Bạch Vân là 1 trong 2 ngọn đồi của núi Sam, cao chưa tới 100m. Nếu núi Sam có hình con sam thì cái đầu là đồi Bạch Vân, cái đuôi là đồi Đá Chẹt. Địa danh Bạch Vân có nghĩa là mây trắng, nhưng đồi không cao làm sao có mây? Theo bà con trên núi kể, vào khoảng năm 1942, có một cư sĩ lên đồi Bạch Vân cất thảo am tu thân, đặt tên Bạch Vân am. Từ đó, ngọn đồi này có tên Bạch Vân, thực ra tên cũ của ngọn đồi này là núi Nhỏ. Trên đồi có nhiều tảng đá lớn, cheo leo, chồng lên nhau như những mái che, tạo ra hang động thiên nhiên đẹp mắt, là nơi để du khách có thể nghỉ chân hóng mát.

Trên đồi có khoảng 10 chùa, am, cốc, có tượng Phật với con rắn hóa long 7 đầu và tượng Phật bà Quán Âm trước chùa Phạm Hương. Hằng năm, vào mùa xuân và mùa hè, dân quanh vùng thường lên đây du ngoạn, ăn uống, vui chơi. Đồi có độ cao vừa phải, có nhiều mặt bằng lý tưởng, lồng lộng gió, những khối đá to che chắn tạo thành bóng mát hữu tình. Ông Trần Văn Mách - một chủ quán dưới đồi Bạch Vân cho hay, khách chỉ đi vào mùa hè, tháng Vu Lan.

Ngắm đồng bằng từ trên cao

Có độ cao hơn 200m so với mực nước biển, đỉnh Pháo Đài trên núi Sam là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng. Vào năm 1896, Chánh Tham biện người Pháp lên đỉnh Pháo Đài xây biệt thự kiên cố có nhiều phòng làm việc, đồng thời làm nơi nghỉ mát, vui chơi. Tầng trên bên trái là ngôi tháp cao hình trôn ốc để lên hóng gió, từ đó đỉnh núi Sam có tên là Pháo Đài. Thời chiến tranh, giặc sử dụng Pháo Đài làm căn cứ pháo binh bắn ra các vùng xung quanh. Năm 1969, liệt sĩ Hoàng Đạo Cật đánh sập Pháo Đài. Ngày nay, nơi đây vẫn là căn cứ quân sự, nhưng ngôi biệt thự không còn nữa.

Lên Pháo Đài có 2 con đường chính. Đường phía sau miếu Khổng Tử gần hơn nhưng dốc đứng, chỉ dành cho người đi bộ. Dọc hai bên đường có nhiều chùa chiền, am, cốc, quán ăn. Đến đỉnh Pháo Đài vào những ngày hè, lữ khách sẽ bắt gặp hàng phượng bên đường nở đỏ rực, rất đẹp. Ngày xưa, con đường này hơi khó đi, giờ đã được người dân sửa sang kiên cố. Chỗ nào dốc đứng trơn trượt được xây bậc thang, đoạn nào cheo leo có lan can bảo vệ, người già vẫn lên xuống dễ dàng. Gần tới Pháo Đài có ngôi chùa cổ Giác Hương, hậu cảnh rộng, là điểm dừng chân nghỉ ngơi, ngắm cảnh thi vị.

Hướng thứ hai lên núi là con đường tráng nhựa dài gần 3km, gọi là đường Tháp, đi bằng xe máy hay xe hơi đều được. Con đường này xây dựng từ thời Pháp thuộc, sau được tu sửa mở rộng hơn. Dọc đường ít chùa, am, hàng quán, nhưng có nhiều điểm nghỉ mát và thắng cảnh đẹp như vườn Tao Ngộ, nhà nghỉ mát bác sĩ Nu, chùa Long Sơn, đền thờ Trương Gia Mô, di tích bệ đá nơi tượng Bà ngự ngày xưa…

Khi đi theo đường nhựa, du khách phải chinh phục bằng được bệ đá - nơi đặt tượng Bà ngự xưa kia đã được chính quyền địa phương xây dựng rất khang trang, rộng rãi. Đứng trên khu vực này, du khách phóng tầm mắt nhìn về hướng tây sẽ thấy vùng Bảy Núi bao la, hùng vĩ. Ngoài ra, du khách còn nhìn thấy con kênh Vĩnh Tế do danh thần Thoại Ngọc Hầu chỉ huy đào chạy dọc dài ra biển Hà Tiên, như nhắc nhớ chúng ta về một thời cha ông đi khai hoang, mở cõi, rồi hình thành những địa danh nổi tiếng ở vùng biên thùy này.

THÀNH CHINH