Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trả lời về giá sách giáo khoa năm học mới

Thưa ông, việc giảm giá từ 10-15% sách giáo khoa trong năm học mới 2023- 2024 đã góp phần giảm lạm phát, ổn định chỉ số CPI. Trong cơ cấu chi phí giá vốn của bất kỳ sản phẩm hay doanh nghiệp nào, bên cạnh nguyên vật liệu (giấy, mực…), bản quyền (nhuận bút), chi phí nhân công, chi phí quản lý, chi phí lưu thông – bán hàng… để sản phẩm đến tay người tiêu dùng cuối cùng, cụ thể với sách giáo khoa sẽ phải chịu những chi phí nào?

Giá sách giáo khoa (SGK) được cấu thành từ nhiều yếu tố, trong đó tập trung vào 5 yếu tố sau: Chi phí tổ chức bản thảo, chi phí nhuận bút, chi phí sản xuất (gồm giấy và công in), chi phí khâu lưu thông (hay còn gọi là chi phí phát hành), chi phí tài chính (hay còn gọi là lãi vay).

Trong đó, chi phí tổ chức bản thảo của một bộ sách giáo khoa lên tới hàng ngàn tỷ đồng; chi phí nhuận bút hiện nay được tính theo tiết học (dù số lượng sách được in nhiều hay ít). Tổng nhuận bút của 2 bộ SGK “Kết nối tri thức với cuộc sống” và “Chân trời sáng tạo” của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam hàng năm cũng lên tới gần 70 tỷ đồng.

Ngoài ra, chi phí sản xuất cũng lên tới hàng trăm tỷ đồng (bao gồm giấy và công in), trong khi  chi phí sản xuất hiện nay của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam hoàn toàn dựa vào vốn vay Ngân hàng. Chi phí cho khâu lưu thông, phát hành phí cũng là những khoản chi phí rất lớn.

Việc tổ chức biên soạn, in ấn, phát hành SGK giờ đây không phải độc quyền của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Hiện có 7 Nhà xuất bản được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép xuất bản SGK, nhưng chỉ có 6 Nhà xuất bản tham gia xuất bản. Vì để thực hiện được việc xuất bản SGK không dễ dàng, như đã nói ở trên.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, bằng kinh nghiệm, uy tín và năng lực của mình, đang chiếm lĩnh khoảng 70% thị phần SGK, nhưng hoàn toàn không phải là đơn vị độc quyền hay có bất cứ ưu đãi nào.  

Mức chiết khấu cho các đầu mối – phục vụ cho việc bán hàng tới người tiêu dùng được phản ánh trên báo chí là 11-15% đối với sách giáo khoa, tùy theo nhà xuất bản. Theo ông đánh giá, con số này là cao hay thấp?  

Mức chiết khấu này đang bị hiểu chưa đúng. Chiết khấu này thực chất là chi phí phát hành. Phát hành sách giáo khoa, cũng như phát hành các ấn phẩm sách khác, hay phát hành báo chí, đều phải có chi phí, gồm: Đóng gói, vận chuyển, kho bãi, giao hàng… Mức phí phát hành sách giáo khoa như vậy là rất thấp, đặc biệt là với vùng núi, vùng sâu vùng xa.

Chẳng hạn phí phát hành báo chí hiện nay đang ở mức từ 22% đến 25% giá bìa, cao hơn nhiều so với phí phát hành sách giáo khoa.

Đối với riêng Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, trước thềm năm học mới đã giảm trên dưới 10% giá SGK đối với từng bộ. Để làm được điều này, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã phải làm những gì?

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã rà soát các chi phí cấu thành giá để thực hiện tiết giảm. Trong những chi phí mà Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã rà soát tiết giảm để giảm giá thì có 2 khoản mục quan trọng nhất.

Đó là, chi phí tổ chức bản thảo: Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã cập nhật sản lượng phát hành thực tế. Sản lượng này lớn hơn so với sản lượng dự kiến, do đó chi phí tổ chức bản thảo phân bổ trên từng bản sách giảm xuống.