Nhọc nhằn nghề cắt lúa thuê

Những năm gần đây, cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp được đẩy mạnh, máy gặt đập liên hợp được nông dân sử dụng phổ biến, khiến nghề cắt lúa thuê bằng thủ công ngày càng ít dần. Hiện ở những vùng canh tác lúa - tôm, do điều kiện mặt ruộng trũng, bùn lầy, máy móc khó tiếp cận vẫn còn một số hộ thuê người cắt lúa thủ công. Việc tuy vất vả, nhưng giúp người lao động có thêm thu nhập theo mùa vụ, đồng thời giữ lại một phần nhịp lao động quen thuộc một thời của đồng ruộng quê nhà.

Khi trời còn tối mịt, mọi người còn say giấc thì vợ chồng chị Trương Kim Duy, ngụ xã Vĩnh Thuận đã lọ mọ đi cắt lúa thuê. “Hơn 1 giờ là tôi thức dậy nấu cơm để mang theo ra đồng cắt lúa thuê. Tranh thủ ra đồng sớm, vợ chồng tôi cắt được nhiều công lúa, còn thời gian về nhà lo cho các con”, chị Duy chia sẻ.

Người cắt lúa thuê trên cánh đồng xã Vĩnh Thuận. Ảnh: VĨ AN

Sau khi kết hôn, vợ chồng chị Duy ra ở riêng được gia đình cho vài công đất, nuôi 2 đứa con đang tuổi ăn học nên cuộc sống tạm đủ. Những năm trước, vợ chồng chị cho thuê đất rồi đi làm công nhân ở TP. Hồ Chí Minh. Đến năm 2021, đại dịch COVID-19 bùng phát mạnh, vợ chồng chị khăn gói trở về quê dùng số tiền tích lũy được mua thêm vài công đất để nuôi tôm. Chị Duy cho biết: “Nuôi tôm thì thời gian nhàn rỗi nhiều nên vợ chồng tôi cùng một số người trong xóm thành lập một nhóm làm thuê theo mùa vụ như làm cỏ, thu hoạch củ gừng, cắt lúa… nhờ vậy có thêm thu nhập trang trải cuộc sống”.

Lúc trước, khi bình minh vừa ửng đỏ thì mọi người mới ra đồng, nhưng nay, để tiết kiệm thời gian, tranh thủ làm tiền công nhiều hơn nên mới 2 - 3 giờ khuya là cánh đồng đã sáng đèn. Mỗi người trang bị chiếc đèn pin đội đầu, cắt đến đâu tự soi đèn đến đó, khi trời sáng thì gần như hoàn thành công tầm cắt. Trung bình một công tầm cắt có giá thuê từ 750.000 - 1.000.000 đồng tùy lúa đứng hay sập, bao gồm chở lúa vào nhà, chất thành đống cho chủ thuê. Mỗi ngày vợ chồng chị Duy cắt từ 1 - 1,5 công lúa. Nếu tính hết mùa thu hoạch khoảng 2 tháng, vợ chồng chị kiếm được vài chục triệu đồng.

Tiền công khá cao nhưng nghề cắt lúa thuê cũng lắm nhọc nhằn, không phải ai cũng đủ sức khỏe để làm. “Mùa thu hoạch lúa cũng đúng vào lúc gió bấc tràn về, sáng sớm ra đồng, chúng tôi chống chọi với cơn buồn ngủ, lội nước, có khi trời mưa và hứng từng cơn gió thổi rét run bần bật. Thu hoạch lúa tới mùa đông ken, người ta gọi nhân công trước, hẹn với chủ suốt lúa nên khi nhận công là phải làm. Có hôm người mệt mỏi rã rời, bệnh, sốt tôi vẫn cố gắng cắt cho xong”, chị Nguyễn Thị Thảo, ngụ xã Vĩnh Thuận chia sẻ.

Lúa sau khi cắt được chở vào nhà cho nông dân. Ảnh: VĨ AN

Khi cánh đồng vào mùa chín vàng, không chỉ người dân địa phương mà cả người lao động từ nhiều nơi khác cũng tìm đến làm thuê. Khi đi, họ còn chở theo bếp, xoong, nồi, rồi dựng trại tạm trên đê để ở lại, nhận công cắt lúa đến hết mùa vụ. Đêm xuống, những người làm thuê ăn, ngủ vỏn vẹn trong lán trại. Mùa bấc ùa về, thổi qua cánh đồng mùa gặt, ai cũng cảm nhận được cái lạnh gió đông.

Không có đất canh tác, gia đình bà Thị Bay, ngụ xã Vĩnh Tuy chủ yếu sống bằng nghề làm thuê. Lúc trước, gia đình bà cắt lúa thuê ở địa phương, nhưng từ khi có máy gặt đập liên hợp thì những người chuyên đi cắt lúa thuê mất kế sinh nhai. Các con bà đành đi làm công nhân tại các khu công nghiệp ngoài tỉnh. Ở nhà cũng rỗi nghề, đến mùa gặt, vợ chồng bà đến những vùng trồng lúa trên nền đất nuôi tôm, dựng lều ở tạm nhận công cắt để kiếm thêm thu nhập. “Vợ chồng tôi lớn tuổi nên mỗi ngày cắt được 1 công lúa. Sau mỗi mùa vụ cũng tiết kiệm được số tiền về sắm sửa, lo Tết Nguyên đán. Tuy vất vả, nhưng vợ chồng tôi cắt lúa thuê lâu năm nên quen tay. Gần đến mùa vụ là lòng nôn nao, lấy lưỡi hái đem đi rèn cho bén, chuẩn bị đồ đạc, dụng cụ để bước vào mùa gặt”, bà Bay nói.

Dù máy móc ngày càng chiếm ưu thế, nghề cắt lúa thuê vẫn còn tồn tại ở những vùng sản xuất đặc thù. Giữa cánh đồng đêm, ánh đèn pin le lói theo nhịp tay nông dân cắt lúa. Họ vẫn đang ngày, đêm cần mẫn mưu sinh, vun vén cho cuộc sống thêm đủ đầy. 

VĨ AN