Những khả năng khó tin của chuột túi khổng lồ châu Phi

05/09/2025 - 09:00

Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, những chú chuột túi khổng lồ châu Phi ở Tanzania đang được huấn luyện để phát hiện mìn, bệnh tật và thậm chí cả người bị chôn vùi dưới đống đổ nát. Chúng có khứu giác cực kỳ nhạy bén, điều này khiến chúng trở nên vô cùng hữu ích trong các nhiệm vụ cứu hộ.

Chú thích ảnh

Những chú chuột túi khổng lồ châu Phi ở Tanzania đang được huấn luyện để phát hiện mìn, bệnh tật. Ảnh: AP

Trong hơn 2 thập kỷ qua, tổ chức phi lợi nhuận APOPO của Bỉ đã làm việc tại Morogoro để huấn luyện loài gặm nhấm này cho các nhiệm vụ quan trọng. Chuyên gia huấn luyện loài chuột này, cô Sophia Madinda, cho biết cô đã phải vượt qua nỗi sợ hãi loài gặm nhấm này để thực hiện dự án huấn luyện. Cô chia sẻ: "Lúc đầu khi đến APOPO, thành thật mà nói, tôi rất sợ chúng. Nhưng sau đó, khi đã quen với chúng, tôi nhận ra chúng là những sinh vật mà bạn có thể sống chung tốt và chúng cũng có thể làm quen và làm việc cùng bạn".

Tanzania là một trong những quốc gia có tỷ lệ bệnh lao cao nhất thế giới và kết quả âm tính giả khi xét nghiệm vẫn là một vấn đề lớn dai dẳng.

Năm 2007, APOPO đã mở rộng chương trình huấn luyện chuột để chúng có thể phát hiện bệnh lao và đang hợp tác với các bệnh viện ở Tanzania, Ethiopia và Mozambique. Mặc dù chuột không được công nhận là "công cụ chẩn đoán chính thức", song Giám đốc điều hành APOPO, ông Christophe Cox, cho biết chúng đã phát hiện được hơn 30.000 ca nhiễm bệnh. Với chiếc mũi nhạy bén, chúng ngửi mẫu đờm của bệnh nhân, tìm kiếm các trường hợp dương tính với vi khuẩn lao đã có kết quả xét nghiệm sai là âm tính.

Ông Christophe nhận định rằng 30.000 bệnh nhân, nếu tính đến việc mỗi người có thể lây nhiễm cho 10 đến 15 người khác mỗi năm, thì điều đó giúp ngăn ngừa 300.000 - 400.000 ca lây nhiễm thứ phát. Nghiên cứu cho thấy những con chuột này phát hiện ra 6 hợp chất hữu cơ dễ bay hơi đặc biệt trong các mẫu bệnh lao dương tính.

Thách thức lớn đối với những "chú chuột anh hùng" này đến từ các cơ quan quản lý và giới y tế, những người nghi ngờ phương pháp phát hiện bệnh phi truyền thống này.

Giờ đây, những siêu chuột này đang được huấn luyện cho một nhiệm vụ cứu người mới. Chúng sẽ giúp các đội tìm kiếm và cứu hộ tìm kiếm những người sống sót sau thảm họa, chẳng hạn như động đất. Ông Fabrizio Dell'Anna, người phụ trách chương trình tìm kiếm và cứu hộ, cho biết cơ thể nhỏ bé khiến chúng trở nên vô giá. Ông nói: "Chúng nhỏ bé nên có thể đi xuyên qua đống đổ nát, điều mà chó nghiệp vụ tìm kiếm cứu nạn không thể làm được. Chó chỉ có thể đánh hơi từ bề mặt của đống đổ nát”.

Những chú chuột này cũng mang theo một thiết bị nhỏ, cho phép những người điều khiển thiết bị bên ngoài đống đổ nát giao tiếp với nạn nhân. Những chú chuột này được huấn luyện ngay khi còn nhỏ để thực hiện các nhiệm vụ cụ thể, và với tuổi thọ trung bình gần 10 năm, chúng có thể thực hiện công việc của mình trong nhiều năm. Tuy nhiên, chi phí huấn luyện một chú chuột khá cao, khoảng 7.000 USD.

Theo TTXVN