Phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hóa

16/09/2025 - 05:00

 - An Giang sở hữu nhiều di tích lịch sử - văn hóa hình thành qua từng giai đoạn phát triển của vùng đất và con người nơi đây. Những di tích này không chỉ ghi dấu lịch sử mà còn trở thành di sản kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai.

Nhiều di tích tiêu biểu

Nổi bật là di tích quốc gia đặc biệt Trại giam tù binh Cộng sản Việt Nam/Phú Quốc - nơi từng được ví như “địa ngục trần gian”. Đây là nơi giam giữ, tra tấn hàng ngàn chiến sĩ cách mạng, với những hình thức vô cùng tàn bạo. Nhiều người bị thương tật nặng, thậm chí tàn phế vĩnh viễn.

Du khách tham quan hang động tại đồi Tức Dụp. Ảnh: PHẠM HIẾU

Di tích lịch sử và thắng cảnh núi Mo So là căn cứ cách mạng quan trọng trong kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Từ năm 1969 - 1971, nơi đây từng diễn ra nhiều trận đánh lớn, quân ta loại khỏi vòng chiến đấu hàng ngàn quân địch, phá hủy hàng chục xe cơ giới và máy bay.

Đồi Tức Dụp từng được mệnh danh là “tử địa” của địch với địa hình hiểm trở, nhiều hang động, trở thành căn cứ quân sự quan trọng. Trong 128 ngày đêm năm 1968, địch ném vào đây hơn 2 triệu USD cho vũ khí, bom đạn nhưng không khuất phục được quân ta. Cái tên “Đồi 2 triệu đô la” ra đời từ đó.

Khu Di tích lịch sử An ninh Khu IX, xã U Minh Thượng. Ảnh: PHẠM HIẾU

Căn cứ Ô Tà Sóc trên núi Dài thuộc vùng Bảy Núi cũng là một địa danh đặc biệt. Từ năm 1962, nơi đây trở thành tuyến phòng thủ vững chắc cho lực lượng cách mạng. Mỹ - ngụy đã thực hiện nhiều đợt tấn công lớn vào căn cứ này, nhưng đều bị đánh trả quyết liệt nhờ lợi thế địa hình và tinh thần chiến đấu của quân - dân ta.

Ngoài ra, An Giang còn có nhiều di tích khác như di tích lịch sử - văn hóa mộ và đình Nguyễn Trung Trực; đình Vĩnh Nguơn, đền thờ Quản cơ Trần Văn Thành, lăng mộ Thoại Ngọc Hầu, khu di tích Óc Eo - Ba Thê, chứng tích vụ thảm sát Ba Chúc, cùng nhiều di tích cấp quốc gia khác. Mỗi di tích mang giá trị lịch sử sâu sắc, góp phần xây dựng bản sắc văn hóa địa phương và thu hút du khách.

Du khách tham quan di tích quốc gia đặc biệt Trại giam tù binh Cộng sản Việt Nam/Phú Quốc. Ảnh: PHẠM HIẾU

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ô Lâm Neáng Sâm Bô cho biết, hiện xã có 3 di tích lịch sử cách mạng gồm: Đồi Tức Dụp, Ô Tà Sóc và chùa Snayđonkum, cùng 4 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Để khai thác hiệu quả giá trị di tích, xã định hướng phát triển gắn với du lịch, kết hợp các loại hình dịch vụ như ăn uống, bán hàng lưu niệm, đặc sản địa phương. “Thời gian qua, xã đẩy mạnh quảng bá hình ảnh, tập trung vào các điểm có tiềm năng như khu di tích lịch sử Đồi Tức Dụp, Ô Tà Sóc, chùa Snayđonkum, hồ Ô Thum và khu tưởng niệm Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Neáng Nghés. Xã chú trọng chỉnh trang, giữ gìn vệ sinh môi trường, an ninh, trật tự để phục vụ du khách tốt nhất”, bà Neáng Sâm Bô nói.

Khai thác và bảo tồn   

Theo Sở Du lịch, các sản phẩm du lịch gắn với di tích đã phát triển đa dạng và ngày càng hấp dẫn. Tại đồi Tức Dụp, du khách không chỉ thưởng ngoạn thiên nhiên mà còn tìm hiểu lịch sử qua những câu chuyện hào hùng. Hay trong tour khám phá biển, đảo Phú Quốc, du khách không thể bỏ qua điểm đến di tích quốc gia đặc biệt Trại giam tù binh Cộng sản Việt Nam/Phú Quốc - một chứng tích về tội ác chiến tranh. Giám đốc Sở Du lịch Bùi Quốc Thái cho biết: “Các di tích lịch sử - văn hóa đóng vai trò quan trọng, tạo ra những sản phẩm du lịch đặc trưng, góp phần thu hút lượng lớn du khách đến với An Giang thời gian qua”.

Nhiều đơn vị lữ hành cũng nhận định rằng, tour du lịch về nguồn, các căn cứ cách mạng luôn để lại nhiều cảm xúc cho du khách, đặc biệt là du khách trẻ. Bà Nguyễn Thị Nghĩa - Giám đốc Thiên Việt Travel chia sẻ: “Chúng tôi tổ chức tour về nguồn để tri ân lịch sử, quảng bá hình ảnh người Việt Nam yêu nước, yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế”.

Để quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích, ngành văn hóa tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng, đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu để quản lý, bảo tồn và khai thác hiệu quả di tích. Đặc biệt, đối với các di tích có tiềm năng du lịch, tỉnh đã đầu tư đồng bộ hạ tầng, kết nối các điểm đến để hình thành quần thể du lịch khép kín hấp dẫn và thuận tiện cho du khách.

Khu vực trưng bày các chứng tích chiến tranh tại khu du lịch đồi Tức Dụp. Ảnh: PHẠM HIẾU

Bà Phan Yến Ly - Giám đốc Công ty Tư Vấn, Truyền thông và Sự kiện Cánh Cam TP. Hồ Chí Minh cho rằng để phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hóa hiệu quả, An Giang nên phát triển di tích gắn giữa bảo tồn, giáo dục, du lịch và công nghệ. Cụ thể, cần bảo tồn bền vững thông qua kiểm kê, tu bổ, ứng dụng công nghệ số và tránh khai thác quá mức. Đồng thời, gắn di tích với giáo dục cộng đồng qua các hoạt động ngoại khóa; phát triển du lịch văn hóa bằng các tour chuyên đề kết hợp ẩm thực, lễ hội, làng nghề. Bên cạnh đó, tỉnh cần tăng cường truyền thông, liên kết giữa Nhà nước - doanh nghiệp - cộng đồng nhằm lan tỏa giá trị di tích một cách bền vững.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Ô Lâm Neáng Sâm Bô mong muốn tỉnh sớm đầu tư nâng cấp các tuyến đường dẫn vào các điểm du lịch không chỉ của xã Ô Lâm mà còn kết nối xã lân cận; đầu tư, tu bổ các hạng mục di tích lịch sử - văn hóa; liên kết tour, tuyến với Châu Đốc, núi Cấm, hồ Tà Pạ, rừng tràm Trà Sư, khu di tích Óc Eo - Ba Thê...

PHẠM HIẾU