Rộn ràng mùa cá linh ở đầu nguồn

Cá linh ở đầu nguồn nhiều vô kể. Ảnh: THÀNH CHINH

Tấp nập ghe, xuồng chở cá

Cuối tuần, chúng tôi trở lại miền biên giới xa xôi để tận mắt xem ngư dân khai thác cá linh mùa nước nổi. Trưa biên giới gắt gỏng, đứng trên chiếc cầu đúc nối liền đôi bờ sông Nhơn Hội, chúng tôi phóng tầm mắt nhìn về biên giới, hiện nay nước đang ngập trắng đồng. Bắt nguồn từ chi lưu sông Mekong giáp với biên giới nước bạn Campuchia, dòng sông Nhơn Hội tiếp nhận lượng nước đổ về rất mạnh. Từ đây, dòng nước chảy theo nhánh sông Châu Đốc, rồi đi qua sông Hậu về hạ nguồn. Hàng ngày, những chiếc ghe đục, ghe bầu cỡ lớn chạy lừ đừ rẽ nước mang cá linh từ biên giới xuôi dòng về chợ Châu Đốc cân giao cho tiểu thương.

Mùa này, những chiếc vỏ lãi của ngư dân nước bạn Campuchia nổ máy vang trời, chẻ nước ràn rạt, chở cá linh rọng sống sang cân cho thương lái cặp bờ sông xã Nhơn Hội. Đối diện chợ Bắc Đai là bến sông lúc nào cũng nhộn nhịp người mua, người bán cá linh. Nhanh tay xúc từng vợt cá to, người dân nước bạn Campuchia hì hục xách cá linh còn sống sang chiếc bè nổi để cân bán cho chủ vựa thu mua cá. Mùa này ở hạ nguồn, cá linh chưa xuất hiện nhiều. Nếu về Nhơn Hội vào buổi trưa chúng ta sẽ ngỡ ngàng trước nguồn cá linh rất nhiều như hiện nay.

Dạo rày, cá linh lớn dần theo con nước, đã to hơn đầu đũa ăn. Nếu như ở xã Nhơn Hội, cá linh rọng sống giá 20.000 - 30.000 đồng/kg thì ở các chợ tại phường Long Xuyên, Bình Khánh khoảng 150.000 đồng/kg. Những năm gần đây, vào mùa lũ, người dân nước bạn Campuchia cũng dùng ngư cụ đú (dớn) khai thác “hứng” nguồn cá linh trên đồng. Vì vậy, nguồn cá linh non trôi theo dòng sông về hạ nguồn giảm mạnh. Những chiếc vỏ lãi của người dân nước bạn Campuchia gắn máy sục khí oxy thổi cá linh non cuồn cuộn trong khoang. Nguồn cá vừa cập bến, chị Võ Thị Sương (44 tuổi) giao tiếp bằng tiếng Campuchia để thu mua cá linh.

 Chị Sương cho hay, mỗi ngày vựa của chị thu mua nguồn cá linh từ 5 - 6 tấn. Rơi ngay con nước đàn cá linh di cư, người dân đặt đú chạy mạnh, chị Sương thu mua đến 8-9 tấn cá. “Khoảng 20 ngày qua, nguồn cá linh được chị thu mua rất nhiều. Hàng ngày, có đến hơn 20 người dân nước bạn Campuchia chạy vỏ lãi chở cá linh qua bán cá tấp nập”, chị Sương bộc bạch rồi kể, chị đã vào nghề buôn cá linh hơn 25 năm. Ở vùng biên giới này nguồn lợi thủy sản rất phong phú. Cũng nhờ con cá, tôm mà nuôi sống rất nhiều hộ dân nơi đây. Năm nào cũng vậy, vựa cá của chị giải quyết việc làm cho hơn 20 người, thu nhập từ 200.000 -  300.000 đồng/ngày.

Cá linh phân phối tại các chợ lớn

Hiện, cá linh được làm sạch có giá 80.000 đồng/kg được tiểu thương nhiều nơi đến thu mua đem bán lẻ tại các chợ quê. Chị Sương cho biết, ngoài cân cho tiểu thương trong tỉnh, cá làm sạch được đóng thùng xốp ướp nước đá, rồi gửi xe phân phối các chợ lớn ở TP. Hồ Chí Minh, nhờ vậy, chị có thu nhập rủng rỉnh đầu mùa nước nổi. Bước vào tháng 8 âm lịch, cá linh lớn dần, chị thu mua rồi đem cắt đầu, cân cho các cơ sở làm mắm. Đến tháng 9, nhiều loại cá như: Chốt, trèn, chạch, leo, cua được người dân thu hoạch rất nhiều là lúc chị Sương kiếm thêm thu nhập từ buôn bán các loại cá này.

Trời trưa đứng bóng, vựa cá của anh Trần Văn Chuột (47 tuổi) được người dân mang cá từ các cánh đồng biên giới về bán lại. Mỗi ngày, vựa cá của anh Chuột thu mua trên 5 tấn cá linh. Từ nguồn cá này, anh Chuột phân phối lại cho các tiểu thương. Ngoài ra, anh Chuột thuê người làm sạch cá bán khắp nơi. Mỗi ngày, vựa cá của anh Chuột thu hút hơn 10 người đến làm công như xúc, cân, làm sạch cá. Bà Trần Thị Lạ (62 tuổi) loay hoay xách mớ cá linh nhanh tay bóp bụng từng con chuẩn bị giao cho mối lái. Bà Lạ bày tỏ, nhờ lũ về, mỗi ngày bà làm thuê cho chủ vựa kiếm hơn 200.000 đồng, đủ tiền lo cho gia đình. Còn chị Nguyễn Thị Hòa (46 tuổi) cười bẽn lẽn, đầu mùa lũ chị làm thuê cho chủ vựa, kiếm tiền kha khá lo cho 2 đứa con ăn học.

Buổi trưa đứng xem người dân xúc cá rôm rả, chúng tôi rất ngạc nhiên thấy bà con nhiều nơi đến đây mua cá linh non thả phóng sinh xuống dòng sông Nhơn Hội. Lâu nay, người dân có thói quen đến ngày rằm là mua cá chép, cá rô, cá lòng ròng… thả phóng sinh. Nhưng gần đây biết bà con ở đầu nguồn có bán cá linh sống nên người ta đến đây mua cá phóng sinh. Chị Sương cho hay, từ đầu mùa lũ đến nay, theo ước tính người dân mua thả đến hơn 10 tấn cá linh non. Cá phóng sinh, chị bán dao động từ 15.000 - 20.000 đồng/kg, bà con mỗi lần mua thả cả trăm ký xuống sông.

Mùa này, về đầu nguồn xem cá linh rất mê mắt. Số lượng cá nhiều đến nỗi ăn không hết phải ủ mắm hoặc thả phóng sinh. Thật lạ, vùng đầu nguồn tuy không giàu có, nhưng sản vật mùa lũ được thiên nhiên ban tặng rất phong phú.

THÀNH CHINH