Sức sống mới cho di sản ca trù

Đây không chỉ là một sân chơi, mà là một minh chứng cho thấy, sau 16 năm được UNESCO ghi danh, ca trù không hề mai một, đang hồi sinh mạnh mẽ và được nuôi dưỡng bởi niềm đam mê của nhiều thế hệ những người yêu ca trù.

Những nỗ lực “giữ lửa”

Kể từ khi được UNESCO vinh danh, ca trù đã nhận được sự quan tâm đặc biệt không chỉ của những nhà quản lý văn hoá, của cộng đồng yêu nghệ thuật ca trù, mà của đông đảo nhân dân Thủ đô. Qua những nỗ lực bảo tồn của Hà Nội, ca trù đang dần khẳng định sức sống của bộ môn nghệ thuật có giá trị độc đáo sau một thời gian dài nguy cơ thất truyền.

Theo bà Lê Thị Ánh Mai, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, hàng loạt chính sách ý nghĩa đã được ban hành để bảo vệ ca trù, tiêu biểu là Nghị quyết 23/2022/NQ-HĐND quy định chế độ đãi ngộ, hỗ trợ nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, nghệ nhân và câu lạc bộ tiêu biểu trong lĩnh vực di sản văn hoá phi vật thể thành phố Hà Nội, đã tạo động lực lớn cho những người gìn giữ di sản văn hoá Thủ đô, trong đó có ca trù. Tiếp đó, Đề án bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể được UNESCO vinh danh trên địa bàn Thành phố Hà Nội đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được thành phố phê duyệt năm 2024, đã chính thức đưa ca trù vào danh mục cần bảo vệ khẩn cấp, khẳng định sự vào cuộc mạnh mẽ của thành phố.

Hà Nội tự hào là địa phương có số lượng nghệ nhân ca trù được phong tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú nhiều nhất cả nước. Trong đó, số lượng nghệ nhân ca trù sau ba lần phong tặng (năm 2015, 2019, 2022) là 32 nghệ nhân, trong đó có 8 Nghệ nhân nhân dân và 24 Nghệ nhân ưu tú. Ở đợt xét hồ sơ phong tặng lần thứ Tư năm 2025, Hội đồng Thành phố Hà Nội đã thông qua danh sách và đề nghị của Hội đồng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, xem xét danh sách đề nghị phong tặng 8 Nghệ nhân nhân dân và 23 Nghệ nhân ưu tú nghệ thuật hát ca trù.

Nhưng hơn cả những chính sách, sức sống của ca trù nằm ở chính cộng đồng. Bà Phạm Thị Lan Anh, Trưởng phòng Quản lý di sản thuộc Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội nhấn mạnh, liên hoan không phải là một cuộc thi phân cao thấp, mà là một ngày hội để các câu lạc bộ được giao lưu, học hỏi, và quan trọng nhất là để tri ân những nghệ nhân đã bền bỉ “giữ lửa” cho di sản.

Liên hoan chính là nơi những nỗ lực không ngừng nghỉ của những người “giữ lửa” cùng hội tụ cũng là nơi để cả cộng đồng cùng nhìn lại thành quả và vững tin hơn vào con đường phía trước. Đồng thời, tiếp tục góp phần bảo tồn, phát huy giá trị của loại hình nghệ thuật độc đáo ca trù, thúc đẩy hoạt động truyền dạy, thực hành ca trù ở cơ sở.

Trao truyền và gìn giữ