Thủ tướng: Sớm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi

Sau gần 25 năm, đây là hội nghị đầu tiên về phát triển thị trường chứng khoán do Thủ tướng Chính phủ chủ trì. Dự hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; các Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang bộ; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; các Đại sứ, Trưởng đại diện cơ quan quốc tế tại Việt Nam; lãnh đạo các hiệp hội, tập đoàn, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước tại Việt Nam, các tổ chức tham gia thị trường chứng khoán.

Tăng trưởng tốt so với nhiều nước khu vực châu Á

Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, trong bối cảnh chịu áp lực lớn từ diễn biến phức tạp của thị trường tài chính, chứng khoán quốc tế, nhưng với sự hỗ trợ từ nền tảng kinh tế vĩ mô trong nước ổn định và sự chỉ đạo, điều hành chủ động, linh hoạt, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, cùng sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, đơn vị liên quan, thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2023 chứng kiến sự phục hồi tốt, cấu trúc thị trường ngày càng được hoàn thiện, nhiều kết quả quan trọng trên các khía cạnh đạt được mục tiêu đề ra và tiếp tục là điểm sáng thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước, là kênh dẫn vốn hiệu quả cho nền kinh tế.

Trải qua nhiều biến động, song nhìn chung thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2023 giữ xu hướng phục hồi tốt. Tính đến ngày 29/12/2023, chỉ số VN-Index đạt 1.129,93 điểm, tăng 12,2% so cuối năm 2022 và chỉ số HNX-Index đóng cửa ở mức 231,04 điểm, tăng 12,5% so cuối năm 2022, là mức tăng trưởng tốt so với nhiều nước trong khu vực châu Á.

Quy mô vốn hóa và quy mô niêm yết của thị trường cổ phiếu tiếp tục tăng so cuối năm 2022. Tính đến cuối năm 2023, mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 5.937 nghìn tỷ đồng, tăng 13,6% so cuối năm 2022, tương đương 58,1% GDP ước tính năm 2023. Quy mô niêm yết, đăng ký giao dịch của thị trường đạt 2.128 nghìn tỷ đồng, tăng 7,3% so cuối năm 2022 với 739 cổ phiếu, chứng chỉ quỹ niêm yết trên 2 Sở giao dịch chứng khoán và 862 cổ phiếu đăng ký giao dịch trên UPCoM.

Số lượng tài khoản nhà đầu tư mới tham gia thị trường tiếp tục tăng mạnh. Trong năm 2023, tổng số tài khoản chứng khoán tăng 395.290 tài khoản so với cuối năm 2022, đưa tổng số lượng tài khoản chứng khoán lên hơn 7,29 triệu tài khoản, tương đương 7,5% dân số, vượt mức 5% dân số theo mục tiêu được Chính phủ đưa ra trong Đề án “Cơ cấu lại thị trường chứng khoán và bảo hiểm đến năm 2020, định hướng đến năm 2025”.

Trong năm 2023, sau khi mua ròng mạnh trong quý I trên thị trường cổ phiếu với tổng giá trị mua ròng lên tới 6.959 tỷ đồng, nhà đầu tư nước ngoài đã chuyển sang bán ròng liên tục từ tháng 4 đến năm 2023 trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước Việt Nam liên tục điều chỉnh tỷ giá trung tâm lên mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây. Tính chung cả năm 2023, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng 21.301 tỷ đồng cổ phiếu và chứng chỉ quỹ.

Năm 2024, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đặt ra 6 nhiệm nhằm phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong đó, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và chính sách phát triển thị trường; cải thiện chất lượng hoạt động của các tổ chức kinh doanh chứng khoán; đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường; phát triển và đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, cải thiện chất lượng cầu đầu tư; tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm; đẩy mạnh hợp tác quốc tế; hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thị trường chứng khoán…

Tại hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế, các thành viên tham gia thị trường chứng khoán đã thảo luận nhằm đánh giá tình hình hoạt động thị trường chứng khoán Việt Nam; đề xuất các giải pháp phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam lành mạnh, an toàn, bền vững.

Trong đó, các đại biểu đề xuất các giải pháp tăng tiếp cận vốn của các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường chứng khoán; nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường; mở rộng thị trường chứng khoán Việt Nam; tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, nhất là liên quan sở hữu nước ngoài; thu hút nhà đầu tư nước ngoài; tăng cường chuyển đổi số trong quản lý, giám sát thị trường chứng khoán; nâng cấp cơ sở hạ tầng và hệ thống giao dịch; thúc đẩy thực hiện đồng bộ các giải pháp để sớm nâng hạng thị trường chứng khoán…

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, hàng ngày Thủ tướng theo dõi sát sao tình hình thị trường chứng khoán, vì thị trường này phản ánh sức khỏe của doanh nghiệp, sự điều hành của Chính phủ; luôn đặt vị trí của mình vào vị trí của các nhà đầu tư, mong các bên đều có lợi, góp phần đưa kinh tế Việt Nam phát triển nhanh và bền vững.

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ luôn bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của các nhà đầu tư, chủ thể có liên quan thị trường chứng khoán; mong muốn thị trường chứng khoán Việt Nam, phát triển lành mạnh, bền vững, tiến kịp, đi cùng thế giới; chia sẻ với những khó khăn của các chủ thể liên quan trên thị trường chứng khoán trong 2 năm khó khăn vừa qua; mong muốn chung sức, đồng lòng để tăng tốc phát triển thị trường chứng khoán trong năm 2024 và bứt phá trong năm 2025.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, thị trường chứng khoán Việt Nam là một loại thị trường bậc cao, một cấu phần quan trọng của thị trường tài chính nói riêng và nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta nói chung. Thị trường chứng khoán là một kênh đầu tư linh hoạt, hấp dẫn; kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho doanh nghiệp; góp phần quan trọng thúc đẩy tái cơ cấu nền kinh tế, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Thủ tướng, Đảng, Nhà nước, Chính phủ rất quan tâm và đã ban hành các chủ trương, đường lối, thể chế, cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam; mới đây nhất, Chính phủ ban hành Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 với mục tiêu: “Phát triển thị trường chứng khoán ổn định, an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, hội nhập; nâng cao khả năng chống chịu rủi ro, có cơ cấu hợp lý giữa các cấu phần thị trường, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng, chủ yếu cho nền kinh tế; duy trì tăng trưởng về quy mô, chú trọng nâng cao chất lượng; phát triển các công cụ tài chính xanh, tài chính bền vững; đẩy mạnh công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực chứng khoán; xây dựng hệ thống quản lý, giám sát thị trường gắn với ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại; tăng cường liên kết và hội nhập quốc tế, từng bước thu hẹp về khoảng cách phát triển giữa thị trường chứng khoán Việt Nam so với các nước phát triển”.

Nhìn lại chặng đường gần 1/4 thế kỷ hình thành và phát triển, dù thị trường chứng khoán Việt Nam còn khá trẻ so với thế giới và khu vực, nhưng đã chứng minh được sự trưởng thành nhanh chóng cũng như tiềm năng, triển vọng tích cực; từng bước khẳng định, phát huy vai trò quan trọng là kênh dẫn vốn trung và dài hạn của nền kinh tế, đóng góp không nhỏ cho phát triển kinh tế - xã hội.

Trong đó, thể chế, cơ chế, chính sách phát triển thị trường chứng khoán được từng bước xây dựng, rà soát, hoàn thiện, bổ sung phù hợp theo từng thời kỳ và trình độ, yêu cầu phát triển; thị trường chứng khoán không ngừng hoàn thiện về cấu trúc và hiện đại hóa; thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển về quy mô, khả năng huy động vốn cho doanh nghiệp; thị trường chứng khoán ngày càng phát triển theo tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế, đáp ứng các tiêu chí quan trọng của các tổ chức xếp hạng trên thế giới; công tác giám sát, thanh tra và xử lý vi phạm được tăng cường…

“Thị trường chứng khoán Việt Nam mặc dù còn khá non trẻ so với thế giới, nhưng không ngừng phát triển mạnh mẽ, tiệm cận thông lệ quốc tế, mau chóng thu hẹp khoảng cách và trình độ so với các thị trường lớn, tiên tiến hàng đầu thế giới”, Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc của thị trường chứng khoán Việt Nam, nhất là về tính đồng bộ khung khổ pháp lý; tình trạng làm giá, thao túng chứng khoán; tính chính xác thông tin công bố của một số doanh nghiệp đại chúng, công ty niêm yết, nhà đầu tư; ứng dụng công nghệ, nhất là công nghệ số trong vận hành và quản lý thị trường chứng khoán; hệ sinh thái thị trường chứng khoán phát triển chưa toàn diện, thực sự lành mạnh…

Bảo đảm lợi ích chính đáng của các chủ thể tham gia thị trường

Phân tích bối cảnh tình hình, tiềm năng phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam, nhất là những thuận lợi nhờ sự phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, sau hơn 35 năm đổi mới, “Việt Nam chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định; nhấn mạnh những kết quả tương đối toàn diện trên các lĩnh vực là nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới, trong đó có phát triển thị trường chứng khoán.

Nêu lại các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp về phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán tại các Văn kiện, Nghị quyết của Đảng, các Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 – 2030, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, phải phát triển thị trường chứng khoán đồng bộ và thống nhất trong tổng thể thị trường tài chính của đất nước và an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, hội nhập, gắn liền với đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh cơ cấu lại thị trường chứng khoán nhằm hoàn chỉnh cấu trúc của thị trường tài chính nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng; phát triển thị trường về quy mô, nâng cao chất lượng; chú trọng ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin, tiếp cận với các thông lệ và chuẩn mực quốc tế; tăng cường quản lý, giám sát, bảo đảm an ninh, an toàn thị trường...

Thủ tướng quán triệt rõ tinh thần chung là bảo đảm lợi ích chính đáng của các thành phần tham gia thị trường chứng khoản theo đúng quy định pháp luật; các bộ, ngành, các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, các thành viên, định chế thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư cùng hợp sức, cùng chung tay để góp sức thúc đẩy thị trường chứng khoán ngày càng phát triển mạnh mẽ, bền vững, mang lại lợi ích cho hài hòa cho các bên, đề cùng nhau đi xa, cùng nhau thắng lợi.