Thực hiện dự án “Ứng dụng quy trình sản xuất giống cá chạch lấu theo quy mô nông hộ”

Các chạch lấu có giá trị kinh tế cao

Mục tiêu dự án nhằm tạo ra được quy trình sản xuất giống cá chạch lấu ổn định cho người dân áp dụng, tạo ra tiêu chuẩn về cá bố mẹ, tiêu chuẩn về liều lượng tiêm tốt nhất cho cá bố mẹ. Nâng cao thu nhập và tạo thêm công việc ổn định cho người nông dân; tạo ra nguồn giống cá chạch lấu sạch bệnh, khỏe mạnh, đáp ứng thị trường theo định hướng sản xuất thủy sản an toàn.

Mục tiêu cụ thể là cải tiến quy trình sản xuất sinh sản nhân tạo cá chạch lấu theo quy mô nông hộ trên cơ sở kết quả đề tài “Xây dựng quy trình sản xuất giống nhân tạo cá chạch lấu (M.favus) tại An Giang của TS Phan Phương Loan (Trường Đại học An Giang), trong đó có các cải tiến mới so với quy trình của TS Phan Phương Loan, bao gồm các thông số kỹ thuật sau: tỷ lệ thành thục trong quá trình nuôi vỗ cá chạch lấu đạt từ 70-80%; sinh sản nhân tạo cá chạch lấu tỷ lệ thụ tinh >= 50%, tỷ lệ nở  >= 50%, tỷ lệ sống ương giống 20-30%. Chọn 3 nông hộ và 1 đơn vị tham gia xây dựng mô hình áp dụng quy trình đã được cải tiến. Mỗi điểm tham gia dự án đầu tư 120kg cá bố mẹ, sản xuất được 40.000 con cá giống, được bố trí ương trong bể lót bạt/composite với mật độ ương 1.000 con/m³, tổng số lượng con giống từ dự án cỡ 10-12 cm là 160.000 con sau 90 ngày ương. Tập huấn kỹ thuật sản xuất nhân tạo cá giống chạch lấu cho 40 học viên là nông dân tâm huyết, kinh nghiệm với đối tượng nuôi, có nguồn vốn nhất định trong tỉnh (20 học viên/lớp). Tổ chức hội thảo tổng kết dự án để đánh giá hiệu quả của dự án và nhân rộng mô hình.

Đến nay, dự án đã triển khai tại 4 địa phương: Phú Tân, Châu Thành, Thoại Sơn và TP. Long Xuyên. Mỗi điểm chuẩn bị 120kg cá bố mẹ. Cá bố mẹ được nuôi vỗ với mật độ 1kg/m². Giai nuôi vỗ đặt trong ao có diện tích từ 500-2.000m². Số lượng cá bột: 120.000-150.000 con bột/điểm. Diện tích bể ương cá giống 100m²; diện tích ao ương cá giống 1.000 - 3.000m²; mật độ ương cá giống 1.000 con/m³; con giống: 40.000 con, cỡ giống 10-12cm.

Sản phẩm chính của dự án sẽ có 40 người được tập huấn kỹ thuật sản xuất giống cá chạch lấu theo quy mô nông hộ, kết quả hơn 90% học viên có khả năng ứng dụng kỹ thuật sản xuất giống vào thực tế sản xuất (biết chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất cho trại ương giống, biết sử dụng tiêm kích dục tố cho cá sinh sản, ương cá giống…). Xây dựng được 4 mô hình sản xuất giống cá chạch lấu tại 4 điểm: Thoại Sơn, Châu Thành, Phú Tân và TP. Long Xuyên. 4 điểm trên sau khi kết thúc dự án phải tạo ra 160.000 con giống sạch bệnh, khỏe mạnh cung cấp cho thị trường theo định hướng sản xuất an toàn (kích cỡ 10-12cm/con). Quy trình sản xuất giống cá chạch lấu được cải tiến phù hợp với địa phương và có khả năng nhân rộng cao.

Theo ThS Ngô Thị Hạnh, đây là đối tượng rất giàu tiềm năng và có giá trị kinh tế cao. Năm 2017, Sở Khoa học và Công nghệ đã triển khai nhiệm vụ cơ sở “Thực nghiệm nuôi cá chạch lấu (M. favus) trong bè trên địa bàn xã Thoại Giang, Thoại Sơn” cá chạch lấu có kích cỡ trung bình từ 80-100gr/con nuôi trên 9 bè, mỗi bè có diện tích 2,25m² mang lại lợi nhuận kinh tế, trung bình 5,018 triệu đồng và tỷ suất lợi nhuận 147%. Thấy được tiềm năng phát triển của nghề sản xuất giống và nuôi thương phẩm cá chạch lấu, một số hộ dân đã đầu tư đàn cá bố mẹ để sản xuất giống và nuôi. Tuy nhiên, do người dân chưa nắm vững quy trình sản xuất giống nên sản xuất chưa hiệu quả, tỷ lệ thụ tinh, tỷ lệ nở, tỷ lệ ương cá giống còn rất thấp. Vì vậy, dự án nhằm giúp người dân nắm vững quy trình sản xuất giống cá chạch lấu để chủ động phục vụ cho mô hình nuôi là điều rất cần thiết.

HẠNH CHÂU