Vào mùa măng le xứ núi

Công việc vất vả

Mùa măng le núi Dài bắt đầu từ khoảng tháng 7 đến hết tháng 10, trùng với mùa mưa của khu vực miền Nam. Đây là giống măng rừng, có hương vị đặc trưng, nên được nhiều người ưa chuộng. Năm nay, mùa mưa đến sớm, loại đặc sản núi rừng này cũng xuất hiện sớm hơn. Tận dụng thời điểm này, nhiều hộ dân đồng bào dân tộc thiểu số Khmer ở Ba Chúc gác lại công việc đồng áng, băng rừng, “săn tìm” măng về bán.

Từ đầu tháng 6 đến nay, vợ chồng chị Néang Sóc Khum (ngụ ấp Sóc Tức) tranh thủ dậy sớm, mang gùi lên núi kiếm măng. Chị Néang Sóc Khum chia sẻ: “Hàng năm, cứ đến mùa mưa, tôi cùng nhiều gia đình trong xóm lại lên rừng hái măng. Việc tìm măng tuy đơn giản nhưng cũng không ít nhọc nhằn, bởi đường mùa mưa trơn trượt, đi lại khó khăn. Công việc này cũng ẩn chứa nhiều nguy hiểm, như: Vật nhọn, trượt chân, té ngã... Vì vậy, tôi cùng bà con phải luôn thận trọng”.

Mỗi năm chỉ có một mùa măng, nên nhiều người tranh thủ kiếm thêm thu nhập. Xóm chị Khum cũng có khoảng 10 người tham gia công việc này. Những người bẻ măng thường đi theo nhóm, mỗi nhóm từ 2 - 4 người. Khi vào rừng, mỗi người trong nhóm lại đi một lối riêng để thu hoạch nhiều hơn. Theo chị Khum, giá măng đầu mùa (lột sẵn) được bán với giá 30.000 đồng/kg, lúc cao điểm giảm còn 15.000 đồng/kg. Bình quân mỗi người thu nhập hơn 100.000 đồng/ngày. Tuy số tiền không lớn, nhưng cũng đủ để lo chuyện ăn mặc cho cả gia đình.

Măng le được nhiều người ưa chuộng bởi hương vị đặc trưng

Măng le được lấy từ cây le, một loại cây thuộc họ tre nứa, không có gai, thân dẻo. Cây le cũng mọc thành từng bụi, có khi mọc thành từng láng rộng. Vì măng thường mọc ở địa hình khá phức tạp, do đó, bà con gặp khá nhiều vất vả khi thu hoạch. Anh Chau Kha (ấp Sóc Tức) cho biết, gia đình anh có 3 thế hệ chuyên hái măng le. “Loại măng này không mọc ở dưới thấp, phải lội lên trên khu vực đỉnh núi mới có thể tìm thấy. Trước đây, măng le khá nhiều. Gần đây, người dân khai hoang, trồng các loại cây ăn trái, nên sản lượng rất ít” - anh Chau Kha nói. 

Do bản thân không có ruộng đất canh tác nên công việc chính của anh Kha là đi làm thuê, làm mướn. Đến mùa mưa, công việc ít lại, anh lại tất bật lên rừng hái măng le về bán. “Tôi làm công việc này hơn 10 năm, nên có nhiều kinh nghiệm. Thấy mục măng chồi lên mặt đất, mình lấy lưỡi hái cào đất ra rồi cắt ngang gần gốc; những mục măng nhô lên cao chỉ cần bẻ ngang, cắt khúc ra rồi cho vào giỏ… Vào mùa cao điểm, mỗi ngày có thể thu hoạch được 10 - 15kg măng” - anh Kha chia sẻ thêm.

Đặc sản xứ núi

Thời điểm này, dạo quanh các khu chợ truyền thống, chợ quê trên địa bàn ở Ba Chúc, Lương Phi, Tri Tôn, Ô Lâm… không khó để bắt gặp hình ảnh những chồi măng le trắng nõn, sắp đều tăm tắp trên các sạp hàng của các tiểu thương. Người dân ai cũng muốn thưởng thức những chồi măng đầu mùa sau bao ngày chờ đợi.

Măng le có thể chế biến nhiều món, thông dụng nhất là luộc. Ngoài ra, măng le có thể làm món xào, măng trộn; măng hầm vịt, gà, thịt heo; bún măng vịt, canh măng chua… Nhiều nhà còn tranh thủ lúc được mùa măng, mua nhiều để làm măng chua, măng khô... để dành ăn quanh năm. Tuy nhiên, chế biến măng khô phải trải qua nhiều công đoạn luộc chín, thái mỏng rồi đem phơi. Cứ 10kg măng tươi phơi chỉ được 1kg măng khô. Tuy nhiên, gặp những ngày mưa dầm thì xem như đem bỏ, nên người dân thường chọn cách bán tươi cho đỡ vất vả, mà có tiền ngay để lo cuộc sống hàng ngày.

Có nhiều loại măng, như: Măng tre tứ quý, măng tre mạnh tông, măng tầm vông…, nhưng măng le là loại được ưa thích nhất. Đơn giản, măng le đặc ruột, dễ chế biến, vị hơi ngọt bùi, có mùi thơm đặc trưng, không chát, không quá đắng... Vì thế, ngày càng có nhiều người đi “săn tìm” loại măng này. Đối với họ, đây là “lộc trời” giúp có thêm thu nhập, trang trải cuộc sống.

ĐỨC TOÀN