Theo trình bày của gia đình ông Phèn, ông Nguyễn Văn Đáng (chú ông Phèn) đại diện dòng họ kê khai mẫu chung từ năm 1976. Gia đình ông Phèn được một phần trong đó (khoảng 600m2) và đã sinh sống trên phần đất từ năm 1976 đến nay, không ai tranh chấp và ông Phèn đóng thuế đầy đủ hàng năm. Năm 2000, khi ông Phèn cất nhà liền kề phía sau nhà vợ chồng của ông Bùi Đức Sĩ và bà Phạm Thị Lập thì phát sinh tranh chấp.
“Vụ việc được UBND phường Mỹ Long hòa giải. Lúc bấy giờ, tôi mới biết vợ chồng ông Sĩ có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) thổ cư do Sở Xây dựng cấp ngày 26-2- 1990. Căn cứ vào tờ sang nhượng đất giữa ông Đáng với bà Lập ngày 13-1-1990, người mang tên “Nguyễn Văn Đáng” chỉ 48 tuổi. Trong khi chú tôi lúc bấy giờ đã 63 tuổi. Tôi cho rằng GCNQSDĐ này không hợp pháp. Hơn nữa, tại thời điểm sang nhượng không có ý kiến của vợ và con ông Đáng; phần diện tích bị chỉnh sửa lại từ 150m2 thành 172m2. Gia đình tôi khiếu nại ở phường từ năm 2000, kéo dài đến năm 2007 vụ việc mới được đưa ra tòa án xem xét giải quyết. Mãi đến tháng 1-2020 mới được đưa ra xét xử.
Tòa án nhân dân (TAND) TP. Long Xuyên đã xử buộc tôi phải tháo dỡ nhà, vật kiến trúc trả lại cho gia đình ông Sĩ 25m2 là không công bằng, bất hợp lý. Tôi yêu cầu cấp phúc thẩm xem xét giải quyết hợp tình hợp lý hơn; yêu cầu hủy GCNQSDĐ đã cấp cho vợ chồng ông Sĩ; xem lại quy trình cấp giấy và làm rõ ai đã tiếp tay để gia đình ông Sĩ có được giấy chứng nhận này” - ông Phèn đề nghị.
Phía bà Bùi Thị Ngọc Sương và Bùi Thị Ngọc Bích (con gái của vợ chồng ông Sĩ) cho rằng: “Hiện tại, cha mẹ tôi đã mất. 172m2 đất (ngang 5m dài 34,4m) cha mẹ tôi mua từ năm 1990 của ông Nguyễn Văn Đáng (chú của ông Nguyễn Văn Phèn, đứng tên mẫu chung kê khai đất) để cất nhà ở. Chính ông Phèn là người nhận tiền (có biên nhận nhận tiền). Gia đình tôi đã được cấp GCNQSDĐ thổ cư do Sở Xây dựng cấp ngày 26-2-1990 và đã đóng thuế hàng năm. Tháng 10-1990, gia đình tôi cất nhà ở, chừa ra phần đất sau nhà khoảng 30m2 làm chuồng nuôi heo, sau đó không nuôi nữa nên để trống.
Sau một thời gian, ông Phèn trở về địa phương cất nhà ở, lấn chiếm sang đất nhà tôi, dẫn đến tranh chấp. Hòa giải ở địa phương từ năm 2000 và đến năm 2007 thì khởi kiện tại tòa án và vụ việc kéo dài đến nay đã được TAND TP. Long Xuyên xét xử xong. Tôi mong vụ việc sớm kết thúc để chị em tôi yên ổn làm ăn. Tòa án xử sao thì tôi chấp nhận như vậy và yêu cầu phía gia đình ông Phèn không được đến nhà tôi gây rối nữa”.
Được biết, theo Bản án số 05/2020/DS-ST ngày 15-1-2020, TAND TP. Long Xuyên đã xét xử sơ thẩm tranh chấp đòi QSDĐ, yêu cầu hủy GCNQSDĐ giữa bà Phạm Thị Lập (người thừa kế quyền, tố tụng của bà Lập là Bùi Thị Ngọc Sương và Bùi Thị Ngọc Bích) với ông Nguyễn Văn Phèn. Nhận thấy, hợp đồng chuyển nhượng đất giữa vợ chồng bà Lập với ông Đáng được các cấp chính quyền địa phương xác nhận, vợ chồng bà Lập được Sở Xây dựng cấp GCNQSDĐ số 173 ngày 26-2-1990, với diện tích 172m2, đóng thuế liên tục hàng năm. Phần đất tranh chấp qua đo đạc thực tế xác định là 25,1m2, diện tích đất còn laị của gia đình bà Lập là 161,4m2 (về hình thể hoàn toàn phù hợp với họa đồ vị trí đất kèm theo giấy chứng nhận số 173). Việc cấp GCNQSDĐ cho vợ chồng bà Lập và ông Sĩ là đúng theo quy định trình tự thủ tục.
Ngoài ra, Phòng Quản lý đô thị xác định trước khi khởi công xây dựng công trình, chủ đầu tư phải có giấy phép xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, ông Sĩ và bà Lập được cấp giấy phép số 681 ngày 8-10-1990. Phía ông Phèn cũng thừa nhận: ông cất nhà trên phần đất tranh chấp vào năm 2000 và không xin phép chính quyền địa phương, do đó đây là công trình xây dựng bất hợp pháp. Vụ việc đã được UBND phường hòa giải ngày 20-8-2007. Tại buổi hòa giải này, ban hòa giải có ý kiến: nội dung trình bày của ông Phèn là không có căn cứ và đề nghị ông Phèn trả lại đất, nhưng ông không thực hiện.
Về phía ông Phèn không cung cấp được bất cứ chứng cứ nào để chứng minh việc tranh chấp, nên không được Hội đồng xét xử xem xét, chấp nhận. Do đó, TAND TP. Long Xuyên đã tuyên xử, buộc ông Phèn có trách nhiệm tháo dỡ nhà, vật kiến trúc khác, trả phần đất có diện tích 25,1m2 (được giới hạn tại các điểm 34,32, 61, 64, 52, 62, 26, 25, 49, 27 theo bản trích đo hiện trạng khu đất do Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh Long Xuyên lập ngày 29-11-2019). Không đồng ý với Bản án sơ thẩm, ông Phèn đã gửi đơn kháng cáo. Ngày 29-6-2020, TAND tỉnh đã ra Quyết định số 158/2020/QĐ-PT đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm vào ngày 21-7-2020 tới đây.
Bài, ảnh: K.N