Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong tưới thông minh giúp năng suất tăng 15%, tiết kiệm 30% lượng nước
29/12/2025 - 14:43
Ngày 29/12, tại phường Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk), Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Báo Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk tổ chức diễn đàn “Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chiến lược trong phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn phục vụ nông nghiệp thông minh, ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần đảm bảo an ninh nguồn nước khu vực Nam Trung bộ và Tây Nguyên”.
AA
Tưới tiết kiệm gắn với ứng dụng công nghệ mang lại hiệu quả cao, có tính chiến lược lâu dài
Phát biểu khai mạc diễn đàn, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Vũ Minh Việt nhấn mạnh, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển nông nghiệp hàng hóa với nhiều cây trồng cạn chủ lực như cà phê, hồ tiêu, điều, cao su, cây ăn quả và cây công nghiệp dài ngày.
Tuy nhiên, đây cũng là những vùng chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, với tình trạng hạn hán, thiếu nước, suy giảm nguồn nước mặt và nước ngầm ngày càng gay gắt, đòi hỏi phải đổi mới tư duy và phương thức sử dụng nước trong nông nghiệp.
Toàn cảnh diễn đàn “Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chiến lược trong phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn phục vụ nông nghiệp thông minh, ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần đảm bảo an ninh nguồn nước khu vực Nam Trung bộ và Tây Nguyên”. Ảnh: NN
Trong bối cảnh chuyển đổi sang nông nghiệp thông minh, nông nghiệp sinh thái, việc nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn mang tính chiến lược lâu dài. Các mô hình tưới tiết kiệm đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc giảm thất thoát nước, sử dụng nước theo nhu cầu thực tế của cây trồng, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, giảm chi phí sản xuất và bảo vệ tài nguyên nước.
TS. Đinh Thanh Mừng - Phó Chánh Văn Phòng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi đánh giá, biến đổi khí hậu, hạn hán, thiếu nước và cạnh tranh sử dụng nước ngày càng gay gắt đang đặt ra nguy cơ mất an ninh nguồn nước, đặc biệt tại các vùng như Tây Nguyên và Nam Trung Bộ.
Trong khi đó, nông nghiệp vẫn chiếm trên 80% tổng lượng nước sử dụng, nhưng phương thức tưới truyền thống còn phổ biến, gây thất thoát lớn. Việc phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước gắn với ứng dụng các công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, IoT và chuyển đổi số không chỉ giúp sử dụng nước hiệu quả hơn, giảm chi phí, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản, mà còn góp phần bảo vệ tài nguyên nước và môi trường.
Để ứng phó với tình trạng hạn hán, thiết nước, các chuyên gia đang nghiên cứu, thử nghiệm giống cà phê chịu hạn để giảm lượng nước tưới, góp phần phát triển bền vững. Ảnh: Khương Lực
Ông Mừng thông tin, trên thế giới việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong tưới thông minh đã cho thấy hiệu quả rõ rệt. Hiện nay, các hệ thống tưới thông minh sử dụng AI đã được triển khai trên khoảng 27% diện tích đất nông nghiệp có tưới.
Khi tưới nước dựa trên dữ liệu và AI, lượng nước sử dụng có thể giảm trung bình khoảng 22%, đồng thời lịch trình tưới được tối ưu theo nhu cầu thực tế của cây trồng, giúp năng suất tăng tới 15%.
Đáng chú ý, việc kết hợp AI với hệ thống tưới nhỏ giọt có thể tiết kiệm trên 30% lượng nước so với phương pháp tưới truyền thống, đồng thời giảm khoảng 12% lượng phân bón bị rửa trôi. Những kết quả này cho thấy AI đang từng bước thay đổi phương thức tưới tiêu, hướng tới nền nông nghiệp chính xác, hiệu quả và bền vững.
Mở rộng các mô hình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước
Ông Nguyễn Thành Long - Chi Cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng chống thiên tai tỉnh Đắk Lắk cho biết, đến nay toàn tỉnh đã có hơn 84.000 ha cây trồng cạn được áp dụng các hình thức tưới tiên tiến, tiết kiệm nước. Kết quả này đạt được nhờ địa phương chủ động cụ thể hóa các chính sách của Trung ương, nhất là Nghị định 77/2018/NĐ-CP, phù hợp với điều kiện thực tiễn.
Ông Nguyễn Thái Hòa - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk thông tin, trong năm 2026, Sở sẽ tham mưu cho tỉnh đẩy mạnh triển khai, nhân rộng các mô hình tưới tiên tiến, tưới tiết kiệm theo tinh thần Nghị quyết 57. Đây sẽ là năm tăng tốc thực hiện các nhiệm vụ về khoa học – công nghệ, chuyển đổi số trong nông nghiệp, trong đó đáng chú ý là mô hình hoàn thiện quy trình tưới kết hợp bón phân cho các cây trồng chủ lực.
"Dự kiến đầu năm 2026, quy trình này sẽ được hoàn thiện và phổ biến rộng rãi, tạo điều kiện để hợp tác xã, nông dân và doanh nghiệp tham gia, tiếp cận và nhân rộng trong những năm tiếp theo" - ổng Hoà chia sẻ.
Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phát biểu tại diễn đàn “Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chiến lược trong phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn phục vụ nông nghiệp thông minh, ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần đảm bảo an ninh nguồn nước khu vực Nam Trung bộ và Tây Nguyên”. Ảnh: Khương Lực
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Đoàn Phúc Cường - chuyên gia nông học Netafim Việt Nam, đại diện Công ty Cổ phần Công nghệ tưới Khang Thịnh đã làm rõ tiềm năng của mô hình tưới nhỏ giọt tích hợp dinh dưỡng, thuốc bảo vệ thực vật và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt phù hợp với nông hộ nhỏ.
Theo ông Đoàn Phúc Cường, việc áp dụng tưới nhỏ giọt lưu lượng thấp, bù áp giúp phân phối nước chính xác theo nhu cầu cây trồng, tiết kiệm nước, nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.
“Trong các mô hình thực tế, cùng điều kiện canh tác và lượng phân bón như nhau, hệ thống tưới nhỏ giọt lưu lượng thấp cho hiệu quả canh tác tốt hơn rõ rệt; đặc biệt, khi kết hợp với nền tảng tư vấn canh tác ứng dụng AI, năng suất cà phê đạt tới 5 tấn nhân/ha, so với 1,5–2 tấn/ha theo phương pháp truyền thống" - ông Cường chia sẻ.
Theo các chuyên gia, mô hình tưới tiết kiệm gắn với công nghệ số và AI đang mở ra hướng đi hiệu quả, bền vững cho nông nghiệp Việt Nam, nhất là tại các vùng sản xuất cây trồng cạn chủ lực như Tây Nguyên.
Đại diện Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị đã xác định khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong những đột phá quan trọng hàng đầu. Trong đó, các công nghệ chủ lực như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn và công nghệ số đang được ưu tiên ứng dụng trong lĩnh vực tưới tiết kiệm nước, đặc biệt cho các vùng khô hạn.
Thực tiễn cho thấy, các mô hình tưới tiết kiệm kết hợp công nghệ số giúp sử dụng nước hiệu quả hơn, nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng và giảm chi phí sản xuất. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang định hướng triển khai các nhiệm vụ khoa học – công nghệ theo chuỗi, quy mô lớn, gắn nghiên cứu với ứng dụng thực tiễn, qua đó thúc đẩy nhân rộng các giải pháp tưới tiết kiệm, góp phần phát triển nông nghiệp thông minh và bảo đảm an ninh nguồn nước trong thời gian tới.
Theo Dân Việt
Mọi phản ánh, ý kiến, tin, bài và hình ảnh cộng tác của độc giả có thể gửi đến Báo An Giang theo địa chỉ: