Uống thuốc phải đúng chỉ định của bác sĩ

Theo dược sĩ Đinh Thành Trung - Phó trưởng Khoa Dược, Bệnh viện Đa khoa Kiên Giang, thuốc có vai trò rất quan trọng trong việc điều trị cho bệnh nhân cũng như phòng bệnh, chữa bệnh và tăng cường sức khỏe cho con người. Là một loại hàng hóa đặc biệt, vì vậy thuốc cần được kiểm soát chặt chẽ từ khâu nghiên cứu, sản xuất, lưu thông cho đến khi được cấp phép sử dụng. Tại Việt Nam, mọi hoạt động liên quan đến thuốc đều được Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) giám sát nghiêm ngặt. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường ngày càng đa dạng với hàng ngàn chủng loại thuốc và thực phẩm chức năng, việc sử dụng thuốc hợp lý và an toàn đang là thách thức lớn.

Phát thuốc cho người bệnh tại Trung tâm Y tế Châu Thành. Ảnh: HỢP KIM

Mỗi người chỉ dùng thuốc khi có bệnh và có chỉ định của bác sĩ; lựa chọn thuốc phù hợp với triệu chứng lâm sàng; dùng đúng liều lượng, đúng thời gian, đảm bảo hiệu quả cao và chi phí thấp. Chẳng hạn, người bệnh nhiễm khuẩn mới cần dùng kháng sinh; người tăng huyết áp mới nên dùng thuốc hạ áp; khi hết triệu chứng sốt, có thể dừng thuốc hạ sốt như Paracetamol. Với thuốc điều trị nguyên nhân bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ do Bộ Y tế quy định.

Uống thuốc đúng thời điểm, hiệu quả điều trị sẽ cao hơn. Mỗi loại thuốc có thời điểm sử dụng khác nhau để đạt hiệu quả tối ưu, có thuốc phải uống trước bữa ăn, có thuốc uống sau khi ăn hoặc trong bữa ăn, có thuốc uống buổi sáng hay trước khi đi ngủ. Phụ nữ mang thai, cho con bú, trẻ em, người cao tuổi hoặc người có bệnh lý nền cần được bác sĩ tư vấn kỹ trước khi dùng thuốc để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Vai trò của bác sĩ và dược sĩ trong việc đảm bảo an toàn thuốc là rất quan trọng. Khi kê đơn, bác sĩ cần xem xét kỹ thành phần, công dụng, tác dụng phụ và nguy cơ tương tác giữa các loại thuốc. Khi cấp phát, dược sĩ phải đối chiếu lại chẩn đoán, liều dùng, đường dùng và hướng dẫn người bệnh cách sử dụng cũng như những phản ứng phụ có thể xảy ra. Người bệnh cần hiểu liều lượng, thời gian dùng thuốc và cách xử trí nếu có phản ứng bất thường. Sau thời gian điều trị, việc tái khám giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả và điều chỉnh thuốc kịp thời.

Hiện nay, nhiều người vẫn có thói quen tự ý mua và sử dụng thuốc, nghe theo lời khuyên của người quen hoặc quảng cáo trên mạng mà không có sự thăm khám, hướng dẫn của bác sĩ. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro như dùng sai thuốc, sai liều, gây ngộ độc hoặc khiến bệnh diễn biến nặng hơn. Việc lạm dụng kháng sinh đang trở thành vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu. Khi vi khuẩn kháng lại thuốc, các loại thuốc mới chưa kịp phát triển sẽ khiến việc điều trị khó khăn, tốn kém và giảm hiệu quả.

Để sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả, tiết kiệm, người dân cần dùng thuốc đúng chỉ định của bác sĩ. Không tự ý mua, chia sẻ hoặc ngừng thuốc. Quá trình sử dụng thuốc nếu có dị ứng hoặc phản ứng bất thường, người dân cần báo cho nhân viên y tế; bảo quản thuốc đúng cách; tái khám đúng hẹn để được hướng dẫn tiếp tục hay ngưng thuốc

Dược sĩ Đinh Thành Trung nhấn mạnh: “Thuốc là con dao 2 lưỡi. Dùng đúng, thuốc giúp cứu người; dùng sai, có thể gây hại cho sức khỏe người dùng”. Trong bối cảnh thuốc và thực phẩm chức năng tràn ngập thị trường, mỗi người dân cần nâng cao ý thức, chủ động tìm hiểu thông tin chính thống và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ. Chỉ khi sử dụng thuốc đúng cách, chúng ta mới có thể bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và góp phần xây dựng cộng đồng an toàn về dược phẩm.

NHẬT MINH

(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật An Giang)