Văn học thế giới 2025 có gì nổi bật?

23/12/2025 - 09:04

Năm 2025, văn học thế giới sôi động với nhiều giải thưởng uy tín, tôn vinh tác phẩm đa văn hóa, đa giọng nói và giá trị nhân bản.

Văn học - Ảnh 1.

Văn học 2025 vừa phản ánh xã hội, vừa mở rộng cơ hội cho tiếng nói mới, cho thấy sức sống và sự đa dạng trong nghệ thuật viết - Ảnh: Unsplash

Văn học năm nay không chỉ phản ánh những quan điểm nghệ thuật sâu sắc mà còn mở rộng vùng ảnh hưởng của các tiếng nói từ khắp các nền văn hóa, giúp độc giả tiếp cận nhiều trải nghiệm đa chiều và phong phú.

Những tác giả và tác phẩm văn học đáng chú ý

Một trong những điểm nhấn lớn của năm 2025 là việc László Krasznahorkai đoạt Nobel Văn chương. Krasznahorkai, nhà văn Hungary nổi tiếng với phong cách phi lý, suy tư và triết lý, được ghi nhận vì những tác phẩm vừa mang giá trị nghệ thuật cao, vừa phản ánh những trăn trở về đời sống và con người.

Các tiểu thuyết của ông như Vũ điệu quỷ Satan hay The Melancholy of Resistance được đánh giá cao về cấu trúc sáng tạo và ngôn từ dày đặc, đồng thời tạo ra nhiều cảm xúc nơi độc giả.

Văn học - Ảnh 2.

Việc ông được trao giải Nobel phản ánh sự ghi nhận của giới văn học quốc tế với những tác phẩm có chiều sâu tư tưởng, trong bối cảnh văn hóa số và thị hiếu đại chúng ngày càng ảnh hưởng mạnh - Ảnh: AFP

Văn học - Ảnh 3.

Trong năm nay, giải Booker Prize 2025 được trao cho David Szalay với tiểu thuyết Flesh. Tác phẩm kể về những trải nghiệm và quan hệ con người hiện đại, tiếp nối truyền thống của Booker Prize trong việc vinh danh các tiểu thuyết viết bằng tiếng Anh, xuất bản ở Vương quốc Anh hoặc Ireland - Ảnh: The Guardian

Văn học - Ảnh 4.

Trong khi đó, International Booker Prize 2025 vinh danh Heart Lamp: Selected Stories của Banu Mushtaq, được dịch sang tiếng Anh bởi Deepa Bhasthi. Đây là lần đầu tiên một tác phẩm bằng ngôn ngữ Kannada của Ấn Độ được ghi nhận ở tầm quốc tế - Ảnh: LitFind - Bookscape

Tuyển tập này kể về cuộc sống và trải nghiệm của phụ nữ tại miền Nam Ấn Độ, đề cập các vấn đề về phụ quyền, tôn giáo và xã hội qua 12 câu chuyện. Nhà dịch giả Bhasthi cho biết việc dịch không chỉ chuyển nghĩa mà còn phải cân nhắc cảm xúc, văn hóa và nhịp điệu ngôn ngữ, nhằm bảo đảm bản dịch vừa trung thành với nguyên tác, vừa dễ tiếp cận độc giả quốc tế.

Giải thưởng nhấn mạnh vai trò của dịch thuật trong việc đưa những giọng văn ít được biết đến ra trước công chúng toàn cầu.

Ngoài các giải trên, năm 2025 còn ghi nhận những tác phẩm được vinh danh bởi Pulitzer Prize và Waterstones Book of the Year, phản ánh sự đa dạng về thể loại và chủ đề. 

Văn học - Ảnh 5.

Tiểu thuyết James của Percival Everett đoạt Pulitzer for Fiction, kể lại những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn từ góc nhìn của nhân vật Jim, đề cập các vấn đề về phân biệt chủng tộc và quyền tự do cá nhân - Ảnh: USC Dornsife

Văn học - Ảnh 6.

Các hạng mục Pulitzer for Fiction khác ghi nhận những công trình xuất sắc về lịch sử, tiểu sử, thơ và phi hư cấu. Waterstones Book of the Year 2025 trao giải cho "The Artist" của Lucy Steeds, tiểu thuyết lịch sử của tác giả trẻ người Anh, được đánh giá cao về kỹ thuật kể chuyện và chiều sâu cảm xúc

Những ghi nhận này cho thấy văn học đương đại vừa hướng tới giá trị nghệ thuật, vừa phản ánh xã hội, lịch sử và trải nghiệm đa dạng của con người.

Bên cạnh các tác giả nổi tiếng, những giọng văn mới cũng góp phần làm phong phú bức tranh văn học toàn cầu. 

Văn học - Ảnh 7.

Tác giả Roxane Gay được trao Literarian Lifetime Achievement Award 2025 và Daniel Kehlmann với các tác phẩm dịch thuật nổi bật, cùng các tác giả trẻ từ những nền văn hóa ít được biết đến, tạo nên bức tranh đa chiều, phản ánh đa giọng nói, đa văn hóa và khả năng tiếp cận rộng rãi - Ảnh: Youtube

Thay đổi trong cách giới thiệu và tiếp cận văn học cũng là một điểm đáng chú ý. Dịch thuật, giải thưởng quốc tế và các tác phẩm đa văn hóa tạo cơ hội cho các tác giả và dịch giả trẻ tiếp cận độc giả toàn cầu.

Sự tương tác giữa tác giả nổi tiếng và tác giả mới làm cho bức tranh văn học không chỉ là những tên tuổi quen thuộc, mà còn là sự kết hợp giữa truyền thống và đổi mới.

Năm 2025 không chỉ là năm của những giải thưởng danh giá, mà còn là thời điểm văn học quốc tế trở nên sôi động, mở rộng không gian cho những câu chuyện đa văn hóa, dịch thuật tinh tế và tiếng nói nhân bản. 

Theo Tuổi Trẻ