Về xứ “xe vua”

Xe lôi là một loại phương tiện thô sơ, gồm chiếc xe đạp và phần thùng được kéo theo phía sau. Người ngồi trên xe muốn hướng mặt về phía trước, hoặc quay về phía sau đều được. Tư thế nào cũng mang đến cảm giác như “vị vua” ngồi vững chãi trên “ngai vàng”, cảm nhận rõ ràng không gian xung quanh.

Vừa bước vào địa phận TP. Châu Đốc, chịu khó quan sát sẽ thấy rất nhiều xe lôi đang chạy, dừng chờ khách. Theo thống kê chưa đầy đủ, toàn thành phố có khoảng 400 chiếc xe lôi đang hoạt động, tập trung nhiều ở khu vực chợ, miếu Bà Chúa Xứ núi Sam.

Không nặng nề như xe máy, không chiếm diện tích như xe hơi, không tốn chi phí nguyên liệu, xe lôi trở thành phương tiện mưu sinh của người lao động nghèo. Đa phần, họ sống nhờ nghề này từ thập niên 1970, 1980 - thời kỳ hoàng kim của xe đạp và các loại xe tương tự. Thời thế đổi thay, chỉ có họ vẫn gắn bó với nghề như cũ.

Sáng sớm cuối tuần, Châu Đốc nghẹt khách thập phương đến tham quan, chiêm bái. Khách càng nhiều, người chạy xe lôi càng mừng, bởi cơ hội kiếm thu nhập của họ cũng tăng theo. Họ chủ động đón khách ở các địa điểm đông người, đon đả mời chào.

Một nhóm “tài xế” xe lôi ngồi trò chuyện, ăn sáng, uống cà-phê trước khi bước vào giờ cao điểm hoạt động. Họ kể chuyện đời mình, chuyện thời sự, hỏi han nhau tình hình chở khách… gom góp thông tin đời thường làm hành trang cho ngày mưu sinh mới.

Hầu như tài xế xe lôi nào cũng rành “6 câu vọng cổ” chiếc xe của mình, nắm rõ từng đặc điểm của chúng. Giấu đằng sau hộc ghế ngồi là lỉnh kỉnh dụng cụ sửa xe, giúp họ sẵn sàng xử lý khi lỏng ốc, mềm bánh xe, mòn thắng… Có khi, chiếc xe là tài sản của chính họ, nên họ rất nâng niu. Nhưng không ít người thuê xe để chạy (30.000 đồng/ngày), họ lại càng “chăm sóc” để tránh hỏng hóc, bồi thường.

Khác biệt dễ thấy nhất so với xe lôi ngày xưa là xe lôi hiện đại thường được dán thêm số điện thoại của chủ xe.

Hoặc “biến tấu” thành xe lôi điện, đỡ nhọc sức người. Phần trang bị thêm này tốn vài triệu đến chục triệu đồng. Bù lại, quá trình mưu sinh nhẹ hơn hẳn, lượng khách được chở cũng tăng theo.

“Hầu hết người chạy xe lôi đều quen nghề mấy chục năm nay, không đủ điều kiện mua xe máy, hoặc quá tuổi lao động ở công việc khác. Trước đây, tôi chạy xe ở TX. Tân Châu, xung quanh nhà. Thấy ít ai kêu chở, tôi chạy sang Châu Đốc. Lượng khách ổn định khiến cuộc sống tôi cũng ổn định theo” - ông Hứa Văn Âu (áo xanh) chia sẻ.

Mỗi cuốc xe, nếu chở đầy khách (4 - 5 người lớn), người chở có thể được 200.000 đồng. Nhưng đôi khi chỉ 1 - 2 khách đi lẻ, lại phải lấy giá “mềm” hơn (50.000 đồng/người) cho chuyến đi vòng vòng nội ô thành phố. Chiếc xe tịch tang vượt qua nhiều ngả đường, mất khoảng 20 phút mới xong chuyến.

Gần như, người dân địa phương không có nhu cầu đi xe lôi, vì họ ưa chuộng phương tiện cá nhân hoặc taxi. Vì vậy, “mối lớn” của người chạy xe lôi là khách du lịch tứ xứ. Họ muốn được trải nghiệm cảm giác “ngồi xe vua”, thảnh thơi ngắm cảnh, nghe gió mát lùa khắp người, trong chuyến đi chẳng nhanh chẳng chậm. Đi du lịch mà, vội vã chi!

Cuối tháng 2/2025, Ban Quản lý Khu du lịch Núi Sam ghi nhận ý kiến, họp bàn để thành lập Câu lạc bộ Xe lôi đạp, tạo điều kiện cho đội ngũ hành nghề chuyên nghiệp, bài bản; được vay vốn đầu tư phương tiện… Hy vọng rằng, mô hình sẽ được thực hiện, chính thức đưa “xe vua” thành nét thú vị riêng có của thành phố du lịch, gìn giữ truyền thống của ngày xưa trong ngày nay.

GIA KHÁNH