“Lá chắn” trước nạn bắt cóc online

Thủ đoạn biến tướng khó lường

Theo thống kê của Bộ Công an, 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng ghi nhận hàng chục vụ lừa đảo, dụ dỗ, thao túng tâm lý, bắt cóc trực tuyến liên quan đến trẻ em và sinh viên. Nhiều nạn nhân bị ép buộc cắt đứt liên lạc với gia đình, bị điều khiển từ xa nhằm mục đích tống tiền hoặc buôn người. Riêng An Giang, những tháng vừa qua, lực lượng chức năng giải cứu thành công nhiều học sinh trên địa bàn xã Chợ Mới, Chợ Vàm, Phú Tân, Phú An… bị đối tượng xấu bắt cóc trực tuyến. Nhiều trường hợp đang trong giai đoạn bị ép buộc rời khỏi gia đình hoặc bị dụ dỗ tham gia hoạt động phi pháp đã được lực lượng chức năng can thiệp kịp thời, đưa về an toàn.

Trường Hội nhập Quốc tế iSchool Rạch Giá phối hợp Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao tổ chức talkshow “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến”. Ảnh: Trường iSchool Rạch Giá cung cấp

Chị B.T.D.T, ngụ xã Mỹ Thuận cho biết, gia đình rất may mắn khi kịp thời phát hiện sự việc trước khi con gái bị đối tượng xấu lợi dụng. “Mấy tuần nay, con gái tôi liên tục đòi nghỉ học. Con bé thức khuya, lúc nào cũng bồn chồn, lo lắng, bấm điện thoại liên tục, trước đây không như vậy. Vừa qua, con còn xin tôi 5 triệu đồng, nói là đóng tiền học phí tăng tiết. Khi tôi liên hệ với trường thì được biết không hề có khoản phí như vậy. Tôi gặng hỏi thì con gái òa khóc, nói có một người lạ liên hệ qua điện thoại, tự xưng là chiến sĩ công an, thông báo rằng thông tin cá nhân của con đang nằm trong một đường dây buôn bán người, yêu cầu hợp tác cung cấp thêm thông tin, nộp tiền để phục vụ điều tra”, chị D.T cho biết.

Không chỉ đe doạ nạn nhân bằng thông báo tham gia vụ án ma túy, mua bán người… nhiều đối tượng còn sử dụng thủ đoạn bắt cóc online dưới hình thức giả mạo thông báo học bổng du học quốc tế. Em V.N.A.D - học sinh lớp 12 của một trường trung học phổ thông trên địa bàn phường Rạch Giá kể: “Đầu tháng 10, em nhận được một email thông báo trúng học bổng toàn phần của một trường học tại Luân Đôn (Anh), kèm theo hướng dẫn cung cấp thông tin cá nhân và nộp khoản phí đặt cọc. Ban đầu em rất vui nghĩ rằng đây là cơ hội hiếm có. Em định làm theo hướng dẫn thì cảm thấy hơi lạ, email yêu cầu cung cấp rất nhiều thông tin cá nhân chứ không cần văn bằng hay chứng chỉ. Em trình bày việc này với cô giáo chủ nhiệm. Cô nhắc nhở em kiểm tra kỹ thông tin, đồng thời trao đổi với phụ huynh. Khi mọi người cùng nhau rà soát mới phát hiện đây là thủ đoạn lừa đảo, giả mạo học bổng để đánh cắp thông tin cá nhân”.

Những lá chắn bảo vệ người trẻ

Chiến dịch “Không một mình” được xem là “lá chắn số” đầu tiên được triển khai quy mô toàn quốc, hướng tới 12 triệu thanh thiếu niên từ 12 - 24 tuổi, mở rộng tiếp cận tới 22 triệu học sinh, sinh viên và hàng triệu phụ huynh, giáo viên, những người đóng vai trò là “lá chắn đầu tiên” trong bảo vệ trẻ em khỏi hiểm họa mạng. Mục tiêu của chiến dịch là bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên khỏi các nguy hiểm trực tuyến như lừa đảo, thao túng tâm lý hoặc bắt cóc online.

Sản phẩm tranh vẽ tham gia cuộc thi hưởng ứng chiến dịch “Không một mình” của học sinh khối tiểu học. Ảnh: Trường iSchool Rạch Giá cung cấp

Nhằm tuyên truyền thông điệp trong chiến dịch “Không một mình”, Trường Hội nhập Quốc tế iSchool Rạch Giá, phường Rạch Giá tổ chức nhiều cuộc thi như vẽ tranh, làm video để học sinh tìm hiểu, sáng tạo tác phẩm, tham gia hưởng ứng chiến dịch. Trường còn phối hợp tổ chức tọa đàm giúp học sinh nhận biết nguy cơ, nâng cao cảnh giác và bảo vệ bản thân trong môi trường trực tuyến.

Thầy Quách Hoàng Huy - Bí thư Đoàn trường Hội nhập Quốc tế iSchool Rạch Giá chia sẻ: “Trường vừa tổng kết chiến dịch “Không một mình”, trao thưởng cho sản phẩm tranh vẽ, video chất lượng, đúng với tinh thần của chiến dịch được học sinh thực hiện. Thông qua các hoạt động này, chúng tôi muốn nhấn mạnh tầm quan của sự phối hợp chặt chẽ giữa trường học và phụ huynh trong việc bảo vệ các em trước hiểm họa mạng. Không chỉ dừng lại ở việc giám sát và hướng dẫn từ bên ngoài, các em cũng cần tự nâng cao nhận thức, cẩn trọng và biết cách bảo vệ bản thân khi tham gia mạng xã hội hoặc tiếp xúc với thông tin không xác thực”.

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh cho biết, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp từ quản lý, kỹ thuật đến truyền thông. Lực lượng chức năng sẽ tiếp tục phối hợp với các nhà mạng và đơn vị quản lý nền tảng để rà soát, khóa nhanh tài khoản có dấu hiệu giả mạo, lừa đảo; tăng cường ứng dụng công nghệ trong truy vết, định danh người dùng; đồng thời, đẩy mạnh chiến dịch tuyên truyền về an toàn thông tin cho nhóm trẻ và phụ huynh. Đề xuất mở rộng tập huấn tại trường học, nhất là kỹ năng nhận diện thủ đoạn dụ dỗ, dẫn dụ, mời gọi gặp mặt ngoài đời - phương thức phổ biến mà kẻ xấu sử dụng để đưa nạn nhân vào bẫy.

Công an tỉnh khuyến cáo người dân, nhất là trẻ vị thành niên hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng, không trò chuyện riêng tư hay gửi hình ảnh nhạy cảm cho người lạ, không đồng ý gặp mặt nếu không xác minh được danh tính. Phụ huynh thường xuyên trò chuyện, hướng dẫn con nhận biết rủi ro, kịp thời báo cơ quan chức năng khi phát hiện dấu hiệu bất thường như có người lạ tiếp cận, dụ dỗ qua mạng. Sự cảnh giác của mỗi cá nhân, cùng với việc báo tin sớm là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ và hỗ trợ lực lượng chức năng ngăn chặn bắt cóc online ngay từ đầu.

TƯỜNG VI