Bệnh cườm nước và những biến chứng nguy hiểm khó lường sau tuổi 40

Tâm lý chủ quan dẫn đến hậu quả khôn lường

Một buổi sáng thứ 5, nhưng anh K. không đi đến văn phòng như thường lệ. Hơn 1 tháng nay, anh nhận thấy mắt mình mờ dần xung quanh khiến tầm nhìn bị hạn chế, đôi khi anh còn gặp những cơn đau nửa đầu làm gián đoạn công việc. Cho rằng những dấu hiệu này là hậu quả do đợt vừa rồi phải tăng ca liên tục, anh K. chỉ nhỏ mắt và uống thuốc giảm đau, hoàn toàn cảm thấy không có gì đáng lo ngại. Tuy nhiên, chỉ đến khi cơn đau đầu dữ dội kéo dài, anh mới bắt đầu cảm thấy không ổn và xin nghỉ một ngày để đến bệnh viện khám sức khỏe.

Là một người thường xuyên tập thể dục, nghỉ ngơi điều độ, không có bệnh nền, anh K. luôn tự nhủ rằng, những dấu hiệu mình gặp là bình thường, có khi trái gió trở trời  ai cũng như thế . Sau khi làm một loạt các kiểm tra, anh mới bàng hoàng khi nhận kết quả mình có nguy cơ bị mù vĩnh viễn vì mắc bệnh Glôcôm.

“Cho đến bây giờ tôi vẫn chưa thể bình tĩnh và chấp nhận được sự thật. Suốt mười mấy năm làm việc tại văn phòng, phải liên tục tiếp xúc với máy tính, điện thoại nhưng mắt tôi vẫn sáng, không hề có dấu hiệu bị cận thị, viễn thị. Kể cả thời gian gần đây mắt mờ tôi vẫn đinh ninh là do bị lão hoá, chỉ yếu một chút so với thời trai tráng. Nghe bác sĩ thông báo rằng mình có thể bị mù cả hai mắt mà tôi chết lặng.” - anh K. chia sẻ.

Không chỉ anh K., bà H. (60 tuổi) cũng là một trường hợp bị sốc vì đột ngột mắc căn bệnh này. Đã nghỉ hưu vài năm, bà H. không cần bận rộn soạn giáo án lên lớp như ngày xưa, mà chỉ thành thơi chăm sóc cây cảnh làm niềm vui. Khi gặp những cơn choáng váng, mắt nhìn thấy quầng xanh quầng đỏ liên tục, bà H. ngay lập tức đến khám tại bệnh viện mắt và nhận về kết quả mình đã bị mắc Glôcôm hay còn gọi là cườm nước hoặc thiên đầu thống.

“Bác sĩ giải thích rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh này, trường hợp của tôi lại không may là do cơ địa. Đó giờ cứ chủ quan, nghĩ già rồi mắt mờ xíu cũng bình thường  nên chẳng thèm đi khám, ai mà ngờ lại ra nông nỗi này. Thôi thì bây giờ cứ nghe theo bác sĩ để điều trị, chỉ mong vẫn còn được nhìn thấy con, thấy cháu mỗi ngày là vui rồi”.

Thực hiện những cuộc phỏng vấn ngắn tại hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn, chúng tôi nhận ra hầu hết những người trẻ đều cho rằng Glôcôm thường chỉ xảy ra ở người cao tuổi, người trẻ sẽ hoàn toàn "miễn nhiễm" trước căn bệnh này. Ai cũng bận rộn với guồng quay cuộc sống, công việc, đặc biệt những người trẻ là nhân viên văn phòng đều có chung câu trả lời rằng: “Thị lực tôi hoàn toàn bình thường nên chưa bao giờ đi kiểm tra mắt định kỳ”.

Đây là những nhận định hoàn toàn sai lầm về Glôcôm,  theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) loại bệnh  này chiếm tỷ lệ 8% trong tổng những nguyên nhân gây mù lòa thường gặp, đứng thứ 2  trên thế giới chỉ sau bệnh đục thủy tinh thể. Được ví như “kẻ cắp ánh sáng thầm lặng”, Glôcôm  thường không có triệu chứng ở giai đoạn sớm, tiến triển âm thầm và có thể dẫn đến mù lòa, đặc biệt đối với những người sau 40 tuổi.

Phương pháp phòng bệnh Glôcôm hiệu quả nhất

Các nghiên cứu y khoa cho biết, một số nguyên nhân dẫn đến bệnh Glôcôm phổ biến có thể kể đến như: Các bệnh lý về mắt, di truyền, người bị tăng huyết áp, tiểu đường, người có nhãn áp cao, có tiền sử sử dụng corticoid kéo dài... Đặc biệt, bệnh có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, kể cả trẻ sơ sinh hoặc thanh thiếu niên. Nguyên nhân khiến bệnh Glôcôm vô cùng nguy hiểm chính là do sự phát triển âm thầm, chỉ bắt đầu có dấu hiệu rõ rệt khi đã chuyển sang giai đoạn nặng.

Các triệu chứng của bệnh Glôcôm rất khó để nhận biết trong thời gian đầu

Khi bệnh Glôcôm chuyển sang giai đoạn nặng sẽ không có phương pháp điều trị giúp phục hồi thị lực hoàn toàn, tất cả phương pháp hiện này chỉ có khả năng giảm thiểu tổn thương và bảo toàn phần thị lực còn lại. Tùy theo trường hợp và tình trạng của bệnh nhân, các bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp. Trong đó, phương pháp điều trị bằng thuốc chính là phương pháp được khuyến cáo hàng đầu theo các chuyên gia và tổ chức y tế.

Theo lời khuyên của chuyên gia, cách duy nhất để phát hiện và chữa trị Glôcôm kịp thời trong giai đoạn đầu là bệnh nhân cần chủ động tầm soát và kiểm tra sức khoẻ mắt thường xuyên theo thời gian. BS.CKII Tăng Hồng Châu thuộc hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn cảnh báo: "Rất nhiều bệnh nhân mắc bệnh cườm nước nhập viện trong tình trạng gần như mù lòa, khó hồi phục. Nguyên nhân chính do người bệnh chủ quan, tự ý mua thuốc dùng trong thời gian dài. Khi gặp những triệu chứng như đau đầu, suy giảm thị lực, nặng mắt, người bệnh cần đến các cơ sở y tế đề kiểm tra ngay. Tầm soát sức khoẻ mắt thường xuyên và đừng chủ quan trước những bệnh lý về mắt chính là phương pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất!".

Lịch khám mắt và tầm soát bệnh Glôcôm định kỳ theo khuyến cáo của Tổ chức WHO

Là loại bệnh lý nguy hiểm đáng báo động, trong năm 2020, Glôcôm đã cướp đi thị lực vĩnh viễn của 11 triệu người (theo thống kê của WHO). Dù vậy, đến nay tại Việt Nam vẫn chưa có nhiều người biết đến căn bệnh chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn này.

"Thời gian qua, số lượng người mắc bệnh Glôcôm tại Việt Nam có chiều hướng gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Trong đó, chiếm một tỷ lệ lớn các trường hợp mắc bệnh do nhận thức chưa đúng nên không có biện pháp điều trị sớm khiến bệnh tiến triển nặng và dẫn đến mù lòa. Chính vì vậy, bên cạnh đầu tư vào thiết bị, công nghệ điều trị hiện đại, hằng năm, Bệnh viện Mắt cũng nỗ lực hợp tác với các tổ chức triển khai nhiều chương trình tăng cường nhận thức cộng đồng về các bệnh lý mắt. Mới đây, chúng tôi tiếp tục phối hợp với Novartis Việt Nam để xây dựng chuỗi hoạt động, nội dung cung cấp kiến thức cần thiết về căn bệnh Glôcôm cho tất cả mọi người." - ThS.BS Nguyễn Phú Tùng, thuộc hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn, chia sẻ.

Trong buổi tọa đàm trực tuyến được nhắc đến "Cẩn thận với kẻ cắp ánh sáng - Căn bệnh Glôcôm” đã diễn ra vào ngày 23-11-2021 trên Fan page hệ thống Bệnh viện Mắt Sài Gòn đã đem đến những kiến thức cơ bản như dấu hiệu nhận biết, quá trình tiến triển và lưu ý về bệnh Glôcôm từ các bác sĩ nhãn khoa hàng đầu. Từ việc này cũng đã giúp cho người xem có cái nhìn tổng quan và cẩn thận hơn trong việc lên kế hoạch tiến hành tầm soát các bệnh lý mắt thường xuyên.

Bài, ảnh: P.V