Chung tay đẩy lùi HIV/AIDS

Cấp phát thuốc điều trị dự phòng tại Trung tâm Y tế Long Xuyên. Ảnh: HẠNH CHÂU

Kể từ khi phát hiện trường hợp nhiễm HIV/AIDS đầu tiên tại Việt Nam vào năm 1990, đại dịch HIV/AIDS đã lan ra tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước. Đến hết năm 2024, cả nước ghi nhận 245.762 người nhiễm HIV còn sống và 116.004 người nhiễm HIV tử vong lũy tích. Theo đánh giá của Bộ Y tế, số người nhiễm HIV tiếp tục gia tăng, đặc biệt nghiêm trọng khi dịch bệnh đang tấn công mạnh vào nhóm thanh niên - lực lượng lao động chính của xã hội. HIV/AIDS không chỉ đe dọa sức khỏe và tính mạng của hàng triệu người mà còn tác động đến tương lai dân tộc và sự phát triển bền vững của đất nước. Bác sĩ Trần Thế Vinh - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Từ những ca nhiễm HIV đầu tiên năm 1993 tại An Giang, đến nay lũy tích số người nhiễm HIV được phát hiện đến ngày 30/9/2025 là 21.870 người, trong đó tử vong 8.147 người, số người nhiễm HIV còn sống quản lý được 13.749 người. Số người nhiễm HIV còn sống được quản lý trên 100.000 dân toàn tỉnh là 278 người”.

9 tháng năm 2025, số người nhiễm HIV được phát hiện mới là 643 người và tử vong 68 người. Đường lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục và tập trung trong nhóm từ 15 - 29 tuổi. “Nhóm nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm giảm, nhưng nhóm quan hệ tình dục đồng giới (MSM) gia tăng trong những năm gần đây”, bác sĩ Trần Thế Vinh thông tin.

Để tăng cường phòng, chống HIV/AIDS, từ tỉnh đến cơ sở đã thực hiện tốt công tác can thiệp giảm hại như cung cấp bơm kim tiêm, bao cao su, chất bôi trơn cho nhóm nguy cơ cao gồm nhóm nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm, quan hệ tình dục đồng giới cùng với tăng cường truyền thông triển khai trên tất cả các xã, phường, đặc khu và tại Trường Đại học An Giang, Cơ sở Cai nghiện ma túy, trại giam tỉnh…, góp phần nâng cao nhận thức của người dân. Truyền thông kết hợp tư vấn, xét nghiệm cho đối tượng nguy cơ cao. Tuyên truyền chống phân biệt, kỳ thị đối xử với người nhiễm HIV.

Tại các cơ sở y tế từ tỉnh đến các xã, phường, đặc khu thực hiện tư vấn xét nghiệm cho nhóm nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm, nhóm quan hệ tình dục đồng giới, nhóm vợ chồng, bạn tình, bạn chích. Dự phòng lây truyền từ mẹ sang con cho tất cả các phụ nữ mang thai được tư vấn xét nghiệm miễn phí và được điều trị kịp thời nên những năm gần đây rất ít trẻ nhiễm mới. Điều trị dự phòng PrEP nhóm nguy cơ cho 1.982 người, góp phần giảm lây nhiễm trong nhóm nguy cơ cao. Điều trị bằng thuốc thay thế methadone tại 4 cơ sở cho 419 người nghiện chích ma túy.

Theo bác sĩ Trần Thế Vinh, 9 tháng năm 2025, đã điều trị bằng ARV cho 9.877 bệnh nhân. Hiện nay điều trị cũng là dự phòng khi điều trị ARV tải lượng virus xuống dưới 200 bản sao/ml thì không lây truyền HIV khi quan hệ tình dục. Tỷ lệ bệnh nhân có bảo hiểm y tế đạt trên 98,4%. Công tác phòng, chống HIV/AIDS triển khai đồng bộ trên địa bàn tỉnh, góp phần giảm tỷ lệ lây truyền HIV, nâng cao sức khỏe cho người nhiễm tiến đến chấm dứt dịch HIV vào năm 2030.

Với chủ đề “Đoàn kết là sức mạnh - Chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS”, triển khai Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2025, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng và các đơn vị liên quan xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, phóng sự, tọa đàm; tăng cường truyền thông trên các nền tảng mạng xã hội Facebook, Zalo, TikTok... Tổ chức các hoạt động truyền thông trực tiếp, can thiệp giảm tác hại tại cộng đồng, đặc biệt chú trọng nhóm thanh niên, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới. Đồng thời, đảm bảo cung ứng, tăng cường tiếp cận các dịch vụ dự phòng, xét nghiệm và điều trị HIV/AIDS (ARV, PrEP, bảo hiểm y tế) cho người dân.

Bác sĩ Chung Tấn Thịnh - Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết, Sở triển khai kế hoạch hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2025 nhằm tăng cường sự quan tâm của toàn xã hội đến công tác phòng, chống HIV/AIDS tiến tới mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, đồng thời giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV, người bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và người có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV…

HẠNH CHÂU