Đã đặt cọc, người bán không giao nhà đất?

Ông Trương Văn Đức trình bày sự việc

Theo trình bày của ông Đức, ông nhận sang nhượng nhà, đất 68m² từ vợ chồng ông T.Q.M. (sinh năm 1967), bà L.K.H. (sinh năm 1966, ngụ phường Mỹ Long, TP. Long Xuyên). Tài sản này tọa lạc gần nhà cha mẹ ông, chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), quyền sở hữu nhà ở. Tuy nhiên, lúc giao dịch, ông M. khẳng định nhà đất là sở hữu của vợ chồng ông, đang làm thủ tục xin cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở. Sau đó, thấy sự việc tạm ổn, 2 bên thống nhất giá nhà đất 68m² là 2,4 tỷ đồng, được sự đồng tình của vợ chồng ông M. và các thành viên trong gia đình. Ngày 19-3-2021, 2 bên ký hợp đồng bằng giấy tay, trong đó, người mua đặt cọc 50 triệu đồng; ngày 17-5-2021, ông M. giao nhà đất, phía ông Đức phải trả hết số tiền còn lại.

“Trong thời gian chờ ông M. làm 2 giấy chứng nhận để chuyển quyền, gia đình tôi phát hiện tài sản này bị chị của ông M. làm đơn tranh chấp. Sợ tài sản sang nhượng bị rắc rối, tôi đề nghị phía người bán giao lại tiền đặt cọc. Tuy nhiên, vợ chồng ông M. không chịu hợp tác, không nghe máy. Tôi đề nghị vợ chồng ông M. tiếp tục thực hiện hợp đồng mua bán, hoặc trả lại 50 triệu đồng tiền cọc. Tôi giao tiền cọc đã 5 tháng, không được nhận tài sản là ảnh hưởng đến quyền lợi của mình. Phía ông M. có hành vi lừa dối để chiếm dụng tiền đặt cọc trái quy định”.

Tìm hiểu sự việc cho thấy, nhà đất 68m² có nguồn gốc của vợ chồng bà T.L.H. (sinh năm 1953, chị ruột ông T.Q.M.), bị giải tỏa năm 1993 để mở rộng đường Lý Thái Tổ. Sau đó, nhà nước đã bồi thường, hỗ trợ nền tái định cư ở đường Hồ Xuân Hương. Theo bà H., năm 2001, sau ngày nhà nước hỗ trợ nền, gia đình bà cất nhà ở tại lô số 21, đường Hồ Xuân Hương. Sinh sống ổn định đến năm 2018, bà về ở với gia đình con gái ở khóm Tân Phú (phường Mỹ Quý, TP. Long Xuyên), thỏa thuận giao nhà cho em trai T.Q.M. Gần đây, biết ông M. sang nhượng nhà đất cho người khác, bà làm đơn khiếu nại, yêu cầu chia đôi giá trị nhà đất. Ông T.Q.M. phản bác, nói nhà đất gia đình ông mua từ năm 2001, không đồng ý việc chia đôi tài sản. Đối với việc nhận tiền cọc bán nhà đất cho ông Đức, chúng tôi liên lạc với ông M. nhưng không được thông tin.

Nói về việc này, Bí thư Chi bộ, Trưởng ban nhân dân khóm 4 (phường Mỹ Long) Nguyễn Kiện Toàn cho biết, nhà đất tranh chấp có nguồn gốc từ nhà nước tái định cư cho gia đình bà T.L.H. sau ngày mở rộng đường Lý Thái Tổ. Do số đất tái định cư lớn hơn diện tích đất thu hồi, nên gia đình bà H. phải trả lại tiền cho nhà nước. Tuy nhiên, bà H. không thực hiện nghĩa vụ tài chính, nên chưa được cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở. Khi nghe tin ông M. sang nhượng nhà đất và thấy gia đình ông M. xin làm giấy tờ, bà H. làm đơn khiếu nại. Ông M. trưng ra giấy vợ chồng bà H. sang nhượng nhà đất cho ông. Phía bà H. nói, nhà đất giao cho em trai sử dụng, quản lý, chứ không sang nhượng, phải thụ hưởng phân nửa giá trị tài sản. Ban nhân dân khóm 4 đã hòa giải, nhưng kết quả không thành và UBND phường Mỹ Long đã thông báo việc hòa giải không thành. Đối với tranh chấp giữa ông Trương Văn Đức với ông M. liên quan đến hợp đồng chuyển nhượng nhà đất, hợp đồng đặt cọc không phải là tranh chấp đất đai. Qua đó, ông Đức có thể khởi kiện vụ việc đến Tòa án nhân dân TP. Long Xuyên để được xem xét giải quyết theo quy định.

Luật sư Phan Văn Được (Đoàn Luật sư tỉnh An Giang) cho biết, theo quy định của Luật Đất đai hiện hành, để thực hiện quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho… thì chủ thể phải có GCNQSDĐ mới đủ điều kiện. Đối với diện tích nhà đất 68m² ông M. nhận tiền cọc bán cho ông Đức là không đủ điều kiện, do tài sản chưa có GCNQSDĐ. Ông M. nhận cọc, có trách nhiệm phải trả lại cho người mua, 2 bên có thể thỏa thuận giá trị bằng hoặc tương đương với số tiền đưa cọc. Nếu bên bán không trả lại tiền cọc, ông Đức có thể kiện đến Tòa án nhân dân TP. Long Xuyên để bảo vệ quyền lợi theo quy định. Việc ông Đức cho rằng ông M. có hành vi lừa gạt chiếm dụng tiền phải cung cấp cơ sở, chứng minh.

Bài, ảnh: N.R