Nghề làm mắm ở vùng đầu nguồn biên giới TX. Tân Châu có từ lâu đời và được truyền từ thế hệ này sang hệ khác. Vì vậy, hương vị mắm cá linh do nơi đây làm vẫn giữ nguyên như thuở ban sơ.
Từ tháng 9 âm lịch – thời điểm những hộ làm mắm bắt tay vào việc chuẩn bị nguyên liệu làm mắm cá linh. Theo bà con, phải là những con cá còn tươi, thì nước mắm được làm ra mới giữ nguyên hương vị truyền thống.
Cá linh được làm sạch, để ráo và trộn với muối theo đúng tỷ lệ mặn. Tiếp đến, cá được ủ vào khạp (lu), khoảng nửa tháng sau mới trộn với thính (được làm từ gạo rang vàng, xay nhuyễn). Sau đó, cá được tiếp tục ủ nửa tháng mới đến công đoạn chao đường.
Để mắm thơm và ngọt thanh, người làm mắm cá linh dùng đường thốt nốt để ướp, nên mắm lên màu đỏ, nhìn rất hấp dẫn
Quá trình ủ (hơn 6 tháng), phải thường xuyên mở nắp lu để phơi nắng con cá. Sau thời gian ủ, mắm cá được lấy ra khỏi lu để đun, nấu thành nước mắm. Công đoạn nấu để cho ra nước mắm cá linh đậm chất truyền thống cũng là bí quyết riêng của người làm mắm.
Nước mắm cá linh sau khi nấu, thơm nứt mũi, trong vắt, mang đi kho hay làm món chấm thì... ngon “vô đối”, bởi hương vị đậm đà khó quên!
PHƯƠNG LAN