Điện Biên Phủ, ngày 6/4/1954, Bộ Chỉ huy Chiến dịch tổ chức hội nghị sơ kết đợt 2

Theo cuốn “Tổng tập Đại tướng Hoàng Văn Thái”, Đại tướng Hoàng Văn Thái đã kể: Trong hai ngày đầu của hội nghị, bản báo cáo của từng đại đoàn đã nói lên thành tích và ưu khuyết điểm trong chỉ đạo chỉ huy của Đảng ủy đại đoàn.

Trong báo cáo kết luận của Đảng ủy mặt trận do đồng chí Bí thư trình bày đã nhận định thắng lợi của ta là rất lớn. Quân ta đã tiêu diệt được 4 cứ điểm địch trên các điểm cao phía Đông. Đã tiêu diệt và bức hàng, bức rút hai vị trí ở phía Tây, đã thu hẹp phạm vi chiếm đóng của địch ở phía Tây và phía Bắc sân bay, đã tiêu diệt một bộ phận quan trọng lực lượng tinh nhuệ của địch. Bộ đội đã trưởng thành một bước quan trọng trong trận tiến công tiêu diệt công sự vững chắc quy mô lớn.

Bộ Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 bàn kế hoạch tác chiến dưới sự chỉ đạo của Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Ảnh tư liệu

Giành được thắng lợi đó là chủ trương, phương châm và kế hoạch tác chiến chính xác, do tinh thần chiến đấu dũng cảm của cán bộ và bộ đội. Tiêu biểu hơn hết là các đơn vị đánh thọc sâu vào tung thâm địch, là các đại đội chủ công chiến đấu trên các điểm cao phía Đông, là những đơn vị đánh địch phản kích, là một số đơn vị phòng không 12,7mm, cao xạ 37mm, lựu pháo 105mm, là các đại đội chiến đấu phòng ngự ở phía Tây, là các đơn vị cắt liên lạc của địch giữa Mường Thanh và Hồng Cúm…

Giành được thắng lợi đó còn do cán bộ có nhiều ưu điểm, tinh thần trách nhiệm được nâng cao hơn trước, chịu khó nghiên cứu tỉ mỉ và bố trí kế hoạch chu đáo, sâu sát kiểm tra đôn đốc bộ đội, nhất là trong những giờ phút chiến đấu gay go. Giành được thắng lợi đó còn do bộ đội tiến bộ và kỹ chiến thuật trong việc xây dựng trận địa xuất phát xung phong, mở cửa đột phá nhanh, hiệp đồng bộ - pháo chặt chẽ, kể cả trong đánh địch phản kích, giữ vững trận địa. Bộ binh, pháo mặt đất, pháo cao xạ, công binh đều tiến bộ.

Nhìn chung chúng ta đã thực hiện được một phần lớn nhiệm vụ của đợt hai, nhưng vì có một số đơn vị không hoàn thành nhiệm vụ cho nên nhiệm vụ chung chưa thực hiện được đầy đủ.

Hội nghị im lặng hẳn đi khi đồng chí Bí thư phân tích nguyên nhân khuyết điểm của cán bộ trong đợt chiến đấu vừa qua. Vẫn bằng lời chân tình, ấm áp nhưng có phần trở nên nghiêm khắc, đồng chí nói:

"… đứng trước nhiệm vụ nặng nề Đảng giao cho, các đồng chí còn thiếu tinh thần trách nhiệm, còn chủ quan tự mãn, còn quan liêu đại khái và dao động khi gặp khó khăn… Các đồng chí hãy suy nghĩ xem… các đồng chí đã phạm những sai lầm như thế nào đối với Đảng, đối với nhân dân, đối với Quân đội, đối với những chiến sĩ anh dũng của chúng ta, đối với chiến dịch lịch sử này…".

Qua thảo luận bản báo cáo kết luận của Đảng ủy, mọi người đều thấm thía về những khuyết điểm mà mình đã phạm phải, thấy rõ những lời phê bình nhận xét, nghiêm khắc nhưng chí tình của Đảng ủy là rất cần thiết để tiếp sức cho từng người thẳng bước tiến lên hoàn thành nhiệm vụ.

Sang phần chủ trương tác chiến sắp tới, đồng chí Bí thư Đảng ủy khẳng định: Quyết tâm tiêu diệt địch của chúng ta không thay đổi. Để tiến tới đợt tổng công kích kết thúc toàn bộ quân địch trong tập đoàn cứ điểm, Đảng ủy mặt trận chủ trương tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ đề ra cho đợt tiến công vừa qua. Cụ thể là tiếp tục củng cố và phát triển trận địa tiến công và bao vây vào gần địch hơn nữa, cải tạo địa hình đánh chiếm thêm một số vị trí quan trọng của địch nhằm từng bước thắt chặt thêm vòng vây; đánh chiếm sân bay để triệt hẳn tiếp tế và tăng viện của địch, uy hiếp mạnh hơn nữa tung thâm của chúng.

Riêng các đơn vị có nhiệm vụ chiến đấu trên khu vực phòng ngự then chốt phía Đông phải chuẩn bị thật chu đáo để chiếm lĩnh nốt hai vị trí A1 và C1 mới tạo điều kiện tiến tới đợt tổng công kích, tiêu diệt toàn bộ quân địch trong Tập đoàn cứ điểm.

Mọi người nhất trí với nhận định và chủ trương tác chiến sắp tới của Đảng ủy mặt trận. Có đồng chí nói: Cấp trên đã chỉ ra cho chúng tôi phương hướng suy nghĩ và hành động. Chúng tôi thấy nhẹ nhàng thoải mái như người bệnh được bốc đúng thuốc.

Về phía địch: Ngày 6-4, Navarre điện tiếp cho Ély: "Cuộc can thiệp dự định sẽ mang mật danh "Vautour".

Một trong những buổi họp của Hội nghị Geneva năm 1954. Ảnh tư liệu

Trước tình hình nguy ngập của đội quân đồn trú tại Điện Biên Phủ, có người cho rằng Pháp đã hy sinh cái cơ hội đi tìm một giải pháp chính trị cho cuộc chiến tranh Đông Dương tại Hội nghị Geneva sắp nhóm họp. Nhưng cũng có thể là ngược lại, nhà cầm quyền Pháp cũng như Navarre lúc này cho rằng chỉ có một biện pháp mạnh, dù là mạo hiểm, để cứu vãn tình hình nguy ngập ở Điện Biên Phủ, họ mới có thể đạt một giải pháp về chính trị cho Đông Dương trong những ngày sắp tới tại hội nghị Geneve...?

Theo THÀNH VINH/ QĐND (lược trích)

1. Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Tổng tập Hồi ký, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2010.

2. Đại tướng Hoàng Văn Thái: Tổng tập, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2007.

3. Chiến dịch Điện Biên Phủ-Sự kiện và con số/Nguyễn Văn Thiết-Lê Xuân Thành, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2014.

4. Điện Biên Phủ - Điểm hẹn lịch sử/Hồi ức của Đại tướng Võ Nguyên Giáp do nhà văn Hữu Mai thể hiện, Nxb Thông tin và Truyền thông, 2018.