Trước Hội đồng xét xử, với vóc dáng cao lớn, Hận trả lời ngắn gọn, rõ ràng từng câu hỏi của chủ tọa phiên tòa, không nhìn ra bệnh lý tâm thần. Có vợ và 2 con, Hận sinh sống bằng nghề làm thuê. Nhà Hận sát vách nhà ông Phan Văn Sơn (sinh năm 1970). Sống cạnh nhiều năm nên đôi bên hiểu rõ tính tình của nhau.
Năm 2020, Hận đi làm thuê ở tỉnh Đồng Nai. Sơn xây nhà, phần mái tole nước chảy vào ngang hông tường nhà Hận, lấn chiếm ranh đất. Hai bên không tìm được tiếng nói chung. Gia đình Hận làm đơn khiếu nại đến chính quyền địa phương, nhưng chưa được xử lý dứt điểm. Ngày qua ngày, sự việc vẫn chưa xong làm Hận luôn mang ấm ức, bực tức trong lòng.
Khoảng 17 giờ ngày 13/7/2021, Hận cầm dao quéo (dài khoảng 70cm, chuyên dùng để phát cỏ, chặt cây) phát cỏ phía sau nhà. Trời mưa lớn, Hận vào trong nhà kiểm tra, thấy phần máng xối nhà Sơn chảy nước thẳng vào vách tường nhà Hận, làm ẩm ướt vách bên trong.
Bực tức việc này từ lâu, sẵn trên tay cầm cây dao quéo, Hận nhanh chân đi sang nhà Sơn. Gặp Sơn đang nằm võng phía trước nhà, Hận hỏi về việc xây nhà lấn ranh, để nước cứ chảy vào tường nhà hoài như vậy không được. Hai bên xảy ra cự cãi, Hận cầm dao quéo chém Sơn.
Bị cáo Hận trả giá bằng hình phạt tương xứng
Vợ Sơn đứng gần đó, chứng kiến sự việc, năn nỉ nhưng Hận không chịu dừng, vẫn tiếp tục cầm dao chém Sơn. Khi thấy Sơn nằm bất tỉnh thì Hận đi về nhà. Người nhà kêu Hận đến Công an xã Phú Thuận đầu thú. Riêng Sơn được mọi người đưa đi cấp cứu, nhưng nạn nhân chết trước khi vào Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang.
Nhận tin báo, các lực lượng chức năng tiến hành đến hiện trường kiểm tra, xác minh và khám nghiệm. Theo biên bản khám nghiệm, xác định trên người nạn nhân có 11 vết thương. Nguyên nhân Sơn tử vong do đa vết thương dẫn đến suy tuần hoàn cấp. Quá trình điều tra, cơ quan điều tra xác định Hận lại có biểu hiện bệnh lý tâm thần nên đã trưng cầu giám định tình trạng tâm thần của bị can.
Theo kết luận, về y học trước, trong khi phạm tội, Hận không có bệnh lý tâm thần. Tuy nhiên, sau khi phạm tội và hiện tại thì Hận có bệnh lý tâm thần, biểu hiện trầm cảm nặng, không có các triệu chứng loạn thần. Riêng về năng lực, tại thời điểm phạm tội, Hận đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Hiện tại, Hận bị mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi.
Bị can Lê Hoài Hận mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi nên cơ quan điều tra đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh áp dụng biện pháp điều trị bắt buộc từ ngày 13/10/2021. Sau thời gian điều trị, kết quả giám định ngày 19/9/2022 của Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa kết luận: “Hiện tại, Hận đã ổn định, không cần thiết điều trị bắt buộc nữa. Đương sự có đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi để làm việc với cơ quan pháp luật”.
Ngày 22/9/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh An Giang ra quyết định phục hồi điều tra vụ án, phục hồi điều tra bị can và bắt bị can để tạm giam. Tại phiên tòa sơ thẩm công khai, bị cáo Hận cho rằng quá bức xúc khi bị hại Sơn không chịu dỡ bỏ máng xối, nên bị cáo mới tấn công như vậy, bị cáo biết việc mình làm là sai...
Theo Hội đồng xét xử, bị cáo tuy có nhược điểm về mặt thể chất, có tiền sử về bệnh lý tâm thần, nhưng vẫn đủ nhận thức để điều khiển hành vi của mình. Chỉ vì mâu thuẫn nhỏ trong việc tranh chấp ranh đất với bị hại Sơn, mà bị cáo nhẫn tâm dùng dao chém làm bị hại tử vong tại hiện trường, trong sự chứng kiến của người thân, gia đình bị hại.
Hành vi của bị cáo cần phải được xử lý thật nghiêm minh mới có tác dụng răn đe, phòng ngừa chung. Dù vậy, sau khi phạm tội, Hận đã ra đầu thú, thành khẩn khai báo. Mặt khác, Hận cũng có bệnh lý tâm thần nên hạn chế về mặt nhận thức và điều khiển cảm xúc của mình. Sau khi xem xét tất cả tình tiết liên quan đến vụ án. Tòa án nhân dân tỉnh quyết định cách ly bị cáo Hận với cuộc sống xã hội hết phần đời còn lại, bằng mức hình phạt chung thân tội “Giết người” được quy định tại Điểm n, Khoản 1, Điều 123 Bộ luật Hình sự.
NGUYỄN HƯNG