Giải ngân đầu tư công có thể cộng thêm 2% vào tăng trưởng GDP

Đây là mức đóng góp đáng kể, cho thấy vai trò dẫn dắt của đầu tư công trong bối cảnh nền kinh tế đang cần động lực phục hồi mạnh mẽ. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu này, việc tháo gỡ các điểm nghẽn cố hữu trong quy trình giải ngân đầu tư công vẫn là yêu cầu cấp thiết, đặc biệt là các vướng mắc liên quan đến pháp lý, thủ tục hành chính, năng lực triển khai tại địa phương và giải phóng mặt bằng.

GDP có thể tăng thêm 1,8 - 2%

Giữa tháng 9/2025, Ngân hàng UOB (Singapore) bất ngờ điều chỉnh nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam trong năm 2025 lên 7,5% từ mức 6,9% trước đó. Đây là một trong số ít các định chế tài chính quốc tế dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam ở mức cao trên 7% trong năm nay, bất chấp rủi ro và bất ổn từ chính sách thuế quan của Mỹ.

Theo UOB, một trong những động lực tăng trưởng quan trọng trong năm nay là Việt Nam đang tăng tốc đầu tư công. Trước những thách thức từ bên ngoài, Việt Nam công bố kế hoạch đầu tư hạ tầng trị giá 48 tỷ USD vào giữa tháng 8, bao gồm 250 dự án. Nhà nước sẽ tài trợ cho 129 dự án, tập trung vào phát triển đô thị và giao thông với tổng vốn 18 tỷ USD. 121 dự án còn lại, trị giá 30,5 tỷ USD, sẽ được huy động từ các nguồn khác, bao gồm cả doanh nghiệp nước ngoài.

Động thái này được đánh giá là bước đi chiến lược nhằm củng cố nền tảng cho tăng trưởng kinh tế bền vững; đồng thời tạo dư địa cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị trong nước và khu vực.

Ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối Nghiên cứu Thị trường và Kinh tế Toàn cầu, Ngân hàng UOB cho rằng, vai trò của Chính phủ rất quan trọng trong việc đặt nền móng cho những lợi ích lâu dài thông qua việc đầu tư liên tục vào hạ tầng ngay từ bây giờ. Khoản đầu tư này bao gồm cả hạ tầng cứng và mềm: cảng biển, đường sắt, đường bộ, sân bay, điện, nước, giáo dục, y tế và pháp lý. Chỉ khi có một nền tảng vững chắc từ việc cải thiện hạ tầng, thì đất nước mới có thể vươn cao và đứng vững.

Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam với chủ đề “Động lực nào cho tăng trưởng GDP 8,3 - 8,5%”, do Báo Người Lao động tổ chức ngày 26/9, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV cho biết, nếu Việt Nam có thể giải ngân toàn bộ kế hoạch vốn đầu tư công được Thủ tướng Chính phủ giao trong năm 2025, tăng trưởng GDP có thể được cải thiện thêm từ 1,8 đến 2 điểm %.

Theo Tiến sĩ Lực, đây là yếu tố tích cực nhưng hiện vẫn chưa được phản ánh đầy đủ trong dự báo của các tổ chức quốc tế, bao gồm cả báo cáo của World Bank. Điều này dẫn đến việc các tổ chức quốc tế tiếp tục đưa ra mức dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam ở ngưỡng tương đối thận trọng, chưa phản ánh hết dư địa tăng trưởng từ đầu tư công.

“Mục tiêu tăng trưởng 8,3 - 8,5% là khả thi, song chúng ta cũng cần chuẩn bị cho kịch bản thấp hơn, khoảng 8%. Để đạt được điều đó, cả tiêu dùng lẫn đầu tư phải được kích thích tăng mạnh. Các động lực mới như kinh tế số và cải thiện năng suất lao động sẽ là chìa khóa”, Tiến sĩ Cấn Văn Lực nhận định.

Tháo gỡ các điểm nghẽn cố hữu trong đầu tư công

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến hết tháng 8/2025, kết quả giải ngân vốn đầu tư công cả nước đạt 46,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn cùng kỳ năm 2024 (40,4%). Dù đạt kết quả tích cực hơn cùng kỳ, thế nhưng để đảm bảo mục tiêu giải ngân vốn đạt 100% trong năm nay, áp lực dồn về cuối năm đang rất lớn.

Chuyên gia kinh tế - Tiến sĩ Trần Du Lịch đánh giá, trong ba trụ cột chính của tăng trưởng kinh tế gồm tiêu dùng, xuất khẩu và đầu tư công, thì đầu tư công đang giữ vai trò then chốt trong bối cảnh hiện nay. Đặc biệt, đẩy mạnh giải ngân trong quý IV không chỉ giúp kích thích tổng cầu mà còn tạo ra hiệu ứng trực tiếp đối với tăng trưởng thực.

Tuy nhiên, một điểm nghẽn lớn khiến hiệu quả đầu tư công chưa đạt kỳ vọng chính là thời gian - yếu tố đang bị lãng phí một cách đáng kể. Nhiều dự án hạ tầng trọng điểm, nhất là trong lĩnh vực giao thông, vẫn đang bị kéo dài do vướng mắc về thủ tục, đền bù giải tỏa, hoặc thiếu tính chủ động trong tổ chức thi công.

Theo Tiến sĩ Trần Du Lịch, với những dự án đã đủ điều kiện pháp lý và nguồn lực, cần triển khai theo mô hình thi công liên tục "3 ca, 4 kíp" để rút ngắn tiến độ. Cách làm này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian - một chi phí vô hình nhưng rất đắt giá - mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa nhanh chóng cho toàn bộ nền kinh tế.