Hiệu quả mô hình “Sản xuất giống ốc bươu đồng”

- Với mục tiêu chủ động cung cấp con giống cho người nuôi ốc trên địa bàn, thử nghiệm sinh sản nhân tạo và hoàn thiện bản hướng dẫn kỹ thuật sinh sản nhân tạo ốc phù hợp điều kiện thực tế của địa phương, Trạm Khuyến nông huyện Châu Phú đã xây dựng và triển khai mô hình “Sản xuất giống ốc bươu đồng”, góp phần tăng thêm thu nhập, phát triển kinh tế cho nông dân.

Mô hình “Sản xuất giống ốc bươu đồng” với quy mô 150kg ốc giống bố mẹ, thả trong 50m² vèo lưới tại hộ ông Nguyễn Phú Tân ở xã Bình Phú (huyện Châu Phú). Mô hình được thực hiện từ kỹ thuật nuôi vỗ ốc bố mẹ thành thục đến bố trí ốc sinh sản, thu trứng, ấp trứng và ương ốc giống.

Trong quá trình sản xuất giống ốc bươu đồng cho thấy, ốc sinh sản tốt và tỷ lệ sống ốc giống cao. Sau 4 tháng nuôi khối lượng trứng thu được 48kg, tỷ lệ sống của ốc bố mẹ 74%, tỷ lệ sống của ốc giống 81%. Giá bán ốc giống là 200 đồng/con, sau khi trừ chi phí, lợi nhuận thu được hơn 16 triệu đồng. Qua đó, cho thấy mô hình đạt yêu cầu đề ra.

Chị Nguyễn Thị Khiếm (cán bộ kỹ thuật Trạm Khuyến nông huyện Châu Phú) cho biết, khi nuôi giống ốc bươu đồng cần phải chọn ốc bố mẹ to khỏe, đều cỡ, không tuyển chọn ốc bố mẹ thu mua từ các chủ vựa. Ốc bố mẹ vận động nhanh nhẹn, màu sắc tươi sáng và sắc nét, không bị dị tật, dị hình. Kích thước thả 30 con/kg, mật độ thả 75 cặp ốc bố mẹ/m². Chiều cao nước trong vèo nuôi 0,8 - 1m. Vèo được đặt sát đáy ao, mực nước duy trì 0,4 - 0,6m. Ao nuôi chủ động cấp thoát nước trong quá trình nuôi. Mặt nước thả bèo tai tượng chiếm 1/2 diện tích vèo nuôi, độ pH từ 6,5 - 8 thích hợp để nuôi ốc.

Mô hình “Sản xuất giống ốc bươu đồng”

Khi thả ốc bố mẹ cần chọn ngày trời mát, ốc bố mẹ (nuôi vỗ) vận chuyển bằng sọt, rổ tre, lồng (có lót ny-lon) hoặc thùng, chậu, túi vải trong có một ít rong, bèo. Hạn chế làm bể vỏ hay nắp mài ảnh hưởng đến tỷ lệ sống ốc bố mẹ. Trong điều kiện nuôi vỗ ở trong vèo, ốc bươu đồng ăn thức ăn xanh kết hợp thức ăn công nghiệp viên nổi 20% đạm. Lượng thức ăn cho ốc ăn mỗi ngày duy trì 2 - 3% khối lượng cơ thể. Mỗi ngày, ốc được cho ăn 1 lần vào lúc 6 giờ sáng. Thức ăn công nghiệp được rải xung quanh giá thể, đối với thức ăn xanh được rải ở những nơi không có giá thể. Định kỳ thay nước khoảng 15 ngày/lần, mỗi lần thay 30 - 50% lượng nước trong ao, mức nước cần được duy trì 0,8 - 1m.

Khi ốc đến thời điểm sinh sản, cần phải chuẩn bị giá thể là gò đất nổi (chiều dài không quá 0,5m) được bố trí trong vèo để ốc lên đẻ trứng. Để tránh hạt trứng và tổ trứng bị vỡ, nên thu các tổ trứng ốc bươu đồng sau khi đẻ xong 4 giờ khi vỏ trứng cứng chắc. Loại trứng bị vỡ và trứng trắng.

Sau đó, đem trứng vào bể ấp, chiều cao mực nước trong bể ấp được duy trì khoảng 4 - 6cm đảm bảo không ngập tổ trứng. Sau 5 - 7 ngày, thay nước và thay 50 - 70% lượng nước trong bể ấp. Mật độ tổ trứng ấp từ 200 - 250 tổ/m². Trong quá trình ấp, cần che tối tổ trứng và hàng ngày sử dụng bình tia phun nước trực tiếp lên tổ trứng. Thời gian nở của trứng ốc bươu đồng có thể dao động từ 13 - 24 ngày, tùy vào điều kiện môi trường.

Đến giai đoạn ương ốc giống, cần phải dùng lưới cước mịn, trong vèo được bố trí giá thể bằng bèo tai tượng. Mật độ ương khoảng 300 - 600 con/m². Sử dụng thức ăn công nghiệp viên nổi (18 - 20% đạm) xay nhuyễn. Lượng thức ăn cho ốc ăn mỗi ngày duy trì 3 - 5% khối lượng cơ thể. Sau thời gian ương 15 ngày, khối lượng ốc 15.000 con/kg trở thành ốc giống và có thể nuôi thương phẩm.

Là người trực tiếp thực hiện mô hình “Sản xuất giống ốc bươu đồng”, anh Nguyễn Phú Tân chia sẻ, với đặc tính dễ nuôi, phù hợp mọi điều kiện nuôi tự nhiên, không tốn nhiều chi phí, công chăm sóc cũng đơn giản, nguồn thức ăn dồi dào, dễ kiếm do ốc ăn tạp, chủ yếu là các loại rau xanh, như: Bèo cám, lục bình, lá khoai mì, rau lang, rau muống, trái mướp già, trái ổi, trái mận chín… nên có thể tận dụng thức ăn sẵn có trong vườn nhà giúp ốc lớn nhanh kèm với đó ốc sinh sản lượng trứng nhiều.

Con ốc bươu dễ nuôi, hầu như không bị dịch bệnh, chỉ cần nguồn nước sạch và thay nước ao nuôi thường xuyên, cho ốc ăn đầy đủ các loại rau, củ… ốc sẽ tăng trọng nhanh. Nuôi ốc trong khoảng 4 - 4,5 tháng có thể thu hoạch, trọng lượng trung bình từ 30 - 35 con/kg. Hiện nay, ốc bươu là món ăn ưa thích của nhiều người nên đầu ra tương đối ổn định, giá ốc bươu đen ngoài thị trường khá cao, dao động 40.000 - 65.000 đồng/kg; nếu không bán được trứng ốc và ốc giống thì có thể nuôi lên thương phẩm.

Theo Trạm Khuyến nông huyện Châu Phú, mô hình “Sản xuất giống ốc bươu đồng” phù hợp điều kiện nuôi ở địa phương, tận dụng những mương, vườn có sẵn và những hộ ít đất sản xuất. Chi phí đầu tư thấp, tận dụng được diện tích ao nhỏ hoặc mương vườn bỏ trống kết hợp nuôi ốc bươu... Thêm vào đó, người nuôi có thể tận dụng nguồn thức ăn xanh sẵn có để tiết kiệm chi phí.

Theo xu hướng phát triển, mô hình nuôi ốc bươu kết hợp trồng vườn cây ăn trái không sử dụng phân bón, thuốc hóa học, tạo ra nông sản sạch. Bên cạnh đó, nguồn thức ăn cho đối tượng nuôi này rất phong phú và dễ tìm, tỷ lệ hao hụt thấp, giúp có nguồn thu nhập cho lao động nhàn rỗi tại nông thôn, đồng thời đáp ứng nhu cầu con giống nuôi của các hộ nuôi khác. Đây được xem là một trong những mô hình hiệu quả để người dân chọn lựa thực hiện, nhân rộng mang lại thu nhập ổn định, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

TRỌNG TÍN