Không khoan nhượng với khai thác IUU

Siết chặt quản lý ngay từ bờ

Sau hợp nhất, An Giang là tỉnh có đội tàu khai thác thủy sản lớn nhất cả nước, với hơn 10.000 tàu cá đang hoạt động. Công tác quản lý đội tàu khai thác là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh đặc biệt quan tâm chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tích cực thực hiện để kiểm soát hoạt động của các tàu cá chặt chẽ, ngăn chặn tình trạng tàu cá khai thác IUU nhằm mục tiêu tháo gỡ thẻ vàng của EC.

Ghi nhận tại Trạm Kiểm soát Biên phòng Kênh Dài, hàng ngày có khoảng 20 - 30 cặp tàu đánh bắt xa bờ làm thủ tục xuất, nhập bến. Các tàu cá muốn xuất, nhập bến phải xuất trình đầy đủ các giấy tờ như giấy đăng ký, đăng kiểm tàu cá, giấy phép khai thác, sổ danh bạ thuyền viên. Sau khi thuyền trưởng trình đầy đủ giấy tờ, cán bộ biên phòng sẽ lên phương tiện kiểm tra, đối chiếu giấy tờ một lần nữa bao gồm việc kiểm tra tín hiệu kết nối của thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá được mở, khi đó tàu mới được phép xuất bến.

Thượng tá Bùi Văn Kết - Đồn trưởng Đồn Biên phòng Tây Yên cho biết: “Công tác kiểm soát được trạm thực hiện chặt chẽ, đúng quy định. Trạm kiên quyết không cho xuất bến đối với phương tiện không đầy đủ giấy tờ. Nhờ quy trình kiểm tra chặt chẽ ngay từ trong bờ, ngư dân nghiêm chỉnh chấp hành, hạn chế tình trạng khai thác IUU”.

Tỉnh quyết liệt khắc phục những hạn chế trong công tác quản lý tàu cá, trong đó có việc xử lý dứt điểm các tàu cá “3 không”. Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp các địa phương tổng rà soát, phân loại và lập danh sách toàn bộ tàu cá hoạt động trên địa bàn. Các tàu không đủ điều kiện về hồ sơ pháp lý được yêu cầu dừng hoạt động, đồng thời vận động chủ tàu hoàn thiện thủ tục đăng ký, đăng kiểm để đưa vào diện quản lý chính thức. Sở tăng cường công tác phối hợp với các lực lượng biên phòng, công an tổ chức nhiều đợt cao điểm tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các tàu cá “3 không” hoạt động trên biển; tuyên truyền, hướng dẫn các chủ tàu cá thực hiện hồ sơ, thủ tục đăng ký, đăng kiểm theo quy định. Nhờ các biện pháp quyết liệt, đến nay tỉnh cơ bản không còn tàu cá “3 không”. Hiện tỉnh có 10.034 tàu cá đăng ký, cập nhật dữ liệu lên hệ thống VnFishbase, trong đó 73,9% tàu cá có giấy phép khai thác thủy sản còn hạn; 100% tàu cá đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.

Trung tâm Đăng kiểm tàu cá tỉnh được phân công theo dõi tín hiệu thiết bị giám sát hành trình các tàu cá. Hoạt động giám sát được trung tâm thực hiện chặt chẽ, liên tục 24 giờ trong 7 ngày. Qua kiểm tra, theo dõi từ hệ thống giám sát tàu cá đã phát hiện và xử lý nhiều trường hợp vi phạm về thiết bị giám sát hành trình. Tính từ đầu năm 2025 đến nay, có hơn 220 lượt tàu mất kết nối trên biển, cơ quan chức năng đã xử phạt vi phạm hành chính 14 tàu, với số tiền trên 760 triệu đồng.

Cán bộ Trạm Kiểm soát Biên phòng Kênh Dài kiểm tra thủ tục hành chính của tàu cá.

Tăng cường thực thi pháp luật

Đi đôi với công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, tỉnh tăng cường công tác thực thi pháp luật trên biển với nhiều biện pháp đồng bộ, xử lý nghiêm trường hợp khai thác IUU, tạo tính răn đe trong xã hội đối với tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm. Lực lượng chức năng của tỉnh như kiểm ngư, Bộ đội Biên phòng tỉnh, Công an tỉnh, cùng với các đơn vị lực lượng vũ trang của Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh như Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân, Hải đoàn Biên phòng 28, Chi cục Kiểm ngư Vùng 5 thường xuyên tổ chức các đợt cao điểm tuần tra, kiểm soát trên các vùng biển, nhất là khu vực giáp ranh với nước bạn, vùng chồng lấn chưa phân định giữa Việt Nam với các nước trong khu vực. Các hành vi vi phạm pháp luật như khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài; tháo gỡ, tắt thiết bị giám sát hành trình, không có giấy phép khai thác đều bị lực lượng chức năng xử lý nghiêm theo quy định.

Theo thống kê của Chi cục Thủy sản - Kiểm ngư tỉnh, từ năm 2023 đến tháng 4-2025, các lực lượng chức năng Trung ương và tỉnh phát hiện và xử lý 1.275 vụ việc liên quan đến tàu cá khai thác IUU. Nhiều vụ việc chuyển Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh để thực hiện điều tra, xử lý theo quy định pháp luật. Công an tỉnh khởi tố 25 vụ liên quan đến các tội danh tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép; tội chế tạo, sử dụng trái phép vật liệu nổ; chế tạo, tàng trữ trái phép vật liệu nổ; cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định...

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lê Hữu Toàn cho biết, tỉnh có nhiều nỗ lực trong việc quản lý tàu cá, tuy nhiên tình trạng tàu cá khai thác IUU vẫn còn xảy ra, ảnh hưởng lớn đến việc tháo gỡ thẻ vàng EC. Để chuẩn bị tốt các điều kiện tiếp đoàn thanh tra của EC lần thứ 5, trước mắt tỉnh tập trung tăng cường giám sát, theo dõi tàu cá có nguy cơ cao đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài; phối hợp với các xã, phường, đặc khu nắm chắc địa bàn, tích cực tuyên truyền, vận động chủ tàu không được đưa tàu và người ra nước ngoài khai thác trái phép. Đồng thời tiếp tục thực hiện kế hoạch phối hợp mở đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát với các lực lượng chức năng trong và ngoài tỉnh nhằm ngặn các hành vi khai thác IUU.

Bài và ảnh: THÙY TRANG