
1. Bảo vệ sức khỏe cộng đồng
Lợi ích đầu tiên và rõ ràng nhất của môi trường không khói thuốc là giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh do tiếp xúc với khói thuốc. Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có ít nhất 69 chất gây ung thư, như benzene, formaldehyde và arsenic. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng việc hít phải khói thuốc thụ động làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, hô hấp, đột quỵ và ung thư phổi, đặc biệt ở trẻ em và phụ nữ mang thai.
Xây dựng môi trường không khói thuốc trong nhà hàng, trường học, bệnh viện, nơi làm việc và các không gian công cộng giúp loại bỏ nguồn gây hại này, từ đó góp phần bảo vệ sức khỏe cho toàn xã hội. Đây cũng là cách phòng ngừa bệnh tật đơn giản nhưng mang lại hiệu quả lâu dài.
2. Tạo dựng lối sống lành mạnh và văn minh
Môi trường không khói thuốc góp phần thúc đẩy lối sống lành mạnh, đặc biệt trong giới trẻ. Khi thuốc lá không còn hiện diện công khai tại nơi công cộng, thanh thiếu niên sẽ ít bị ảnh hưởng bởi hình ảnh hút thuốc và giảm khả năng bắt chước hành vi đó. Đồng thời, môi trường trong sạch, không mùi thuốc lá cũng khiến người hút thuốc cảm thấy không thuận tiện khi sử dụng, từ đó giảm tần suất và tiến tới bỏ thuốc.
Ngoài ra, môi trường không khói thuốc thể hiện sự tôn trọng giữa các cá nhân trong cộng đồng, tôn trọng quyền được hít thở không khí trong lành của người khác. Điều này góp phần xây dựng một xã hội văn minh, lịch sự và quan tâm đến sức khỏe của nhau.
3. Giảm gánh nặng y tế và chi phí kinh tế
Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc lá gây ra tổn thất kinh tế toàn cầu khoảng 1.400 tỷ USD mỗi năm, bao gồm chi phí điều trị các bệnh liên quan và thiệt hại do mất năng suất lao động. Ở Việt Nam, con số này cũng lên tới hàng tỷ USD hằng năm.
Việc xây dựng môi trường không khói thuốc sẽ làm giảm số người hút, từ đó kéo theo việc giảm tỷ lệ bệnh tật do thuốc lá gây ra. Hệ quả là chi phí điều trị y tế sẽ giảm, gánh nặng tài chính lên hệ thống y tế công cộng sẽ nhẹ hơn. Đồng thời, năng suất lao động được cải thiện khi người lao động khỏe mạnh và không bị ảnh hưởng bởi các bệnh liên quan đến khói thuốc.
4. Bảo vệ trẻ em - thế hệ tương lai
Trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương nhất trước tác hại của khói thuốc thụ động. Trẻ em sống trong môi trường có người hút thuốc có nguy cơ cao mắc các bệnh, như viêm phổi, hen suyễn, viêm tai giữa và chậm phát triển phổi. Bên cạnh đó, trẻ cũng có nguy cơ cao bắt chước hành vi hút thuốc nếu thường xuyên tiếp xúc với hình ảnh này từ người lớn.
Do đó, việc tạo ra môi trường học đường, gia đình và cộng đồng không khói thuốc chính là hành động thiết thực để bảo vệ thế hệ tương lai khỏi những tổn thương không đáng có. Đây cũng là trách nhiệm đạo đức và xã hội của mỗi cá nhân trưởng thành.
5. Tăng hiệu quả quản lý và phát triển bền vững
Khi môi trường không khói thuốc được xây dựng và thực thi nghiêm túc, các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp sẽ có điều kiện làm việc tốt hơn. Không khí trong lành góp phần cải thiện tinh thần, nâng cao hiệu suất công việc và giảm xung đột giữa người hút và người không hút.
Ngoài ra, việc áp dụng quy định không hút thuốc ở nơi công cộng là bước đi quan trọng hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững mà Liên Hợp Quốc đề ra, trong đó bao gồm việc đảm bảo sức khỏe tốt cho mọi người, xây dựng môi trường làm việc an toàn và giảm tác động tiêu cực tới môi trường tự nhiên (giảm lượng tàn thuốc thải ra môi trường, giảm cháy nổ do thuốc lá).
Việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá mang lại rất nhiều lợi ích thiết thực và lâu dài cho cá nhân, cộng đồng và toàn xã hội. Đây không chỉ là giải pháp sức khỏe mà còn là một phần trong chiến lược phát triển bền vững. Để làm được điều này, cần sự chung tay của các cơ quan quản lý, các tổ chức, doanh nghiệp và toàn thể người dân. Mỗi người, bằng việc không hút thuốc lá nơi công cộng và vận động người xung quanh bỏ thuốc, có thể góp phần tạo nên một môi trường sống lành mạnh, an toàn và hạnh phúc hơn cho tất cả mọi người.
Bác sĩ Văn Hiển Tài
(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh An Giang)