Mang nước về cho vùng cao

Theo tính toán, trong 60 năm nữa, BĐKH sẽ làm môi trường tự nhiên, kinh tế - xã hội ĐBSCL thay đổi. Nước biển dâng cao làm ngập lụt phần lớn ĐBSCL vốn đã bị ngập lụt hàng năm; lưu lượng nước sông Mekong giảm từ 2¸24% trong mùa khô, tăng từ 7¸15% vào mùa lũ, hạn hán xuất hiện nhiều hơn, nước lũ cao hơn và thời gian ngập lũ kéo dài hơn.

An Giang là địa phương chịu ảnh hưởng sâu sắc của BĐKH, trong đó có 2 huyện miền núi Tịnh Biên và Tri Tôn. Do khu vực đồi núi nên việc SXNN, sinh hoạt của người dân gặp rất nhiều khó khăn. Trước khi có công trình thiết yếu phục vụ sinh hoạt và SX của người dân, vùng Bảy Núi chỉ SX vụ lúa mùa trên, nhờ nước trời mưa.

Có những năm bị khô hạn kéo dài, thiếu nước sinh hoạt, đời sống người dân gặp rất nhiều khó khăn. Chưa kể, thời tiết thất thường, tình trạng thiếu nước ảnh hưởng rất lớn đến công tác phòng cháy, chữa cháy (PCCC) rừng.

Ông Chau Sol có mấy công đất thuộc núi Dài (Tri Tôn), trồng rừng và vườn cây ăn trái. Nhiều năm trước, ông chủ động xây bồn chứa nước, nhằm dự trữ nguồn nước tưới cây. Tuy nhiên, chỉ sau ít tháng nắng nóng, nguồn nước trở nên khan hiếm.

“Tôi phải huy động cả gia đình chở từng can nước lên tưới cây. Thi thoảng trời mưa, nước tràn bồn dự trữ, cả nhà đều phấn khởi. Khi hồ nước Ô Tà Sóc được xây dựng, nhìn nước mênh mang dưới chân núi, chúng tôi rất mừng. Thời tiết ngày càng biến đổi thất thường, không năm nào giống năm nào, chỉ có chủ động tạo nguồn nước tưới tiêu trên núi, nông dân chúng tôi mới yên tâm SX” - ông Chau Sol kỳ vọng.

Ảnh: GIA KHÁNH

Để ứng phó với vấn đề BĐKH, dự án “Xây dựng hệ thống thủy lợi vùng cao thích ứng với BĐKH nhằm phục vụ tái cơ cấu SXNN cho đồng bào vùng Bảy Núi, tỉnh An Giang” được xem là giải pháp tốt, khả thi trong thời điểm hiện tại.

Khối lượng công việc trong dự án gồm: xây mới các hồ chứa phục vụ cấp nước tưới cho diện tích SX vùng cao, tạo nguồn cấp nước cho sinh hoạt, SX, chống hạn và phòng cháy; xây mới, nâng cấp các trạm bơm và hệ thống kênh tưới vùng cao; khôi phục, nạo vét các tuyến đường ô thoát lũ; gia cố hoàn chỉnh các tuyến đê bao ngăn lũ hiện có; xây dựng các công trình phục vụ tưới tiêu và phòng lũ.

UBND tỉnh khẳng định, dự án nhằm tăng cường khả năng tích trữ và điều tiết nước, chủ động tưới tiêu thông qua việc đầu tư xây dựng, nâng cấp các hồ chứa, giữ nước, hệ thống thủy lợi để cung cấp nước sinh hoạt, phục vụ PCCC rừng, SXNN trong mùa khô và điều tiết lũ trong mùa mưa, hạn chế ảnh hưởng, tác động tiêu cực của thiên tai, BĐKH đang diễn biến theo chiều hướng bất lợi cho khu vực vùng cao Tịnh Biên và Tri Tôn.

Việc xây dựng các hồ chứa tích trữ nước vào mùa mưa nhằm điều tiết, phục vụ SX, sinh hoạt, PCCC rừng vào mùa khô hạn, cắt lũ núi trong mùa mưa. Việc xây dựng hệ thống công trình thoát lũ, kiểm soát lũ bằng hệ thống công trình đê bao khép kín, các cống khu vực thủy lợi vùng ven kênh, dưới đê… giảm bớt áp lực dòng chảy đến SXNN, dân cư trong vùng dự án, không gây ra những biến động lớn ảnh hưởng đến sinh thái môi trường.

Đặc biệt, khi hoàn thành, dự án sẽ chủ động cung cấp nước tưới, tiêu cho trên 4.500ha cây trồng các loại, tạo nguồn tưới cho cây hoa màu khoảng 500ha và PCCC rừng cho khoảng 1200ha; tạo nguồn cấp nước sinh hoạt cho trên 80.000 người dân và cho chăn nuôi thuộc các xã trong vùng Bảy Núi. Ngoài ra, còn giúp sử dụng tài nguyên đất NN có hiệu quả nhất; giảm thiểu và ứng phó với những ảnh hưởng tiêu cực của thiên tai, do tình hình BĐKH đang diễn ra mạnh mẽ và ngày càng theo chiều hướng bất lợi như: lũ lụt, hạn hán…

Theo lộ trình, từ năm 2018-2020, huyện Tri Tôn sẽ được đầu tư xây dựng 3 hồ chứa nước (Núi Dài 2, Đak-Lay, Cô Tô), 2 trạm bơm điện (Cô Tô I, An Tức). Huyện Tịnh Biên được đầu tư 2 hồ chứa (Tà Lọt, Suối Tiên) và trạm bơm điện Văn Giáo. Các hồ chứa có dung tích thiết kế từ 153,687m3 đến 531,172m3.

Sau năm 2020, trạm bơm Lê Trì (Tri Tôn) và trạm bơm Văn Giáo (Tịnh Biên) được đầu tư cải tạo, nâng cấp. Dự kiến, tổng mức đầu tư dự án khoảng 440 tỷ đồng, chia ra thành 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (2018-2020) đầu tư 366,826 tỷ đồng, từ ngân sách trung ương hỗ trợ có mục tiêu (Chương trình mục tiêu BĐKH và tăng trưởng xanh giai đoạn 2017-2020) và ngân sách địa phương. Phần còn lại thuộc giai đoạn 2 (sau năm 2020), chỉ thực hiện khi có thẩm định về nguồn vốn.

KHÁNH HƯNG