Nâng giá trị cho sen

07/11/2024 - 05:40

 - Người dân khai thác cây sen theo cách phổ biến là hái hoa, gương sen, ngó sen, cuối vụ có thêm củ sen để bán. Giá trị của sen còn nhiều hơn thế, khi một số người tận dụng tất cả bộ phận của chúng làm trà, sáng tạo tranh, mỹ phẩm, nước hoa… Đây cũng là hướng mà chị Phạm Thị Diệu Liên (xã An Nông, TX. Tịnh Biên) theo đuổi, làm ra sản phẩm mới, nâng giá trị cây sen ở xứ núi.

Sản phẩm trà ướp hoa sen

Ở vùng biên thùy, không phải xứ sở của sen, nhưng chị Liên lại có niềm đam mê đặc biệt với loại hoa này. Gói gọn trong vườn sen làm kinh tế đơn thuần của gia đình, chị tận dụng nguồn nguyên liệu dồi dào, thử sức với nhiều ý tưởng độc đáo. Trà ướp sen là sản phẩm vừa được chị chào hàng gần đây. Những bông sen chớm nở được thu hoạch từ sáng sớm, khi tiết trời còn mát mẻ, tiến hành ướp tại chỗ. Nếu còn búp thì sen chưa đủ mùi thơm, khi nở bung sẽ gây khó khăn trong việc ướp trà, do cánh sen mau héo, dễ rụng.

Ngoài bông sen chính có vai trò giữ trà bên trong, chị Liên thu hoạch thêm nhụy từ các hoa khác để ướp cho thành phẩm đậm hương. Từ 3 - 4 ngày, trà sen có thể sử dụng. Mỗi bông sen chứa được 10 - 15g trà. Búp sen “ngậm” đủ trà, để yên trong 12 giờ, giữ nguyên cuống hoa, đến khi đem hút chân không mới cắt bỏ phần cuống. Trà ướp bông sen được bảo quản lạnh hoặc sấy khô để bảo quản tự nhiên môi trường bên ngoài.

 Giá thành túi trà loại 1 (bên trong có 2 bông được hút chân không) là 45.000 đồng, giá lẻ 1 bông ướp loại 2 là 12.000 đồng. Nhấp ngụm trà, tận hưởng sự tươi nguyên nhẹ nhàng của những bông sen hàm tiếu, hay ngay cả lúc trước khi hãm trà, người thưởng thức cũng có thể “thưởng” hương thơm của từng búp hoa trên tay.

Ngoài vườn sen của gia đình, chị Liên còn kết hợp với 1 nông dân tại xã Vĩnh Trung (có diện tích trồng sen lớn) để thu hoạch bông hàng ngày. Đặc trưng của trà bông sen là hương thơm nhẹ nhàng, thanh thoát, nước trong và dư vị thanh tao, hậu ngọt dịu. Mùi thơm của sen hòa với vị chát nhẹ của trà một cách hài hòa vừa đủ. Thưởng thức trà sen ngon nhất là hãm một lượng nhỏ trà ra nước loãng, không pha quá nhiều vì mùi trà sẽ át hương thơm của nhụy sen. Trà sen còn có công dụng thanh nhiệt giúp ngủ ngon, thư giãn.

Tranh trên lá sen khô

Với người Việt, làm trà và thưởng trà là một văn hóa lâu đời. Tuy nhiên, ở tỉnh miền Tây như An Giang, sản phẩm này còn khá mới mẻ. Nhận định thị trường tiêu thụ và khách hàng trong tỉnh còn hạn chế, chị Liên đặt mục tiêu phát triển sản phẩm của mình trở thành món quà sức khỏe với giá cả phải chăng, tiến tới xây dựng thương hiệu. Chị vừa bán, vừa tặng để tiếp cận khách hàng. Phản hồi bước đầu, khá nhiều người yêu thích, đặt làm quà tặng.

Hơn 1 năm trước, chị Liên còn nghiên cứu thành công và phối hợp cùng một họa sĩ làm ra dòng tranh vẽ trên lá sen khô, đang đăng ký để công nhận sản phẩm đạt chuẩn OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) ở địa phương. Tranh sen là một bài toán khó, khi tận dụng lá sen làm nguyên liệu nền tranh, lấy vẻ đẹp của gân lá làm cảm hứng, mỗi nền tranh dựa vào đặc điểm riêng để lên ý tưởng nội dung phù hợp. Chế tác tranh vẽ trên lá sen khô buộc chị Liên nghiên cứu tổng hợp từ tranh và tặng phẩm sen đã có trên thị trường, rồi tìm hướng đi riêng.

Chị Liên là cán bộ kỹ thuật nông nghiệp, vừa làm, vừa chắt lọc những kiến thức trong ngành nông nghiệp để hiểu đặc tính cây trồng, nghiên cứu ra nguyên liệu phù hợp. Nữ kỹ sư “tay ngang” làm nghệ thuật đã kiên trì đưa tranh sen đến tay nhiều khách hàng, mỗi ngày càng nâng tầm nghệ thuật và chất lượng. Tranh sen hiện nay được chị sáng tạo kết hợp gắn thêm đồng hồ, đèn led bắt sáng, chú trọng màu sắc tươi tắn, có độ bền, hài hòa chi tiết, nội dung…

Những ngày đầu mày mò làm sản phẩm hoa sen sấy khô bất tử, chị chuyển hướng sang làm tranh, vì gặp khó khăn về công nghệ máy sấy, thị trường không phổ biến. Những lá sen với đường gân gồ ghề được biến hóa thành tranh theo chủ đề Phật giáo, chữ thư pháp, phụ họa vẽ hoa sen theo màu. Tranh sen “Lien Lotus” phần lớn được đặt hàng làm quà tặng của các đơn vị, cá nhân dịp học tập, tập huấn, giao lưu trong và ngoài địa phương. Giờ đây, có thêm trà sen phục vụ khách hàng thưởng thức theo phân khúc riêng, chú trọng chất lượng, ý nghĩa, có giá trị sử dụng lẫn tinh thần.

MỸ HẠNH