Những ván cờ tướng đầu năm

Đã thành thông lệ, mỗi dịp Tết đến, Xuân về hoặc trong các dịp lễ hội, người Việt Nam thường tổ chức các trò chơi truyền thống. Trong đó, cờ tướng là thú chơi tao nhã, thu hút nhiều người tham gia, ai cũng bình đẳng trước những ván cờ.

Trong những ngày Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, nhiều quán cà-phê có phục vụ cờ tướng mở cửa xuyên suốt để phục vụ những người yêu thích đến giao lưu, giải trí qua vài ván cờ đầu năm. Tại xã Hòa Bình (huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang), quán cà-phê Dũng là một trong những điểm chơi cờ thu hút nhiều “kiện tướng” nhất.

Ngồi quan sát một trận cờ, ông Dương Văn Tú cho biết, những ván cờ ngày Tết mang tính chất giải trí, giao lưu giữa những người cùng sở thích, chứ không đặt nặng yếu tố phân cao thấp về trình độ. Điều này làm cho người chơi lẫn người xem cảm thấy thoải mái, vui vẻ.

Từ một người đứng ngoài xem cờ, học cách đánh cờ đến trở thành người yêu thích cờ tướng, anh Trần Thanh Tiền cho hay: “Bản chất của môn cờ tướng buộc người chơi phải tính toán, thấu hiểu từng nước cờ để vận dụng nên càng chơi, càng thấy lôi cuốn, hấp dẫn. Không gì thú vị bằng cảm giác thi triển các nước cờ trong thế trận giằng co, phân tranh để đi đến chiến thắng đối phương một cách thuyết phục”.

Không kén đối tượng, cờ tướng thu hút đông đảo người dân tham gia

Không chỉ giao lưu, cờ tướng còn được ngành chức năng đưa vào thi đấu tại các giải mừng Xuân. Điển hình như Trung tâm Văn hóa - Thể thao và Truyền thanh huyện Chợ Mới vừa tổ chức giải cờ tướng mừng Đảng - mừng Xuân Giáp Thìn năm 2024. Giải đấu quy tụ 54 kỳ thủ đến từ 18 xã, thị trấn. Các kỳ thủ thi đấu theo thể thức loại trực tiếp, 3 ván thắng 2.

Thời gian thi đấu mỗi ván cờ là 60 phút. Sau thời gian quy định, nếu ván cờ chưa kết thúc, người chơi có thêm 20 phút để hoàn thành ván cờ, nếu hòa sẽ bốc thăm phân định thắng thua. Giải đấu đã tạo điều kiện cho các kỳ thủ và các câu lạc bộ cờ tướng trên địa bàn huyện có dịp cọ xát, giao lưu, học hỏi lẫn nhau để nâng cao trình độ. Đồng thời, giúp ban tổ chức lựa chọn các kỳ thủ xuất sắc tham gia thi đấu giải cấp tỉnh.

Cờ tướng là môn thể thao có mặt khá lâu. Hiện hầu hết các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đều có kỳ thủ, một số nơi đã thành lập câu lạc bộ, còn lại phần lớn là người chơi tự phát ở các quán cà-phê, vỉa hè hay tại tư gia.

Qua vài ván cờ giao lưu đầu Xuân với anh em trong bầu không khí vui vẻ, ông Lê Hoài Nam (huyện Châu Thành) hào hứng: “Trong những ngày Tết cổ truyền của dân tộc, cả gia đình quây quần chơi cờ tướng làm không khí họp mặt đoàn viên trở nên sôi nổi, vui vẻ hơn. Mỗi ván cờ không chỉ tăng tính kết nối các thế hệ trong gia đình, mà còn trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt”.

Cờ tướng là môn thi đấu đối kháng, chứa đựng sự thiên biến, vạn hóa. Một bàn cờ có 32 quân, nhưng ẩn sau đó là hàng ngàn nước đi. Mỗi người có một thế mạnh riêng trong khai cuộc, trung cuộc hay tàn cuộc; hoặc bí quyết sử dụng các quân cờ.

Theo những người có kinh nghiệm, những người nóng nảy thì hay hiếu thắng, vội vàng hấp tấp thường có phong cách tấn công ngay từ khi khai cuộc. Trong khi đó, những người linh hoạt thì tính toán kỹ lưỡng, xử lý tình huống nhanh gọn, quyết đoán, luôn có những nước cờ hay, sáng tạo, đôi khi còn dùng mẹo để dụ đối phương hoặc tấn công khi họ có sơ hở...

Ngày nay, cờ tướng có một biến thể khiến nó duy trì sức hút với nhiều đối tượng, đó là “cờ úp”. Khởi đầu ván cờ, trừ quân tướng, các quân cờ của mỗi bên đều bị úp và xáo trộn ngẫu nhiên sau đó sắp theo thế trận thông thường. Nước đi đầu tiên phải tuân theo luật đi của cờ tướng tại vị trí mà nó đang chiếm giữ. Sau nước đi đầu tiên, các quân cờ được lật ra để biết nó là quân gì. Và từ nước đi này, các quân cờ phải đi theo luật của cờ tướng.

Do sự xáo trộn ngẫu nhiên, sĩ và tượng vốn dĩ chỉ nằm một bên bàn cờ để bảo vệ tướng thì nay có thể “vượt sông” sang tấn công địch. Tốt vốn ở hàng đầu, nhưng trong "cờ úp" có thể xuất hiện ở hàng dưới cùng... Chính sự “đổi vị” này tạo ra bất ngờ và giúp "cờ úp" có thế mạnh riêng, dẫu không được công nhận chính thức.

Trong thế giới hiện đại, sức hút của bộ môn cờ tướng vẫn không hề suy giảm mà trở thành phương tiện kết nối đam mê, rèn luyện trí óc rất hiệu quả. Đối với những người yêu thích bộ môn này, chơi cờ tướng là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày.

MINH ĐỨC