Nức tiếng tôm khô phường Tô Châu

Tôm được bắt từ đầm Đồng Hồ có vị ngọt thanh, mùi thơm dịu và thịt dẻo, ít nơi nào sánh được.

Từ đầm Đông Hồ đến giàn phơi nắng

Mặt trời vừa nhô lên khỏi núi Tô Châu, mặt nước đầm Đông Hồ ánh lên màu hồng sớm. Từng ghe, tàu nối nhau cập bến, theo sau là những chàng trai gánh tôm tươi rói rảo bước nhanh về. Trên vai họ là gánh tôm còn lấp lánh nước biển, phản chiếu ánh bình minh. Đó là hình ảnh thân quen của ngư dân vùng biển Tô Châu bao đời nay.

Trên những giàn tre hay khoảng sân rộng, từng mẻ tôm được trải đều, ánh lên màu đỏ rực rỡ dưới nắng. Ánh sáng phản chiếu trên lớp vỏ tôm, hòa cùng làn da rám nắng, những bàn tay sạm đen của người làm, tạo nên bức tranh lao động đầy sức sống.

Gần 60 năm làm nghề tôm khô, bà Lê Xuân Mai, ngụ khu phố 2, phường Tô Châu cho biết: “Quy trình làm tôm khô tuy giản dị nhưng đòi hỏi tỉ mỉ. Tôm luộc vừa chín tới, phơi từ 2 - 3 nắng, trở đều cho khô đều mặt. Mỗi ngày, cơ sở của tôi chế biến từ 700kg đến 1 tấn tôm nguyên liệu. Tất cả quy trình đều được làm thủ công, không dùng chất bảo quản nên chất lượng tôm khô được đảm bảo”.

Để làm mỗi ký tôm khô cần đến 8 - 10 ký tôm tươi, vì thế mỗi mẻ khô là kết tinh của công sức, nắng trời và tình yêu nghề. Điều đặc biệt làm nên hương vị riêng của tôm khô Tô Châu chính là nguồn nguyên liệu tươi sống từ tự nhiên. Không qua ướp hóa chất hay xử lý công nghiệp, chỉ cần nắng, gió và bàn tay khéo léo, người dân đã tạo nên đặc sản trứ danh của xứ biển. Tôm khô thành phẩm có màu đỏ hồng tự nhiên, vị ngọt thanh, mùi thơm dịu và thịt dẻo, ít nơi nào sánh được.

Những con tôm đất, tôm thẻ, tôm chì được đánh bắt tự nhiên từ đầm Đông Hồ là nguyên liệu tạo nên tôm khô Tô Châu nức tiếng. 

Tôm đem về đến nhà được rửa bằng nước sạch, rồi luộc bằng lửa củi. Hơi nước nghi ngút, mùi tôm chín lan tỏa khắp con hẻm nhỏ, đánh thức cả khu phố ven núi.

Tôm vừa chín tới phải nhanh tay vớt ra mang đi phơi.

Bà Lê Xuân Mai (bìa trái) - chủ cơ sở chế biến tôm khô Xuân Mai (ngụ khu phố 2, phường Tô Châu) cùng phân loại tôm khô.

Giữ nghề, giữ hương vị biển

Theo nhiều người dân sống lâu năm tại phường Tô Châu, nghề làm tôm khô tại đây có từ lâu đời. Ngày nay, hàng chục hộ dân vẫn bền bỉ giữ nghề, xem đó như một phần ký ức gắn với cha ông đi biển. Mùa nắng đến, đi dọc con đường ven núi dễ dàng bắt gặp những sân phơi đỏ rực tôm khô, mùi thơm quyện gió biển. Các mẹ, các chị vừa làm vừa chuyện trò, tay thoăn thoắt xoay tôm cho đều nắng.

Anh Huỳnh Văn Lợi, người làm nghề chế biến tôm khô lâu năm, tâm sự: “Nghề này cực nhưng vui. Khách gần xa ăn tôm Tô Châu là nhớ hoài. Mình làm kỹ, giữ hương vị cũ nên ai ăn cũng khen ngọt, dẻo, thơm”. Nhờ đặc sản này, khi đến phường Tô Châu, khách du lịch không chỉ ngắm cảnh mà còn có cơ hội trải nghiệm phơi tôm, lột tôm, sàng tôm và mua đặc sản làm quà.

“Tôm khô ở phường Tô Châu được làm sạch sẽ, thịt tôm ngọt, không quá khô. Lần nào đến đây tôi cũng mua từ 5 - 10kg để làm quà tặng cho người thân, bạn bè trong cơ quan”, chị Nguyễn Thị Thiên Hương, ngụ tỉnh Tây Ninh cho biết.

Phường Tô Châu đang xây dựng thương hiệu “Tôm khô Tô Châu”. Các hộ đầu tư về bao bì, nhãn mác và kết hợp quảng bá du lịch làng nghề. 

Các món ngon được chế biến từ tôm khô của phường Tô Châu.

Giữa nhịp sống đô thị ngày càng đổi thay, hình ảnh giàn phơi tôm đỏ au dưới nắng vẫn là nét riêng khó lẫn của phường Tô Châu - nơi người dân sống cùng biển, làm nghề bằng tình yêu và lòng tự hào. Mỗi mẻ tôm khô là tinh hoa của biển cả, của nắng gió và bàn tay người dân xứ biển.

DANH THÀNH thực hiện.