Phát hiện hành tinh ‘siêu Trái Đất’ có thể tồn tại sự sống

Theo trang Daily Mail (Anh), các nhà thiên văn học tại Viện Khoa học Trung Quốc ở Bắc Kinh vừa phát hiện một hành tinh mang tên Kepler-725c, nằm cách Trái Đất khoảng 2.400 năm ánh sáng. Điều đáng chú ý là hành tinh này được cho là có điều kiện thích hợp để sự sống phát triển, tương tự môi trường từng hình thành sự sống trên Trái Đất.

Kepler-725c được xếp vào nhóm “siêu Trái Đất” – tức là những hành tinh có khối lượng lớn hơn Trái Đất nhưng vẫn nhỏ hơn các hành tinh khí khổng lồ như Sao Hải Vương. Với khối lượng gấp khoảng 10 lần Trái Đất, hành tinh này nằm trong vùng có thể sinh sống – khu vực quanh ngôi sao trung tâm mà ở đó nhiệt độ đủ thích hợp để nước dạng lỏng có thể tồn tại. Đây là một yếu tố then chốt cho sự sống dựa trên carbon như chúng ta biết đến.

Giống như hành tinh xanh của chúng ta, Kepler-725c là một hành tinh đá, có thể có đại dương bao phủ và lục địa lộ thiên. Trong báo cáo của nhóm nghiên cứu, các nhà khoa học mô tả: “Kepler-725c cũng có thể là một thế giới nước – hành tinh chứa nhiều chất bay hơi, với bề mặt chủ yếu là đại dương”.

Một năm trên Kepler-725c kéo dài khoảng 207,5 ngày, do thời gian quay quanh ngôi sao của nó ngắn hơn Trái Đất. Dù hành tinh này nhận lượng bức xạ gấp khoảng 1,4 lần Trái Đất, nhưng các nhà khoa học nhận định mức độ này không đủ để làm nhiệt độ vượt ngưỡng có thể duy trì sự sống.

Điểm đặc biệt khác của Kepler-725c là quỹ đạo lệch tâm, khiến khoảng cách giữa hành tinh và ngôi sao mẹ thay đổi trong chu kỳ quay – điều có thể ảnh hưởng đến khí hậu hành tinh. Ngôi sao trung tâm của hệ, Kepler-725, là một ngôi sao tương tự Mặt Trời nhưng trẻ hơn rất nhiều, chỉ khoảng 1,6 tỷ năm tuổi, so với 4,6 tỷ năm của Mặt Trời. Ngoài Kepler-725c, hệ sao này còn có một hành tinh khác là Kepler-725b – một hành tinh khí khổng lồ có chu kỳ quỹ đạo chỉ 39,64 ngày.

Toàn bộ hệ sao này được phát hiện nhờ kính viễn vọng không gian Kepler – sứ mệnh tiên phong của NASA ra mắt từ năm 2009, nhằm tìm kiếm các hành tinh có kích thước gần giống Trái Đất quay quanh những ngôi sao khác trong thiên hà. Kepler hoạt động cho đến năm 2018 và đã góp phần phát hiện hàng nghìn ngoại hành tinh.

Phần lớn các hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời (gọi là ngoại hành tinh) được phát hiện qua phương pháp quá cảnh (transit) – theo dõi sự thay đổi ánh sáng của ngôi sao khi hành tinh đi ngang qua. Một phương pháp khác là tốc độ xuyên tâm (radial velocity) – quan sát sự dao động của ngôi sao do tác động hấp dẫn từ hành tinh.

Tuy nhiên, phát hiện Kepler-725c lại đến từ một kỹ thuật phức tạp hơn, được gọi là biến thiên thời gian quá cảnh (Transit Timing Variation – TTV). Phương pháp này theo dõi những sai lệch nhỏ trong thời điểm quá cảnh dự kiến của một hành tinh đã biết, từ đó suy ra sự tồn tại và đặc điểm của hành tinh thứ hai.