Củ Ram Kand Mool. (Nguồn: odditycentral.com)
Ram Kand Mool, một loại củ hình trống được bán rộng rãi khắp đường phố Ấn Độ như một món ăn vặt lành mạnh trong nhiều thập kỷ.
Đặc biệt, đây vẫn là một ẩn số đối với các nhà khoa học vì chưa ai có thể tìm ra loại củ này mọc ra từ cây nào.
Các nhà thực vật học Ấn Độ đã bắt đầu phát triển những nghiên cứu để tìm hiểu về Ram Kand Mool vào những năm 1980 sau khi cố gắng và không tìm ra được nguồn gốc của món ăn vặt.
Ram Kand Mool được bán rộng rãi ngoài đường phố. Tuy nhiên không người bán hàng nào tiết lộ nơi sản xuất ra loại củ này và nếu có thì họ đều đưa ra những câu trả lời mâu thuẫn với nhau.
Một số cho rằng đó là củ trong khi số khác nói đó là thân cây. Đa số trả lời rằng họ mua củ từ bên thứ ba và không rõ nguồn gốc của nó.
Điều kỳ lạ là trên thực tế, ngay cả các nhà thực vật học cũng chưa tìm được bằng chứng khoa học nào lý giải cho câu hỏi này.
Ram Kand Mool thường được người bán quảng cáo là nguồn thực phẩm duy nhất của Chúa Ram khi ông bị đày vào rừng cùng với vợ là Sita và anh trai Lakshman.
Những người bán hàng cho rằng loại thức ăn này giúp cơ thể giải nhiệt vào mùa hè, làm dịu cơn đói và khát cũng như cung cấp đủ các hợp chất có tác dụng như thuốc giảm đau.
Món ăn này được cắt thành những lát rất mỏng từ một củ nặng đến 300kg, có thể chế biến với tất cả các loại gia vị, từ ớt, muối, chanh và đường.
Một nhà báo Ấn Độ kiêm blogger ẩm thực có tên Bartha Kumari từng có bài viết trên tạp chí Atlas Obscura, tóm tắt nỗ lực của các nhà thực vật học nhằm tìm kiếm nguồn gốc của Ram Kand Mool, từ những bước ban đầu cho đến ngày nay.
Theo bài viết, phải đến năm 1994, công cuộc tìm kiếm nguồn gốc của loại củ đặc biệt này mới có tiến triển khi Tiến sỹ Koppula Hemadri bắt đầu đi khắp Ấn Độ để tìm hiểu nguồn gốc của nó.
Hemadri tìm ra được nguồn gốc của loại củ này là gốc cây thùa. Nhưng bản thân Hemadri sau đó cũng thừa nhận không có bằng chứng khẳng định đáp án của ông là đúng.
Vào khoảng thời gian Hemadri đang tiến hành nghiên cứu của mình, nhà thực vật học, Tiến sỹ Ali Moulali cũng đã cố gắng trả tiền cho một nhà cung cấp Ram Kand Mool để tìm hiểu nguồn gốc của cây.
Ông cũng được cho biết món ăn làm từ cây thùa, nhưng là dùng thân cây chứ không phải là phần gốc hay rễ.
Một bước đột phá thực sự trong nghiên cứu nhằm giải quyết bí ẩn về Ram Kand Mool đến vào năm 2010, khi một nhóm các nhà khoa học tiến hành xét nghiệm ADN trên một lát củ. Kết quả cho thấy nó trùng khớp với ADN của cây thùa, tới 89%.
Bất cứ bằng chứng nào thu thập được cho đến thời điểm đó đều chỉ đến kết quả là cây thùa.
Điều thú vị là cây thùa có chứa nhiều ancaloid, có thể gây ngộ độc nếu dùng với số lượng lớn. Đây có thể là lý do tại sao các hàng rong chỉ bán nó ở dạng lát mỏng.
Vào năm 2011, các nhà thực vật học đã thu hẹp nghiên cứu và thực hiện cắt bỏ lá của cây thùa Sisalana, để lộ ra một thân củ lớn, màu trắng tương tự như loại được bán bởi những người bán hàng rong. Tuy nhiên, đó vẫn chưa phải là kết quả cuối cùng.
Cây thùa có rất nhiều loài và một số loài rất giống nhau, do đó các nhà khoa học không thể tìm ra chính xác nguồn gốc của món ăn vặt đường phố phổ biến này là từ đâu.
Theo họ, cây bán ngoài phố có thể là loài Sisalana hoặc Americana, hoặc một số loài ngoại lai khác.
“Chúng tôi không thể kết luận cho đến khi các nhà cung cấp cho chúng tôi xem cây. Tuy nhiên họ giữ kín điều này như một bí mật kinh doanh để tạo ra sự tò mò xung quanh món ăn” - Tiến sỹ Vinod B. Shimpale, đồng tác giả của nghiên cứu năm 2011, thừa nhận.
Một số nhà khoa học thì không tin rằng loại củ này là từ cây thùa. Tiến sĩ Chenna Kesava Reddy Sangati, một trợ lý giáo sư về dinh dưỡng và công nghệ ở Bengaluru, người đã nghiên cứu sâu về cây thùa, chắc chắn rằng Ram Kand Mool không được làm từ cây thùa.
Ông khẳng định cây thùa có độ ngọt cao, thân dạng sợi và khó cắn, trong khi bản thân món ăn vặt này “có cảm giác ăn trong miệng rất mượt mà, dễ cắn và không ngọt lắm.”
Giữ bí mật về nguồn gốc của Ram Kand Mool là đặc điểm then chốt của các nhà kinh doanh. Các quan chức lâm nghiệp ở Maharashtra đã cố gắng theo dõi những người bán hàng, nhưng không có kết quả.
Trong khi đó các nhà cung cấp không chấp nhận việc mua sản phẩm với số lượng lớn và việc tiết lộ bất kỳ loại thông tin nào về nguồn gốc của củ đều bị coi là điều cấm kỵ.
“Xin vui lòng hỏi bất cứ điều gì ngoài nguồn gốc của Ram Kand Mool. Sẽ không có ai nói với bạn bất cứ điều gì. Đây là luật kinh doanh của chúng tôi” - một người bán hàng nói với nhà báo Bartha Kumari, khi cô yêu cầu anh tiết lộ nguồn gốc của món ăn./.
Theo MINH PHƯƠNG (Vietnam+)