Vì vậy, ngành giáo dục đã và đang nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên, đồng thời cũng nêu ra các biện pháp phòng tránh, góp phần tạo dựng môi trường mạng an toàn và lành mạnh.
Nâng cao nhận thức cho học sinh
Thời gian gần đây, trên địa bàn một số tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Quảng Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh liên tiếp xảy ra tình trạng các đối tượng giả danh lực lượng công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện đe dọa, thao túng tâm lý đối với trẻ em; học sinh, sinh viên liên tục nhận được thông báo liên quan đến vụ án đang được điều tra rồi yêu cầu gia đình chuyển tiền chuộc người với tên gọi là “bắt cóc online”. Trong đó, cá biệt có vụ việc đối tượng dụ dỗ, hướng dẫn trẻ em di chuyển từ Hà Nội vào Thành phố Hồ Chí Minh, sau đó đến các địa phương giáp biên giới và sang Campuchia để “du lịch”.
Nhằm ngăn chặn các hành vi lừa đảo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành văn bản cảnh báo thủ đoạn tội phạm lợi dụng không gian mạng để dụ dỗ, lôi kéo học sinh, sinh viên; đồng thời yêu cầu các cơ sở giáo dục, đào tạo tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức phòng tránh cho người học. Nhằm thực hiện tốt yêu cầu nêu trên, ngày 9/10, Trường trung học cơ sở Nguyễn Du (phường Đại Mỗ, TP Hà Nội) tổ chức chương trình “Chiến dịch “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến”.
Thời gian gần đây, trên địa bàn một số tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Quảng Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh liên tiếp xảy ra tình trạng các đối tượng giả danh lực lượng công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện đe dọa, thao túng tâm lý đối với trẻ em; học sinh, sinh viên liên tục nhận được thông báo liên quan đến vụ án đang được điều tra rồi yêu cầu gia đình chuyển tiền chuộc người với tên gọi là “bắt cóc online”.
Theo Hiệu trưởng Trường trung học cơ sở Nguyễn Du Nguyễn Thị Lý: “Chiến dịch “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến” mang thông điệp vô cùng nhân văn: Không ai đơn độc trong thế giới số - luôn có thầy, cô giáo, gia đình và cộng đồng đồng hành, bảo vệ và sẻ chia.
Không chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, nhà trường còn triển khai nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực thông qua các buổi tọa đàm, tập huấn kỹ năng an toàn mạng cho học sinh, giáo viên và phụ huynh; lồng ghép nội dung giáo dục an toàn số vào tiết sinh hoạt lớp, hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; khuyến khích học sinh sáng tạo nội dung tích cực trên mạng xã hội, lan tỏa những giá trị tốt đẹp. Đồng thời, xây dựng kênh tư vấn và hỗ trợ học sinh khi gặp tình huống nguy hiểm trong không gian mạng để “không em nào phải một mình”.
“Nhà trường kêu gọi các bậc cha mẹ hãy đồng hành cùng con, trò chuyện và định hướng khi con tham gia mạng xã hội. Bên cạnh đó, các em học sinh hãy sử dụng internet thông minh, nhân văn, có trách nhiệm. Đừng im lặng khi thấy bạn bị tổn thương và hãy nhớ các em không bao giờ đơn độc”, cô Nguyễn Thị Lý chia sẻ.
Cũng tại Hà Nội, ngày 29/9, Trường liên cấp trung học cơ sở, tiểu học tư thục Ngôi Sao Hà Nội đã có thông báo về việc phối hợp bảo đảm an toàn cho học sinh khi tham gia các hoạt động ngoài nhà trường. Theo lãnh đạo nhà trường, chiều 28/9, sau khi học sinh hoàn thành kỳ thi ASMO (là kỳ thi đánh giá năng lực Khoa học, Toán và Tiếng Anh toàn cầu của Malaysia) tại một điểm thi thuộc phường Hà Đông, một phụ huynh có gọi xe ô-tô công nghệ để đón con.
Trong lúc chờ xe, học sinh bị một đối tượng lạ mặt điều khiển xe máy tiếp cận, giả danh là tài xế được phụ huynh đặt. Do vội di chuyển, học sinh đã lên xe mà chưa kịp kiểm tra thông tin mẹ đã gửi (loại xe, biển số xe, tên tài xế). Chỉ đến khi nhận được cuộc gọi của mẹ thông báo xe mẹ đặt chưa đón được con, học sinh mới biết có sự nhầm lẫn. Mặc dù học sinh đã yêu cầu dừng xe, nhưng tài xế không chấp thuận mà tiếp tục điều khiển phương tiện chạy nhanh hơn. Quá hoảng loạn, học sinh đã tìm cách nhảy xuống đường khi phương tiện này đang di chuyển.
Thực tế cho thấy, trẻ em, học sinh là đối tượng dễ bị tổn thương và cần được trang bị kiến thức, kỹ năng để tự bảo vệ mình trên môi trường mạng. Trách nhiệm của nhà trường, gia đình và xã hội là tạo dựng một môi trường mạng lành mạnh, an toàn, giúp các em phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.
Theo Phó Vụ trưởng Học sinh, Sinh viên (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Nguyễn Thị Nhung, bên cạnh các kết quả đạt được, công tác “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng” vẫn còn những hạn chế, bất cập như: Công tác quản lý, tổ chức giáo dục văn hóa ứng xử cho trẻ em, học sinh chưa được triển khai mạnh mẽ. Việc nắm bắt thông tin, định hướng tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống cho các em còn hạn chế.
Nhiều giáo viên chưa được đào tạo bài bản về cách xử lý khủng hoảng truyền thông, cách tư vấn tâm lý cho nạn nhân bị bắt nạt trên môi trường mạng. Phòng tư vấn tâm lý học đường ở nhiều nơi vẫn còn yếu và thiếu. Vì vậy, trong thời gian tới, ngành giáo dục tăng cường các hoạt động tập huấn, tuyên truyền các biện pháp phòng tránh; tạo dựng môi trường mạng an toàn và lành mạnh.
Công tác "Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng” vẫn còn những hạn chế, bất cập.
Phó Vụ trưởng Học sinh, Sinh viên (Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Nguyễn Thị Nhung
Đề cập công tác bảo vệ học sinh trên môi trường mạng, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Ninh Bình Nguyễn Tiến Dũng cho biết, công tác bảo đảm an toàn trường học được ngành giáo dục triển khai toàn diện trên mọi mặt, từ an ninh trật tự đến phòng, chống tai nạn và an toàn giao thông, tạo dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh. Công tác bảo đảm an ninh, trật tự được triển khai đồng bộ tại tất cả cơ sở giáo dục. Các trường đã phối hợp chặt chẽ với công an địa phương thực hiện hiệu quả phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”.
Đồng thời, tổ chức tuyên truyền, tập huấn về phòng chống bạo lực học đường, xâm hại trẻ em, phòng, chống ma túy và kỹ năng sử dụng internet an toàn. Đáng chú ý, ngành giáo dục đã xây dựng môi trường giáo dục “ba không”: Không ma túy, không bạo lực học đường, không vi phạm pháp luật.
Trong khi đó, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hải Phòng Lương Văn Việt cho rằng, công tác tư vấn tâm lý học đường chủ yếu do giáo viên kiêm nhiệm đảm trách, vừa phải giảng dạy nhiều tiết học, vừa phụ trách tư vấn cho nên thời gian dành cho học sinh không bảo đảm, hiệu quả còn hạn chế. Đội ngũ phụ trách chưa được đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ tâm lý, thiếu điều kiện để theo sát và hiểu rõ diễn biến tâm sinh lý của học sinh.
Bên cạnh đó, tác động từ công nghệ thông tin, nhất là mạng xã hội, đang tạo ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến tư duy, hành vi của giới trẻ. Một bộ phận phụ huynh còn chưa quan tâm đúng mức đến việc giáo dục con em, có xu hướng phó mặc hoàn toàn cho nhà trường, làm giảm hiệu quả phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc hỗ trợ học sinh phát triển toàn diện.
Đọc nhiều
