Thay đổi tư duy của người đi tìm việc

Chị T.TV. (huyện Thoại Sơn), sau nghỉ việc vài năm và trở thành “mẹ bỉm sữa”, đến nộp hồ sơ xin việc rất nhiều nơi vẫn chưa xin được. Từng làm trong lĩnh vực ngân hàng, marketing, kinh doanh tự do… chị V. tự tin mình có khả năng đáp ứng yêu cầu của nhiều DN. “Việc làm của tôi phải trên 5 triệu đồng/tháng, bởi hiện nay, chỉ lo sữa, tã cho con đã tốn hơn 3 triệu đồng. Tôi cần tìm công việc có thu nhập khá để giảm bớt gánh nặng kinh tế với chồng” - chị V. chia sẻ. Sau cuộc trao đổi với chị V., DN tuyển dụng đã chỉ ra góc nhìn khách quan hơn. Điều đáng nói là chị V. đã “bỏ rơi” bản thân trong nhiều năm qua, khi liên tục đổi việc mà không nâng cấp, học tập thêm kiến thức, kỹ năng mới. Các yêu cầu của công việc trong môi trường DN luôn thay đổi, đòi hỏi người làm việc phải liên tục “làm mới” chính mình.

Đại diện một DN tại TP. Long Xuyên cho biết, không riêng những trường hợp như chị V., họ còn gặp nhiều người xin việc bằng vốn kinh nghiệm của “nhiều năm trước”, hoặc mới ra trường với bằng tốt nghiệp khá, giỏi, nơi đào tạo danh tiếng… nhưng thiếu sự bắt nhịp với sự biến động bên ngoài. Thậm chí, một số người không sử dụng được mạng xã hội, nhưng lại yêu cầu mức lương khá cao. “Các vị trí công việc và mức lương tương xứng không thiếu, có việc thu nhập vài chục triệu đồng là bình thường, nhưng chúng tôi chỉ trả lương cho những nhân viên giỏi nhất, ưu tú nhất, có tinh thần cầu tiến… chứ không phải người có nhiều kinh nghiệm hay học giỏi trong trường” - đại diện DN này nhấn mạnh.

Người lao động, học sinh tìm hiểu các ngành nghề tại ngày hội việc làm

Hiện nay, ngoài các việc làm phổ thông đang được tuyển lao động số lượng lớn, yêu cầu đơn giản về tuổi tác, sức khỏe, tay nghề… trong lĩnh vực thủy sản, may mặc, thì nhiều DN khác đẩy mạnh truyền thông “việc tìm người” các vị trí đòi hỏi trình độ cao. Đầu năm đến nay, hoạt động kết nối cung - cầu giữa nhà tuyển dụng và NLĐ, học sinh, sinh viên được xúc tiến rất sớm. Điển hình tại huyện Phú Tân, Ngày hội việc làm thanh niên năm 2024 có tổng vị trí tuyển dụng 7.000 lao động trong và ngoài nước. Hơn 1.300 NLĐ chưa có việc làm, người dân, học sinh cuối cấp THPT đã đến ngày hội việc làm để tìm cơ hội. Trong đó, có 50% NLĐ được tư vấn, 30% NLĐ đăng ký tuyển dụng trực tiếp, 10% NLĐ đăng ký tham gia đi làm việc nước ngoài và 10% đăng ký học nghề. Ngoài tìm việc làm, NLĐ còn được tuyên truyền, tư vấn pháp luật, cung cấp thông tin thị trường lao động, hướng dẫn thủ tục đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp...

Trưởng phòng Tư vấn Công ty TNHH MTV Ứng dụng công nghệ mới và Du lịch Newtatco (TP. Hồ Chí Minh) Nguyễn Xuân Quang cho biết, cơ hội việc làm ở nước ngoài, cụ thể là Nhật Bản hiện nay rất lớn. Mỗi năm, công ty đưa từ 250 - 350 lao động Việt Nam sang Nhật Bản làm việc theo hợp đồng ở các lĩnh vực: Cơ khí, nhựa, đóng gói công nghiệp, điện tử, chế biến thực phẩm… Trong kết nối tuyển dụng, DN gặp khó khăn vì nhiều lao động còn tâm lý ngại xa nhà, gia đình ít con, nên chỉ muốn làm việc tại các khu công nghiệp để hàng tuần hoặc hàng tháng về thăm gia đình. Mặt khác, những thông tin tuyên truyền hiện nay chưa sâu rộng, chưa tới được NLĐ và phụ huynh để nắm được thông tin cụ thể.

Tương tự, nhiều cuộc trao đổi chóng vánh giữa NLĐ và nhà tuyển dụng, hầu hết xoay quanh những trăn trở của người dân vùng nông thôn. Họ ngại đi làm xa nhà, muốn có việc làm tốt ngay tại địa phương. Nếu phải đi làm ngoài huyện, ngoài tỉnh, họ mong muốn chế độ phúc lợi cao hơn để bù đắp chi phí sinh hoạt. Với đối tượng học sinh, tham gia ngày hội việc làm là cơ hội tìm hiểu các ngành nghề đa dạng để định hướng tương lai. Song nhiều em cho biết, hiện nay nghề tự do như sáng tạo các nội dung trên mạng xã hội, kinh doanh, ngành nghề giải trí… được yêu thích và thu nhập cao hơn. Trong khi các công việc khác gò bó, mức lương không bằng, tuổi trẻ gắn bó trong môi trường khuôn khổ sẽ ít được trải nghiệm thực tế, thụ hưởng cho bản thân…

Có thể thấy, thị trường lao động hiện nay khá dồi dào nguồn cung cho NLĐ. Tuy nhiên, trình độ NLĐ còn thấp, đa phần là lao động phổ thông, chưa qua đào tạo, khi tuyển dụng, nhiều DN phải đào tạo lại. Nhu cầu của NLĐ chủ yếu hướng đến các công việc phổ thông, nên không mặn mà với việc tham gia đào tạo nghề, trong khi nhiều DN “mỏi mắt” tìm lao động có trình độ cao, chuyên sâu. Về lâu dài, thị trường lao động trong tương lai đang hướng đến đội ngũ lao động chất lượng, có kỹ năng làm việc, linh hoạt tiếp thu kiến thức mới. Dù đang tìm việc làm hay định hướng nghề nghiệp, bản thân người trong cuộc phải xác định công việc phù hợp với khả năng, để thật sự yêu thích, say mê, làm việc có chất lượng.

MỸ HẠNH