Thềm băng ở Nam Cực có kích thước bằng thủ đô Rome sụp đổ hoàn toàn

Dữ liệu vệ tinh cho thấy thềm băng Conger đã bị tách ra khỏi tảng băng trôi C-38 và sụp đổ. Ảnh: USNIC

Theo trang The Guardian (Anh), các nhà khoa học cho biết thềm băng Conger, có diện tích bề mặt khoảng 1.200 km2, đã sụp đổ vào khoảng ngày 15/3.

Vào tuần trước, Đông Nam Cực đã ghi nhận nhiệt độ cao bất thường. Ngày 18/3, trạm nghiên cứu Concordia báo cáo nhiệt độ kỷ lục -11,8 độ C, ấm hơn 40 độ C so với nhiệt độ thông thường theo mùa. Các nhà khoa học cho rằng nhiệt độ này là kết quả của hiện tượng “sông trong khí quyển” giữ nhiệt trên lục địa.

Thềm băng là phần mở rộng của các tảng băng trôi trên đại dương. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn dòng chảy của băng trên lục địa ra biển. Nếu không có chúng, băng trong đất liền sẽ chảy nhanh hơn tràn ra đại dương khiến mực nước biển dâng cao.

Tiến sĩ Catherine Colello Walker, nhà khoa học nghiên cứu Trái Đất tại NASA và Viện Hải dương học Woods Hole, cho biết mặc dù Conger tương đối nhỏ, nhưng sự sụp đổ của thềm băng này là một trong những sự kiện nghiêm trọng nhất ở Nam Cực kể từ đầu năm 2000, sau khi thềm băng Larsen B tan chảy. Ông Walker: “Rất có thể, nó sẽ không có tác động lớn, nhưng đây là dấu hiệu cho thấy những kịch bản có thể xảy ra trong tương lai”.

Thềm băng Conger đã bị thu hẹp từ giữa những năm 2000. Đến ngày 4/3 năm nay, thềm băng này đã mất hơn một nửa diện tích bề mặt so với các lần đo vào tháng 1.

Ông Peter Neff, nhà băng học và trợ lý giáo sư tại Đại học Minnesota, cho rằng việc một thềm băng nhỏ sụp đổ ở Đông Nam Cực là điều bất ngờ. Ông nói: “Chúng tôi vẫn coi Đông Nam Cực như một khối băng khổng lồ, cao, khô, lạnh và bất động. Sự sụp đổ này, đặc biệt do nhiệt độ cao kỷ lục có liên quan đến hiện tượng sông khí quyển vào giữa tháng 3, sẽ thúc đẩy các nghiên cứu bổ sung về quá trình này trong khu vực.”

Dữ liệu vệ tinh từ sứ mệnh Copernicus Sentinel-1 cho thấy thềm băng Conger bắt đầu tách khỏi Nam Cực từ ngày 5/3 đến ngày 7/3. Giáo sư Andrew Mackintosh tại Đại học Monash cho biết đại dương bên dưới thềm băng Conger đã tan chảy đáng kể, điều này có thể đã tạo điều kiện khiến nó sụp đổ nhanh hơn.

Song Giáo sư Matt King, Giám đốc Trung tâm Khoa học Nam Cực của Australia, cho biết sự sụp đổ của thềm băng Conger sẽ không ảnh hưởng nhiều đến mực nước biển. Ông giải thích rằng sông băng phía sau thềm băng Conger khá nhỏ, vì vậy nó sẽ có tác động không lớn đến mực nước biển trong tương lai.

Trong khi đó, các nhà khoa học đặc biệt lo ngại về tương lai của sông băng Thwaites. Thwaites có kích thước bằng bang Florida - còn có biệt danh là “sông băng ngày tận thế” - lớn hơn Larsen B khoảng 100 lần và chứa đủ nước để nâng mực nước biển trên toàn cầu lên hơn nửa mét.

“Tốc độ tan chảy của thềm băng Conger nhắc nhở chúng ta rằng mọi thứ có thể thay đổi nhanh chóng. Lượng khí thải carbon sẽ có tác động đến Nam Cực và các thềm băng ở Nam Cực sẽ quay lại tấn công các đường bờ biển trên thế giới. Điều đó có thể xảy ra nhanh hơn chúng ta nghĩ”, Giáo sư King nhấn mạnh.

Theo Báo Tin Tức