Thơm ngon vị xưa bánh thuẫn

Những chiếc bánh thuẫn vừa ra lò. Ảnh: MỘC TRÀ

Chị Võ Thị Cẩm Lai, ngụ ấp Hòa Thuận, xã Bình An đã thạo công việc và tự tay làm ra chiếc bánh thuẫn từ năm chị 15 tuổi. Khi lớn lên chị Cẩm Lai trở thành người nối và giữ nghề làm bánh thuẫn của gia đình. Chị chỉ làm bánh thuẫn khi nhà có giỗ, ngày tết hoặc có ai đặt bánh. Cứ như vậy đều đặn gần 30 năm trôi qua, chị Cẩm Lai vẫn làm bánh thuẫn. Chị Cẩm Lai chia sẻ: “Bánh thuẫn có từ lâu đời, do thế hệ trước truyền lại cho ông bà, cha mẹ, rồi đến lượt tôi và con gái tiếp tục giữ nghề. Ngày nay, tôi và con vẫn làm bánh truyền thống bằng phương pháp thủ công, sử dụng lò than để làm chín bánh”. Mỗi chiếc bánh thuẫn hiện giá dao động từ 12.000 - 15.000 đồng. Thông thường bánh thuẫn đặt vào mâm quả cưới 20 cái, để nguyên hoặc trang trí thêm giấy màu, điểm thêm hoa cho đẹp mắt.

Với tình cảm gửi vào món bánh thuẫn, chị Cẩm Lai học làm bánh bằng cách nướng và hấp. Nhưng theo chị để giữ đúng hương vị bánh thuẫn truyền thống thì bánh nướng là đúng vị xưa nên hiện chị chọn cách làm đặc trưng này. Chị Trần Thị Kim Dịu, hàng xóm của chị Cẩm Lai nói: “Nhà tôi ở phường Rạch Giá nhưng khi ba mẹ chồng lớn tuổi, chúng tôi chuyển về sống ở đây cùng ông bà. Hồi mới về ở, cứ  thấy thoang thoảng mùi thơm dìu dịu của bánh nướng nên tôi tò mò hỏi thăm và trở thành mối ruột với chị Cẩm Lai vì món bánh này”. Chị Kim Dịu cho biết, trong một lần đặt bánh cho tiệc hội nghị của đơn vị đang công tác, chị đặt mua bánh thuẫn đãi và vô tình trở thành người dẫn mối bán bánh thuẫn cho chị Cẩm Lai gần 2 năm nay.

Chị Nguyễn Thị Mai, ngụ đường Mạc Cửu, khu phố Võ Thị Sáu, phường Rạch Giá nói: “Thưởng thức bánh thuẫn nướng mùi vị quen thuộc cho tôi một nỗi nhớ miên man về quê nhà với những tình cảm của anh chị em đi liền với biết bao kỷ niệm. Với hình cánh hoa mai đặc trưng của bánh này, nhà tôi hay chọn bánh thuẫn đặt vào mâm quả cưới, biếu nhau khi thăm họ hàng và thiết đãi khách dịp tết, khi nhà có tiệc”. Với sở thích đó, hiện chị Mai trở thành khách hàng thân thiết của hai nơi chuyên làm bánh thuẫn. Cũng từ chị Mai mà bánh thuẫn nhà chị Dương Kim Xuân, ngụ đường Trần Bạch Đằng, phường Rạch Giá và bánh thuẫn của chị Cẩm Lai cùng vào mâm quả “cho có màu sắc” như chị Mai nói đưa về đất thủ đô (Hà Nội) trong ngày cưới dâu cho cháu.

Với cách làm bánh thủ công của chị Cẩm Lai, để làm ra chiếc bánh thuẫn cũng lắm công phu. Nguyên liệu làm bánh gồm trứng, bột mì, sữa đánh nhuyễn cho đường vừa đủ để bánh không quá ngọt cũng không quá khô. Tiếp theo, nhóm lò, bắc nồi có để một ít cát rồi đưa khuôn bánh lên lò cho nóng. Sau đó, dùng dầu ăn thoa một lớp mỏng chống dính, rồi dùng muỗng đổ hỗn hợp đã đánh vào khuôn, đậy nắp lại. Theo chị Lai, nếu ngày trước dùng khuôn có hai bề mặt trên và dưới đều có than thì ngày nay chị Lai dùng cát cho vào nồi để truyền độ nóng và chỉ đốt than ở lò mà không đưa than lên mặt bánh. Với cách làm này, chị Lai cho nhiều cát vào nồi và đặt khuôn bánh cho cát chiếm 1/3 khuôn giúp truyền nhiệt giữ màu bánh đẹp. Khi bánh bung nở đều cánh, nở cao gấp đôi khuôn và ngả màu vàng là bánh đã chín. Bánh sau khi lấy ra khỏi lò được xếp lên các nia lớn từng chiếc, rồi chờ bánh nguội mới xếp vào khay, quả, thùng.

Các công đoạn làm bánh tuy đơn giản, thế nhưng để có được những mẻ bánh vàng ươm, nở bung như cánh hoa mai thì không phải dễ. Bí quyết nằm ở nguyên liệu, cách pha nguyên liệu theo tỷ lệ nhất định và đánh đều, đặc biệt canh lửa vừa tới, thời gian để bánh chín không bị cháy cũng là yếu tố quyết định thành công của chiếc bánh khi ra lò. Theo chị Kim Xuân, chị Cẩm Lai, ngày nay, mặc dù có nhiều loại bánh công nghiệp nhưng bánh thuẫn vẫn chiếm vị thế nhất định trong lòng nhiều người. Đó là lý do chị Kim Xuân hay đóng gói bánh thuẫn theo đơn hàng gửi chành xe đi Hà Tiên và một số địa phương khác. Chị Cẩm Lai cũng cho rằng, vài năm trở lại đây chị được nhiều người đặt hàng làm bánh thuẫn đi mâm quả nhiều hơn trước, bởi với họ đó là hương vị quê hương.

MỘC TRÀ