Tiếp tục hành trình ân nghĩa

Cải táng hài cốt liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ Dốc Bà Đắc

Ngàn mét khối đất sâu

Năm 2001, các đội chuyên trách (đội K) được thành lập khắp cả nước. Trên địa bàn tỉnh An Giang, Đội K90 (Quân khu 9) và Đội K93 (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh) phối hợp nhịp nhàng, cùng thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng. 22 năm trôi qua, toàn Quân khu 9 tìm kiếm, quy tập được 7.800 hài cốt liệt sĩ. Trong đó, các đội quy tập ở An Giang tìm được hơn 4.000 hài cốt.

Theo thượng tá Hà Minh Triết, Chủ nhiệm Chính trị Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh, Ban Chỉ đạo 515 và Ban Chuyên trách tỉnh thường xuyên quan tâm lãnh, chỉ đạo các cấp, ngành liên quan phối hợp; tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp Đội K93 hoàn thành tốt nhiệm vụ. Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, bảo đảm phương tiện cho Đội K93 thực hiện nhiệm vụ; tham mưu Ban Chuyên trách tỉnh thực hiện tốt công tác đối ngoại quân sự, ký kết kế hoạch phối hợp hoạt động tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ với tỉnh Takeo và Kampong Speu (Vương quốc Campuchia).

“Chúng tôi luôn chủ động phối hợp chặt chẽ với các địa phương, đặc biệt là TX. Tịnh Biên, huyện Tri Tôn. Cấp ủy Đảng, ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền, giúp quần chúng nhân dân hiểu rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác quy tập hài cốt liệt sĩ. Từ đó, Nhân dân nhiệt tình ủng hộ đơn vị hoàn thành nhiệm vụ. Trong nước, Đội K93 tìm kiếm 11 khu vực, đào tìm 3.000 vị trí; đào, lấp tổng cộng 3.600m3 đất, đá trên địa bàn TX. Tịnh Biên và huyện Tri Tôn.

Bên cạnh đó, chúng tôi tìm kiếm, cất bốc 15 khu vực, đào tìm 11.000 vị trí (13.200m3 đất, đá) trên địa bàn 12 xã, thuộc 7 huyện của tỉnh Kampong Speu, Takeo. Kết quả, chúng tôi tìm thấy 70 hài cốt liệt sĩ (56 liệt sĩ hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ, 14 liệt sĩ hy sinh trong chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam)” - đại tá Nguyễn Quốc Thông (Đội trưởng Đội K93) chia sẻ.

Không bao giờ bỏ cuộc

Hiện nay, nguồn thông tin từ cựu chiến binh, cán bộ, người dân Campuchia rất ít, nếu có lại không rõ ràng, rất khó định vị và xác định sơ đồ mộ chí. Tình hình khí hậu, thời tiết khắc nghiệt, khô hạn kéo dài, phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả thực hiện nhiệm vụ của đội chuyên trách. Hành trình tìm thấy hài cốt liệt sĩ đã vất vả trăm bề, nhưng hành trình “trả lại tên cho anh” càng gian nan hơn. Tỷ lệ liệt sĩ xác định danh tính chỉ trên dưới 10% trong tổng số hài cốt tìm thấy. Dự báo, tỷ lệ này ngày càng giảm, bởi thời gian làm phôi pha dấu tích của người đã hy sinh.

“Chúng tôi thường xuyên vận động hội viên cựu chiến binh cung cấp thông tin liệt sĩ, mộ chí; phối hợp tra cứu hồ sơ lưu trữ, xác định địa bàn, khu vực có mộ liệt sĩ… Đặc biệt, vai trò của cựu chiến binh từng tham gia chiến đấu trên địa bàn được phát huy tối đa. Tuy nhiên, cựu chiến binh dần lớn tuổi, trí nhớ giảm sút; mọi thông tin biết được đều cung cấp nhiều năm trước. Những vị trí dễ tìm, chúng ta đã thực hiện, tìm kiếm đạt kết quả, nên càng về sau, chỉ còn lại thông tin khó tìm, khó xác định. Theo tôi, chúng ta vẫn phải tiếp tục rà soát, xác minh thông tin về mộ liệt sĩ, mở rộng rà soát đến tận khóm, ấp. Càng rà soát kỹ chừng nào, cơ hội tìm thấy đồng đội đã khuất càng cao” - Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh An Giang Nguyễn Hữu Thanh đề nghị.

Giữ trọng trách đặc biệt quan trọng trong Ban Chỉ đạo 515 tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội An Giang nhiều năm sát cánh cùng công tác tìm kiếm, quy tập, hồi hương, cải táng hài cốt liệt sĩ. Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Châu Văn Ly chia sẻ: “Gần 15.000 hài cốt liệt sĩ hiện đang an táng tại 8 nghĩa trang liệt sĩ toàn tỉnh, nhưng phần lớn chưa xác định được danh tính.

Thời gian càng trôi qua lâu, việc xác định danh tính hài cốt càng khó khăn. Hiện giờ, chúng tôi phối hợp đội chuyên trách lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ (vừa được tìm kiếm, cất bốc trong và ngoài nước), tiến hành quy trình giám định ADN, lưu trữ ngân hàng gen quốc gia. Khi thân nhân liệt sĩ liên hệ, chúng tôi đối chiếu, rà soát, tìm thấy thông tin trùng khớp trường hợp nào mừng trường hợp ấy”.

“Quân khu 9 luôn ghi nhận nỗ lực thực hiện nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo 515 tỉnh An Giang nói chung, Đội K93 nói riêng. Chúng ta đều hiểu rằng, khó khăn, phức tạp ngày càng tăng chứ không giảm. Nhưng điều quan trọng là tất cả phải giữ vững tinh thần trách nhiệm, xác định công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ là việc tình việc nghĩa; là nghĩa vụ phải làm tròn với thế hệ đi trước, với anh hùng liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ. Còn thông tin, còn hy vọng là còn tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, không bao giờ bỏ cuộc” - thiếu tướng Huỳnh Văn Ngon (Phó Chính ủy, Trưởng ban Chỉ đạo 515 Quân khu 9) nhắn nhủ.

GIA KHÁNH